Na Astens manifest ook Astense gedragscode

Na het Astens Manifest heeft de gemeenteraad van Asten nu ook de nieuwe gedragscode voor bestuurlijke integriteit en het Protocol Vermoeden van integriteitsschending door politieke ambtsdragers vastgesteld. ‘We zien het niet alleen als een gedragscode, maar als een opdracht.’

Boost aan integriteit

Met die woorden maakte CDA-raadslid Daniël van Schijndel afgelopen week het belang duidelijk van de nieuwe gedragscode en het protocol vermoedens integriteitsschendingen voor hem, zijn fractie, de gemeenteraad en de bestuurlijke samenwerking. ‘Dit heeft een boost gegeven aan de integriteit.’ Fractievoorzitter Math Vankan van Samen voor Asten noemt de gedragscode een ‘heel belangrijk document’. Hij ziet verbindingen met het Astens Manifest. ‘Het geeft in ieder geval aan hoe wij als bestuurders van deze gemeente met elkaar omgaan en met onze inwoners.’

Gedragscode in vredestijd

Vankan verwijst naar een ‘hele mooie opmerking’ van burgemeester Anke van Extel tijdens een commissievergadering: ‘Deze code is tot stand gekomen in vredestijd.’ Dat zorgt volgens hem voor een ‘betere borging’. De burgemeester noemt zich op haar beurt een ‘trotse voorzitter’. ‘Dit kan ons ook in moeilijke tijden helpen.’ Ze complimenteert de raad met het behaalde resultaat. ‘Ik hoop dat we het nooit hoeven te gebruiken, maar als het moet dan hebben we er houvast aan.’ Toch is het belangrijkste om integriteit met elkaar te blijven bespreken, vindt ze. ‘Bij twijfel, maak het kenbaar. Laat het niet liggen. ‘Dat is een opdracht aan u als raadsleden en alle andere politieke ambtsdragers.’

Geen beraadslaging bij persoonlijk belang

Nieuw aan de gedragscode ten opzichte van die van 20 jaar geleden is de extra paragraaf ‘persoonlijk belang en gedragscode’. ‘Bestuurders, raads- en commissieleden stemmen en beraadslagen niet over onderwerpen met een “persoonlijk belang”.’ Daarmee haakt de gedragscode in op de wetswijziging per 1 januari 2023, waarin niet alleen maar wordt gesproken over ‘stemmen’, maar ook over ‘beraadslagen’. De gemeenteraad kan deelnemen overigens niet verhinderen. Het blijft een afweging van het raadslid zelf. Een andere opvallende paragraaf is ‘gebruik (sociale) media’. Bestuurders en leden voeren tijdens een raads- of commissievergadering geen inhoudelijke discussie op sociale media over het onderwerp waarover dan wordt gedebatteerd. Ook uiten zij via (sociale) media geen commentaar op het functioneren van de voorzitter en de overige deelnemers van de vergadering.

Asten was voorloper

De Astense gedragscode en het protocol vermoedens integriteitsschendingen zijn ongeveer een half jaar na het verschijnen van het Astens Manifest door de gemeenteraad vastgesteld. Asten was één van de eerste gemeenten die door het opstellen van een lokaal statuut de deelname aan de pilot ter versterking van het lokale bestuur succesvol had afgerond. En Asten was de enige gemeente die actief inwoners bij de totstandkoming van het manifest betrok. Na de bestuurlijke gedragscode en het protocol zal overigens ook nog een ambtelijke gedragscode volgen. Die zal de Astense gemeenteraad naar verwachting nog voor het eind van dit jaar vaststellen.