Vervroegd stemmen vereist eerdere verzending stempas

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken verwacht begin 2020 haar conceptwetsvoorstel vervroegd stemmen klaar te hebben voor consultatie. Gemeenten die met dat zogeheten early voting willen experimenteren maakt ze er alvast attent op dat ze kiezers eerder dan nu een stempas zullen moeten sturen.

Ollongren antwoordt op vragen van de Tweede Kamer dat ze in de eerste maanden van volgend jaar een aantal relevante organisaties, zoals de Kiesraad en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, te kunnen consulteren over een wetsvoorstel dat experimenten mogelijk moet maken met vervroegd stemmen. Vervolgens wordt het wetsvoorstel voorgelegd aan de Afdeling advisering van de Raad van State. De minister streeft er vervolgens naar in de tweede helft van volgend jaar een wetsvoorstel te kunnen doen indienen bij de Tweede Kamer.

Volmacht
Experimenteren met vervroegd stemmen houdt in dat het college van burgemeester en wethouders van een experimenteergemeente vanaf een nog te bepalen termijn – bijvoorbeeld een week – vóór de reguliere dag van de stemming op een of meer dagdelen een of meer stembureaus kan aanwijzen waar vervroegd stemmen mogelijk is. De datum van de reguliere dag van de stemming blijft overigens gelijk. ‘Wel zullen kiezers eerder dan nu een stempas moeten krijgen. Ook is mogelijk – afhankelijk van de wijze waarop kiezers worden toegelaten tot het vervroegd uitbrengen van een stem – een aanpassing nodig van de termijnen waarbinnen kiezers een vervangende stempas, een kiezerspas of een schriftelijke volmacht kunnen aanvragen’, schrijft Ollongren.

Stemgeheim
De gedachte achter ‘early voting’ is om de behoefte aan het geven van volmachten te verminderen.  Kiezers moeten zoveel als mogelijk zelf kunnen stemmen, zo vindt de minister. Bij het geven van een volmacht moet immers het stemgeheim worden prijsgegeven. Bovendien kan de stemvrijheid in het gedrang komen, als kiezers onder druk worden gezet een volmacht te verstrekken.