Veiligheid belangrijkste thema verkiezingen

Veiligheid, criminaliteit en openbare orde is het belangrijkste thema bij de raadsverkiezingen. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research. Vier op de tien kiezers bepalen hun keuze op basis van lokale thema’s; iets minder dan vier jaar geleden. Landelijke politiek bepaalt voor een kwart van de kiezers zijn partijkeuze bij raadsverkiezingen. Een derde van de kiezers weegt beiden evenveel mee. 

Lokale afweging

‘Er bestaat het hardnekkige beeld dat kiezers geen lokale afweging maken, maar dat doen ze dus wel’, stelt Peter Kanne, senior onderzoeker bij I&O Research. ‘De helft van de kiezers geeft aan op een andere partij te stemmen dan ze bij de Kamerverkiezingen zouden doen’, stelt Kanne. Dit betekent dat zij bij de gemeenteraadsverkiezingen een andere afweging maken dan ze landelijk doen. Minstens, omdat ook degenen die dezelfde partij kiezen als bij de Tweede Kamerverkiezingen, hierbij eveneens de gemeentelijke politiek mee kan laten wegen, aldus Kanne.

Betaalbaar wonen

Ruim 4 op de 10 kiezers (44 procent) stelt dat veiligheid, criminaliteit en openbare orde het belangrijkste verkiezingsthema is, gevolgd door zorg voor ouderen (27 procent) en betaalbaar wonen (26 procent). Bijna een kwart van de kiezers noemt gemeentelijke financiën (23 procent) en leefbaarheid (23 procent) als belangrijke verkiezingsthema’s. Kanne vindt het opmerkelijk dat criminaliteit zo’n belangrijk thema onder kiezers is. ‘Het aantal inbraken neemt af, het straatgeweld neemt af en het veiligheidsgevoel neemt toe. Ik kan het alleen verklaren uit de media-aandacht voor geweldsdelicten.’

Duurzaamheid

Duurzaamheid wordt een belangrijker thema voor kiezers; met 19 procent staat duurzaamheid op plek 7 in het ‘klassement’ van de belangrijkste verkiezingsthema (van de 18 thema’s). ‘Dat bungelde lange tijd als thema onderaan, maar het gaat nu echt leven. Veel gemeenten zijn bezig met duurzame energie, de gemeente gasvrij maken en/of vergroening van steden.’

Regionale verschillen

Er zijn wel regionale verschillen in verkiezingsthema’s. In Amsterdam en Utrecht staat betaalbaar wonen boven veiligheid. In het zuiden en noorden van het land speelt dit thema veel minder. Werkgelegenheid en economie is in de noordelijke provincies een van de belangrijkste verkiezingsonderwerpen. Duurzaamheid staat in Utrecht op nummer twee van de verkiezingsthema’s, in Rotterdam zijn dat de gemeentelijke financiën.

Teleurgesteld

Een behoorlijk groot deel van de kiezers is teleurgesteld in de gemeentepolitiek, zo blijkt verder uit het onderzoek. Een derde vindt dat zij geen invloed heeft op de gemeentepolitiek en een kwart van de kiezers stelt dat het gemeentebestuur onvoldoende rekening houdt met de wensen van gewone burgers. Een vijfde van de kiezers voelt zich slecht vertegenwoordigd in de raad en bijna de helft van de kiezers (45 procent) geeft aan dat politieke partijen niet in hun mening zijn geïnteresseerd, maar alleen in hun stem.

Bemoeienis

Een ruime meerderheid van de Nederlanders (56 procent) vindt dat landelijke politici zich zo min mogelijk moeten bemoeien met de raadsverkiezingen. Een kwart van de stemmers maakt zich daar niet druk over. 13 procent vindt dat landelijke politici zich in de lokale verkiezingsstrijd mogen mengen.

Aan het representatieve onderzoek van I&O Research deden 3.576 Nederlanders van 18 jaar en ouder mee. Het onderzoek is uitgevoerd van 2 tot en met 6 februari.