Opvallen veel verloop in provinciebesturen

Bijna één op de vier leden van Provinciale Staten gaf de afgelopen vier jaar voortijdig zijn of haar zetel op. En ruim één op de drie gedeputeerden ruimde in diezelfde periode het veld.

Dat blijkt uit de rapportage Kerngegevens Provinciale Ambtsdragers 2022 van de Stichting Decentraal Bestuur, dat gegevens verzamelt over het middenbestuur. In de periode 2019-2022 blijken ná de vorming van de colleges van Gedeputeerde Staten (GS) zo'n 130 van de 570 Provinciale Statenleden (PS) tussentijds te zijn vertrokken, naast een tiental dat doorschoof naar het college.

Politisering

En ook die colleges van GS zijn niet meer de stabiele bestuurskamers van weleer: van de 69 nieuwe GS-leden in 2019 zijn er tussentijds maar liefst 26 vertrokken. Naast loopbaanoverwegingen heeft dat in veel gevallen politieke oorzaken. ‘We zien ook het provinciale bestuur verder politiseren’, aldus de onderzoekers. ‘In twee provincies zijn vrijwel de volledige colleges van GS van samenstelling veranderd.’

Versplintering

De ‘versplintering’ in de samenstelling van de volksvertegenwoordiging, blijkt ook in Provinciale Staten. Na de verkiezingen van 2019 zijn ook Denk, FvD en JA21 op dat bestuursniveau actief. Vanwege de afsplitsingen van FvD zijn er daarna veel fracties bijgekomen die uitsluitend op het niveau van een provincie actief zijn. In 2005 waren in alle provincies 10 politieke groeperingen actief. In 2022 zijn dat er 16.

Zonder dat er verkiezingen aan te pas zijn gekomen, nam het aantal fracties sterk toe. Direct na de verkiezingen van 2019 telde FvD de meeste Statenleden. Snel daarna ontstonden er vanwege tegenstellingen in die partij diverse afsplitsingen. Relatief veel van de voor FvD actieve Statenleden gingen verder onder de naam JA21. ‘Daarmee is nu opmerkelijk dat JA21 een aanzienlijk aandeel heeft zonder dat iemand in 2019 op die partij stemde’, merken de onderzoekers op.

Daarnaast zijn diverse Statenleden van FvD verder gegaan onder een eigen naam, zoals de Lijst de Kok in Zuid-Holland of Groep Rutjens in Brabant. In enkele provincies zijn op die manier uit de oorspronkelijke FvD-fractie zelfs drie fracties ontstaan.