Bijna zes op de tien raadsleden zien niets in tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen. De Kamer wil dat dit bij lokale politieke crisis mogelijk wordt gemaakt. Niet doen, stelt de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Zij roept het kabinet op om af te zien van de wetswijziging.
Raadsleden willen geen tussentijdse verkiezingen
Een meerderheid van de raadsleden ziet niets in tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen. De Kamer wil dat dit bij lokale politieke crisis…
Grondwetswijziging
In november vorig jaar nam de Tweede Kamer een motie aan die het kabinet oproept deze kabinetsperiode met een voorstel tot grondwetswijziging te komen om tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen mogelijk te maken. Dat is wettelijk niet mogelijk. Onbestuurbare gemeenten en verstoorde verhoudingen doen afbreuk aan het vertrouwen van kiezers. Tussentijdse raadsverkiezingen kunnen een oplossing zijn, stelden de VVD, 50Plus, D66 en GroenLinks destijds in hun motie. Die werd door een Kamermeerderheid gesteund. Minister Knops (Binnenlandse Zaken) stond er niet om te springen, maar komt in april met opties voor de uitvoering van de motie.
Draagvlak
Een meerderheid van de raadsleden (58 procent) ziet er niets in, zo blijkt uit een onlangs gehouden enquête van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. 38 procent ziet er wel wat in. Het minste draagvlak voor tussentijdse raadsverkiezingen is te vinden onder raadsleden uit grote gemeenten (100.000+). Daarvan is 66 procent tegen en 29 procent voor.
Geen oplossing
Tussentijdse verkiezingen zijn geen oplossing bij ernstig verstoorde verhoudingen in het gemeentebestuur, verwacht een meerderheid van de raadsleden (54 procent). 42 procent denkt van wel. Ruim zes op de tien raadsleden (62 procent) meent dat het gemeentebestuur instabieler wordt als de toevlucht kan worden gezocht in tussentijdse raadverkiezingen. De gemeentepolitiek zal veranderen als tussentijdse verkiezingen bij conflicten mogelijk worden, verwacht 70 procent van de raadsleden.
Knoop doorhakken
Als het toch zo ver komt, lopen de meningen uiteen wie dan die verkiezingen zou moeten uitschrijven. 40 procent vindt dat de raad daar zelf toe moet beslissen, gevolgd door de commissaris van de koning (33 procent) en de minister van Binnenlandse Zaken (14 procent). Dat de burgemeester de knoop erover moet doorhakken vindt maar 6 procent van de raadsleden.
Politiek wapen
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden voelt niets voor het mogelijk maken van tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen. ‘De vraag is voor welk probleem het een oplossing is. Er is geen garantie dat er na tussentijdse verkiezingen een andere uitslag komt die een ander college mogelijk maakt’, stelt voorzitter Bahreddine Belhaj. ‘Terwijl raadsleden nu de opdracht hebben om er ook bij problemen samen uit te komen, zullen tussentijdse verkiezingen een politiek wapen worden om mee te dreigen. Dat maakt het lokaal bestuur instabieler een daar zijn wij geen voorstander van want dat is niet in het belang van de inwoners.’
Bijna 1.300 raadsleden vulden de enquête in.
Reacties: 2
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het is natuurlijk vloeken in de kerk, maar probeer eens heel anders te denken. Onbestuurbaarheid van met name gemeenten, komt vaak door het gedrag van enkele raadsleden. Maak in plaats van tussentijdse verkiezingen het mogelijk om onder zware voorwaarden raadsleden te ontslaan. Oké, ze zijn gekozen, maar dat hoeft geen belemmering te zijn. Wie zich misdraagt, moet weggestuurd kunnen worden. De volgende op de kieslijst van de betreffende partij mag dat raadslid dan opvolgen. Het oordeel of een raadslid ontslagen moet worden, zou bijvoorbeeld overgelaten kunnen worden aan de Commissaris van de Koning nadat de meerderheid van de gemeenteraad daarom heeft verzocht op grond van objectieve criteria. Het is even een andere manier van denken, maar het is m.i. toch het overwegen waard de Gemeentewet op dit punt aan te passen.
De democratie dreigt steeds meer aan overdadig gepolder, juridisering en bureaucratie ten onder te gaan. De mogelijkheid van tussentijdse verkiezingen zal bij gemeenten eerder voor slechter dan beter beleid zorgen door het kunnen dreigen met nieuwe verkiezingen (chantagepolitiek). Derhalve gauw de prullenbak in met dit slechte idee.