Ondermijning in kwart gemeenten
Aan de enquête van Citisens/Necker van Naem nam bijna de helft van alle griffiers deel – 171 van de 388. 23 procent van hen geeft aan dat ondermijning in hun gemeente speelt. Ruim twee derde van de griffiers vindt het de verantwoordelijkheid van de politieke partijen om ondermijning te voorkomen. 12 procent vindt dat vooral een zaak voor de burgemeester.
Bijna een kwart van de gemeenten heeft te maken met ondermijnende activiteiten van criminelen richting raadsleden. Die worden echter nog zelden gescreend op integriteit. Dat geven raadsgriffiers aan in een enquête van Citisens/Necker van Naem.
Oproep tot screening kandidaat-wethouders
Aan de enquête nam bijna de helft van alle griffiers deel – 171 van de 388. 23 procent van hen geeft aan dat ondermijning in hun gemeente speelt. Ruim twee derde van de griffiers vindt het de verantwoordelijkheid van de politieke partijen om ondermijning te voorkomen. 12 procent vindt dat vooral een zaak voor de burgemeester. Die verantwoordelijkheid ligt in elk geval niet bij de griffie, zo stellen de griffiers unaniem.
Toch is het niet zo dat ze het heikele thema volledig links laten liggen. Zeker negen op de tien griffiers willen een integriteitstraining als onderdeel in het inwerkprogramma voor de (nieuwe) raad laten terugkomen. Bijna twee op de drie gemeenten zijn volgens de griffiers van plan een risicoanalyse integriteit uit te voeren voor wethouders. Vier jaar geleden gebeurde dat nog maar in bijna de helft van alle gemeenten.
In Flevoland en Drenthe doen veel gemeenten dat al en ook Brabant en Zee land scoren hoog. In Zuid- en Noord-Holland wordt het minder gedaan. Uit het onderzoek blijkt verder dat voor raadsleden een integriteitscan een stuk minder populair is dan voor wethouders. Maar nog altijd 12 procent van de griffiers geeft aan zo’n risicoanalyse integriteit uit te voeren voor raadsleden. In vijf procent van de gemeenten gebeurde dat bij de vorige raadsverkiezingen in 2014 ook al. Mogelijk gaan meer gemeenten er nog toe over, want uit de enquête blijkt dat één op de drie griffiers daarover nog geen besluit heeft genomen.
Uitbreiden screening
In de strijd tegen infiltratie van het lokale bestuur door criminelen heeft burgemeester Lex Roolvink van Grave aan minister Ollongren van Binnenlandse Zaken gevraagd de screening van kandidaat- wethouders uit te breiden, op landelijk niveau. ‘Mede gezien het feit dat een wethouder ook loco-burgemeester is’, aldus Roolvink (VVD). Als het aan hem ligt worden kandidaten net als burgemeesters en ministers voortaan gescreend door zowel justitie, de Belastingdienst als de AIVD.
De vermenging van de onderwereld met de bovenwereld is een ontwikkeling die met alle beschikbare middelen een halt dient te worden toegeroepen, vindt hij. ‘Ook van alle betrokkenen binnen het openbaar bestuur mag actie worden verwacht. Zo zijn burgemeesters opgeroepen vroegtijdig gesprekken aan te gaan met de aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 deelnemende partijen over het bestrijden van ondermijning.’
In Grave heeft hij eerder dit jaar al met de fractievoorzitters afgesproken dat van alle personen op de kieslijsten een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) zal worden gevraagd. Ollongren heeft al aangegeven bereid te zijn te praten over het doorlichten van kandidaatwethouders en te bekijken of screening daarvoor een goed instrument is.
Dat boek heb ik gelezen en daarin staat voor mij niets nieuws. Ambtshalve ben ik met een en ander bekend. Een gemeente moet gewoon handhaven. Vooral op het lokale woonwagenkamp! Daar lopen de handhavers meestal met een grote boog omheen. ' Ondermijning' het zou wat :). Net of de Siciliaanse mafia infiltreert door een pannekoekenhuis in Bladel of een snackbar in Ermelo. Een gemeente heeft al een immens machtsmiddel met de BIBOBwet waarmee ze ondernemers die een vergunning nodig hebben tot in het merg van de botten kunnen screenen.