Ontslag burgemeester Klein lijkt kwestie van tijd

Het bommetje dat de Scherpenzeelse waarnemend burgemeester Eppie Klein op 6 juli onder het omstreden herindelingsvoorstel legde, lijkt alsnog te gaan ontploffen. De inhoud en de ondertekening van de mail, waarin Klein de Statenleden opriep om die dag geen besluit te nemen over het herindelingsvoorstel, hebben opnieuw tot ophef in het provinciehuis geleid. Het ontslag van Klein lijkt een kwestie van tijd en timing.

Ongepast

‘Het is ongepast zo’n bericht, op zo’n cruciaal moment in een politiek zo’n gevoelig dossier als de herindeling Barneveld-Scherpenzeel te sturen’, stelde commissaris van de koning John Berends, in zijn rol als rijksheer, woensdag tijdens het vragenuur van de Gelderse Staten. De burgemeester heeft met deze ‘bestuurlijke interventie’ Statenleden in een lastige situatie gebracht. ‘Dat is een ernstige situatie’, aldus Berends.

Ondermijnende poging

VVD-fractievoorzitter Frederik Peters wil dat de onderste steen boven komt van de ‘ondermijnende poging’ van de burgemeester de besluitvorming in de Staten te beïnvloeden. Rijksheer Berends moet wat hem betreft ‘alles in het werk stellen’ om boven tafel te krijgen wie de mail heeft gestuurd en waarom die mail een aantal uur voor het besluit de mail aan de Staten is gestuurd. ‘Daarbij mogen alle registers worden opengetrokken.’

Achterhouden informatie

Berends wil niets liever. ‘De waarheid moet boven tafel komen en de burgemeester heeft daarin een verantwoordelijkheid.’ Hij heeft Klein opnieuw op het matje geroepen. ‘Ik wil helderheid over de werkelijke gang van zaken.’ Het gaat hem om zowel de ondertekening van de mail (‘is die onder zijn verantwoordelijkheid gestuurd’) als over informatie die Klein kort voor de bewuste Statenvergadering heeft ontvangen en die een ander licht op het gevoerde fusieproces zou werpen. ‘Tot op de dag van vandaag weet ik niet om welke informatie dat gaat. Die informatie kan niet worden achtergehouden.’

Niet-integer proces

In de gewraakte mail van 6 juli riep Klein de Statenleden op die dag geen besluit te nemen over de herindeling. Er zijn twijfels over de integriteit van het gevolgde herindelingsproces. Pas als die twijfels de wereld uit zijn geholpen, kan een besluit worden genomen, stelde Klein in zijn mail. Provinciale Staten hebben die avond overigens ingestemd met het voorstel van Gedeputeerde Staten tot herindeling van Barneveld en Scherpenzeel per 2023. Een motie om een integriteitsonderzoek uit te laten voeren naar het gevolgde proces werd verworpen. Directe aanleiding voor de mail van Klein was dat de burgemeester ‘zeer kort’ voor het herindelingsdebat in PS informatie had gekregen ‘die mogelijkerwijs een ander niet correct beeld kan geven’, zo bleek later uit beantwoording van raadsvragen van de oppositie van Scherpenzeel. Het is niet duidelijk wat hij daarmee bedoelt, op vragen daarover wil hij niet ingaan, maar het is aannemelijk dat het om bewijzen gaat over het niet-integer verlopen van het herindelingsproces. Scherpenzeel is fel gekant tegen de gedwongen herindeling.

Ontslag

Het lijkt er sterk op dat Berends op korte termijn Klein de laan wil uitsturen. De minister van Binnenlandse Zaken neemt overigens een besluit over een voordracht tot ontslag door een cdk. Berends neemt het Klein onder meer kwalijk dat de burgemeester tijdens een hoorzitting van de Staten over de herindeling, in aanloop naar de finale besluitvorming, heeft gesteld dat er geen noodzaak tot herindeling is. De mail van 6 juli kwam daar bovenop. Maar er zijn ook andere en eerdere ‘akkefietjes’ geweest, waarbij Scherpenzeel en GS elkaar figuurlijk in de haren vlogen. De afgelopen maanden is Klein verschillende keren door Berends tot de orde geroepen, soms in bijzijn van de Barneveldse burgemeester Jan Luteijn. Op ‘zeer korte termijn’ moet Klein opnieuw voor een stevig gesprek naar de cdk, zo stelde Berends woensdag tijdens het vragenuur. De kans is groot dat Klein zijn congé krijgt zodra minister Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft besloten om al dan niet een wetsvoorstel tot herindeling van Barneveld en Scherpenzeel te gaan voorbereiden. ‘Op grond van mijn rol als rijksheer zal ik op het juiste moment mijn gedachten opmaken naar aanleiding van deze gesprekken (met Klein, red) en dit ook met u delen. De timing hierbij is essentieel’, schreef hij recent aan de Staten. Hij wees daarbij op het aanstaande besluit van Ollongren. ‘Ik wil dit besluit niet doorkruisen of op enige wijze daarmee interveniëren.’ Deze boodschap herhaalde hij tijdens het vragenuur. Berends heeft de minister overigens wel over het voortgaande dispuut geïnformeerd.

Niet relevant

Scherpenzeel snapt de opnieuw opgelaaide ophef over de ondertekening van de mail niet. Het college heeft voor versturing ervan zijn groen licht gegeven en de burgemeester staat achter de inhoud van de mail. Klein heeft op 9 juli aan de cdk laten weten dat er niets onoorbaars is gebeurd en er geen sprake was van kwade opzet, stelt de gemeente. Burgemeester Klein heeft daarnaast van begin af aan zijn bestuurlijke verantwoordelijkheid genomen als burgemeester van Scherpenzeel en voorzitter van het college. 'Daarmee is de totstandkoming van de mail niet langer relevant’, stelt de gemeente in reactie op de discussie in het vragenuur in de Staten.