‘Wil je kinderen gelijke kansen geven, dan moet je ze ongelijk behandelen’

Verslag van de online kennissessie 'OnderwijsAlliantie: publiek-private samenwerking tegen kansenongelijkheid'. 

De kansenongelijkheid op het gebied van onderwijs neemt toe. Grote vraag is wat gemeenten hier samen met scholen in het primair onderwijs nu concreet aan kunnen doen. Tijdens de online kennissessie die BMC op donderdag 17 juni organiseerde, gingen we in op de succesvolle aanpak van de Onderwijs Alliantie.

Wat doet de Onderwijs Alliantie eigenlijk? Dat is de eerste vraag van gespreksleider Frank Schildkamp (directeur BMC Onderwijs en Jeugd) aan Hayde Zarkeshan (directeur Onderwijs Alliantie). ‘De Onderwijs Alliantie is een publiek-privaat samenwerkingsbestand dat gezamenlijk de ontwikkelkansen van kinderen in kwetsbare wijken duurzaam wil verbeteren’, aldus Zarkeshan. ‘Scholen staan te springen om deskundige ondersteuning op dit vlak. En ik ben dan ook heel trots op de bedrijven die zich aan ons hebben gecommitteerd, zoals BMC, Deloitte en ING. Zij zien de potentie van de Onderwijs Alliantie en investeren erin.’

Meer perspectief in Sittard-Geleen

Marc Dullaert (lid van de stuurgroep Onderwijs Alliantie, bestuursvoorzitter Kidsright en werkzaam bij BMC) vult aan: ‘De Onderwijs Alliantie is op diverse plekken in Nederland actief. Zo realiseren we in Sittard-Geleen, Amsterdam en Rotterdam ontwikkelplekken om kinderen betere kansen te geven. Daarbij gaat het uiteindelijk niet om mooie plannen op papier, maar om doe-kracht. Samen gaan we concreet aan de slag.’ Peter Lemmens (bestuurder Kindante en vanuit die rol betrokken bij de ontwikkelplek Sittard-Geleen) legt uit hoe dit er in de praktijk aan toegaat: ‘Onze ontwikkelplek – Kindcentrum Sittard – is een samenvoeging van een basisschool, peuterspeelzaal en kinderopvang in een wijk waar de achterstand generatie op generatie groter wordt. Om het tij te keren, richten we het onderwijs anders in én betrekken we de wijk er actief bij. Waarbij we ook intensief samenwerken met het maatschappelijk werk, een orthopedagoog, een architect en een zorginstelling. Na drie jaar investeren, worden de resultaten zichtbaar. We merken dat kinderen én hun ouders veel meer perspectief zien.’

Van onschatbare waarde

Lemmens vertelt dat de aanpak niet beperkt blijft tot alleen Sittard-Geleen. ‘We delen onze ervaringen met schoolbesturen in heel Zuid-Limburg, zodat iedereen er zijn voordeel mee kan doen. Ook de gemeente en de provincie doen mee. En vice versa: wij hebben bijvoorbeeld ook de sociale agenda van de provincie omarmd. Want hoe weerbarstig de praktijk soms is, we willen allemaal hetzelfde. Neem Schotland, daar hebben ze het initiatief Getting it right for every child. Dat willen wij ook. Ieder kind doet ertoe. Maar als je kinderen gelijke kansen wil geven, moet je ze soms ongelijk behandelen. Dat is wat wij hier doen.’ Gespreksleider Schildkamp vraagt hoe dit er in de praktijk dan uitziet. ‘Wij bieden de hele dag allerlei activiteiten aan op het kindcentrum’, vertelt Lemmers. ‘Er wordt bijvoorbeeld elke dag gekookt met ouders en kinderen, waarbij we laten zien dat er meer is dan alleen de supermarkt. We zien ook dat kinderen tussen de middag en na school op school willen blijven, omdat we allerlei activiteiten aanbieden op het gebied van sport, kunst, cultuur, maar bijvoorbeeld ook EHBO-lessen. En dat maakt ouders ook weer nieuwsgierig. Zo betrekken we hen er actief bij. De steun van de Onderwijs Alliantie is voor ons van onschatbare waarde. Ze zijn dag en nacht bereikbaar als we vragen hebben, ze hebben ongelooflijk veel kennis in huis en bieden ondersteuning op allerlei vlakken.’

Pleidooi voor ontschotting

Tijdens de kennissessie gaan de tafelgasten ook in op de stelling ‘Moeten de onderwijs- en zorggelden van gemeenten in één pot en wat levert dit op?’. Wat Dullaert betreft is dat een ja. ‘Ik sprak ooit een vader die zei dat zijn kind niet onder te verdelen was in beleidsterreinen. En zo is het precies. Elk kind leert anders. Elk kind is anders. En elk kind wil geholpen worden. Daarom moeten die potten met geld – in samenspraak met wethouders, scholengemeenschappen en samenwerkingsverbanden – samengevoegd worden. Zodat het budget het kind gaat volgen in plaats van andersom.’ Zarkeshan is het daar helemaal mee eens. ‘Dat is precies waar wij als Onderwijs Alliantie voor staan. Dat is onze kracht. En daar werken we aan in onze projecten.’ Ook Lemmens pleit voor ontschotting. ‘En dan liefst nóg breder! Er zit bijvoorbeeld ook een schot tussen het primair en voortgezet onderwijs. Ook daar moeten we werk van maken door de samenwerking tussen PO en VO te versterken en budgetten bij elkaar te brengen. Want als iedereen vanuit zijn eigen belang blijft denken, komen we er niet.’

We moeten het met elkaar doen

Gespreksleider Schildkamp vraagt zich af welke invloed de coronacrisis heeft gehad op de Onderwijs Alliantie. ‘We zijn alleen maar gemotiveerder en ambitieuzer geworden’, stelt Zarkeshan. ‘We hebben ingezien hoe belangrijk publiek-private samenwerking in het onderwijs is. Docenten hebben hierdoor kennis opgedaan over hoe ze online les moeten geven en er zijn ook mooie voorbeelden van hoe private partijen laptops voor kinderen beschikbaar hebben gesteld. De coronacrisis heeft bevestigd dat we het met elkaar moeten doen.’ Lemmens heeft ook nog wel tips voor scholen die kansenongelijkheid willen aanpakken. ‘Zoek de directe samenwerking met gemeenten. Kijk daarbij naar waar je kracht ligt en wat kinderen nodig hebben. En maak gebruik van de kennis die er al is. Ons kindcentrum is bijvoorbeeld ook een gezonde basisschool. We besteden aandacht aan gezond eten, leefstijl en bewegen. En we delen dit ook heel bewust met andere scholen in de regio, ook met de vo-scholen. Want als kinderen bij ons alleen fruit krijgen en ze op de middelbare school gewoon snoep uit de automaat kunnen trekken, is het snel over.’

Kansenongelijkheid de wereld uithelpen

Tijdens het laatste deel van de online kennissessie gaat het gesprek over de NPO-gelden. Die zijn nu voor twee jaar beschikbaar, maar kunnen ze niet beter structureel worden ingezet? Dullaert is stellig: ‘Twee jaar is te kort. Stel dat je nieuwe medewerkers wilt aannemen. Wat doe je dan na twee jaar?  Ik vind echt dat de NPO-gelden structureel moeten worden ingezet. Anders verdampt het waar je bijstaat.’ Lemmens is het daarmee eens. ‘Als je tot duurzaam onderwijs wilt komen, is een timeframe van twee jaar pure windowdressing. Mij valt altijd op dat zodra er extra geld te besteden is, je er als onderwijs opeens heel veel vrienden bij krijgt. Maar als het geld na twee jaar op is, zijn we veel van die vrienden ook meteen weer kwijt. Gelukkig is de Onderwijs Alliantie níet zo’n partij. We weten nu al dat we langer met elkaar doorgaan. Dan ben je echt maatschappelijk verantwoord bezig.’ Schildkamp vraagt tot slot nog hoe geïnteresseerde partijen – scholen, gemeenten, bedrijven – in contact kunnen komen met de Onderwijs Alliantie. ‘Op onze website staan onze contactgegevens’, vertelt Zarkeshan. ‘Binnen 24 uur krijg je een reactie. En je kunt je ook aanmelden voor onze learning community, waar we kennis uitwisselen.’ Marc Dullaert sluit af: ‘Mijn ervaring is dat scholen het best moeilijk vinden om zelf plannen of goede keuzes te maken. De rol van BMC bij de Onderwijs Alliantie is dat wij scholen hierbij helpen. Ook bieden we ondersteuning bij het coördineren en organiseren van samenwerkingsverbanden van bijvoorbeeld scholen en gemeenten. Mijn oproep: maak hier gebruik van, want alleen samen helpen we kansenongelijkheid de wereld uit.’

Meer weten?

Meer weten over wat BMC op het gebied van kansenongelijkheid voor u kan betekenen? Neem dan contact op met Peter Sleegers via peter.sleegers@bmc.nl of 06 - 51 69 88 86. 

 

BMC organiseerde ook online kennissessies over gebiedsontwikkeling en de herijking van het gemeentefonds. Ook deze kunt u terugkijken.

 

Bekijk de opname van de online kennissessie op bmc.nl.