Vijf gemeenten tellen vanavond centraal

Niet versnipperd per stembureau

De vijf gemeenten gaan de stemmen op een centrale locatie tellen, in plaats van versnipperd in verschillende stemlokalen. Daardoor wordt het telproces in elk geval transparanter: kiezers, politici en journalisten kunnen er met hun neus bovenop zitten. Of dat gaat gebeuren? Jan Snijder, verkiezingsorganisator in Hardenberg, betwijfelt of het stormloopt. 'Er zullen wat journalisten op af komen, maar burgers die tot na middernacht in het stemlokaal blijven hangen? Dat zagen we al nooit gebeuren.' 

Tweede telling door verse club

De grootste verandering in de procedure is dat in de experimentgemeenten een tweede telling plaatsvindt door een verse club tellers. Normaal gesproken tellen de stembureauleden in elk stemlokaal zowel op lijstniveau als op kandidaatsniveau. De partijen en de poppetjes dus, check, dubbelcheck. De uitslag per stemlokaal wordt doorgegeven aan het hoofdstembureau.

Verzegelde stembussen naar het gemeentehuis

Nu gaat het anders. In de stemlokalen worden vanavond de stembiljetten alleen nog op partijniveau gesorteerd en geteld, legt Snijder uit. Dat geeft een voorlopige uitslag. De stembiljetten gaan terug in de stembus, die op slot en verzegeld in een gesloten vrachtauto naar het gemeentehuis wordt gereden. 'Daar gaan we met een frisse club tellers gelijk beginnen met tellen op persoonsniveau.'

Wellicht iets vlugger

Veel tijdwinst zal er niet in zitten, erkent Snijder, als was het alleen al om de logistiek. De verse tellers zijn wellicht iets vlugger door de stapel stembiljetten - zo'n 25.000 in Hardenberg - heen. 'Alhoewel niemand echt uitgeslapen is op dat moment, verkiezingsdag is voor iedereen een lange dag.' Als pottenkijkers voor de transparantie ook niet zijn te verwachten, wat zou de winst van het experiment dan kunnen zijn? 'Dat moet de evaluatie uitwijzen', antwoordt Snijder nuchter.

Tellers genoeg

Het hele experiment kost de vijf gemeenten aardig wat extra voorbereiding: logistiek en transport, maar ook nieuwe telformulieren, een andere indeling van de telruimte en formeren van telgroepen. Tellers zijn er in Hardenberg gelukkig genoeg, zegt Snijder. 'In de normale situatie hadden we dit keer geen tellers nodig gehad, omdat we het aantal stembureauleden hebben verhoogd van vier naar vijf. Nu moesten we ineens toch zestig verse tellers voor op het gemeentehuis zien te vinden. Maar dat is gelukt. Laat die stemformulieren maar binnenstromen.'