Liveblog: Meerdere Amsterdamse stembureaus zonder stembiljetten

In dit liveblog houdt Binnenlands Bestuur naast de reguliere berichtgeving een chronologisch overzicht bij van het laatste nieuws over de Tweede Kamerverkiezingen.

 20.21: OM onderzoekt mogelijk overtreden coronaregels door Baudet

Het Openbaar Ministerie onderzoekt of Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet woensdag tijdens een bijeenkomst in het Westerpark in Amsterdam de coronaregels heeft overtreden en welke consequenties dat eventueel moet krijgen. ‘Bij de manifestatie van Forum voor Democratie in het Westerpark is geconstateerd dat de coronamaatregelen onvoldoende zijn nageleefd. Het Openbaar Ministerie kijkt of en welke consequenties dit gaat hebben voor de organisatoren’, twittert de gemeente woensdagavond.

Tijdens de bijeenkomst vraagt Baudet honderden mensen die op afstand van het podium staan: ‘Is het mogelijk om wat dichterbij te komen, om het wat gezelliger te maken?’ Daarop stappen de mensen allemaal dicht opeen naar voren. Even later wordt het nummer Leef van André Hazes jr. gedraaid, waarop Baudet en het publiek springen en dansen.

Enkele dagen geleden speelde zich iets soortgelijks af bij een partijbijeenkomst in Utrecht en bij een bijeenkomst in Urk schudde Baudet eerder handen van samengedrongen publiek. Ook naar die bijeenkomsten hebben de autoriteiten onderzoek ingesteld.

19.53: Meerdere Amsterdamse stembureaus zonder stembiljetten

Enkele stembureaus in Amsterdam hebben woensdag op verschillende tijdstippen zonder stembiljetten gezeten. Zo staat er rond 19.00 uur een lange rij buiten bij de KWF-stemlocatie aan de Delflandlaan, waar mensen wachten tot de biljetten weer zijn aangevuld.

‘Gedurende de dag gingen bij enkele stembureaus de biljetten snel op, maar dat gebeurde bij niet meer dan tien locaties’, zegt een woordvoerder van de gemeente. ‘De mensen worden doorgestuurd naar andere dichtstbijzijnde stembureaus, of ze kunnen wachten tot de loketten weer zijn aangevuld.’ Zo ook bij de Delflandlaan, waar nog een tweede stembureau in de straat is waar mensen die niet willen wachten terechtkunnen. Populair dit jaar is het Concertgebouw. ‘Mensen willen daar graag heen, omdat ze de plek missen en het fijn vinden daar weer even te zijn.’

De woordvoerder zegt dat, ondanks de vele jaren van ervaring met stemmen, je nooit precies weet waar mensen gaan stemmen. ‘We weten van oudsher waar het druk en minder druk is, en waar we drukte verwachten zijn meer stembureaus en stembiljetten.’ De coronamaatregelen maken dat dit lastiger in te schatten is en dus kan er volgens de woordvoerder altijd een tekort ontstaan. ‘Door corona konden we 40 procent van de bureaus van de vorige keer niet gebruiken omdat ze te smal en te klein zijn. Daardoor zijn er nieuwe stembureaus, en dat maakt het iets onvoorspelbaarder dan andere jaren.’

17.31: Mondkapjesweigeraar wil stemmen in Rheden, politie grijpt in

De politie heeft woensdag ingegrepen nadat een man bij een stembureau in Rheden wilde stemmen, maar geen mondkapje wilde dragen. ‘Wij hebben daarop met diegene gesproken, maar hij wilde nog steeds geen mondkapje op’, laat een woordvoerder na berichtgeving van Omroep Gelderland weten. De man is daarop het gebouw uitgezet.

Volgens Omroep Gelderland gaf de man aan dat hij een ontheffing van de mondkapjesplicht had van de Rijksoverheid. Die kon hij niet laten zien aan de voorzitter van het stembureau in Ons Huis aan het Meester B. van Leeuwenplein of aan de politie.

‘Ik heb een slecht hart en krijg het benauwd van een mondkapje’, verklaarde de man aan Omroep Gelderland. Volgens hem was het document dat hij bij zich had rechtsgeldig. ‘Ik moest van het stembureau maar een verklaring halen bij mijn cardioloog, kreeg ik te horen.’

Burgemeester van Rheden Carol van Eert spreekt tegen dat er een geldig document was. ‘De man heeft iets vaags laten zien dat niet aan hem persoonlijk gelieerd was’, zegt Van Eert tegen de regionale omroep.

Onbekend is of de man op een ander stembureau heeft proberen te stemmen.

16.21: Stembussen snel vol, stembusstamper en nieuw bussen nodig

De stembussen zitten dit jaar sneller vol dan tijdens eerdere verkiezingen, en dus moeten er ‘stembusstampers’ en nieuwe bussen aan te pas komen. Dat merken ze ook in Rotterdam. ‘De stemformulieren zijn groter dit keer, want er zijn meer partijen die deelnemen aan de verkiezingen’, aldus een gemeentewoordvoerder.

Tijdens deze Tweede Kamerverkiezingen doen 37 partijen mee, een naoorlogs record. En dus zijn er op het stembiljet evenveel kolommen nodig, waardoor het papier groot uitvalt en veel ruimte inneemt in de stembus. Met een zogenaamde stembusstamper, ‘een houten stok die door de bus heen kan’, wordt de stapel aangedrukt, vertelt de Rotterdamse woordvoerder. Ook zijn er nieuwe stembussen naar de drukke stembureaus onderweg.

Er is volgens de woordvoerder nog een andere oorzaak waardoor de bakken snel vol zitten. ‘Normaal zetten we op de stempas de dichtstbijzijnde locatie waar je kan stemmen. Nu niet, en dus is er meer spreiding.’ Ook maakt Rotterdam, net als veel andere gemeenten, gebruik van een druktemeter. ‘Dus je kunt zien hoe druk het is op jouw stembureau, dan kun je even wachten of wat verderop gaan. Dat maakt het lastig inschatten waar het drukker wordt’, legt de woordvoerder uit.

Ook stemmen dit jaar veel minder mensen onderweg naar hun werk. ‘Normaal kunnen we op basis van eerdere verkiezingen inschatten wie onderweg naar het werk gaan stemmen, dus bijvoorbeeld op Rotterdam Centraal hebben we dan een groter bureau ingericht’, aldus de woordvoerder over de druktespreiding bij de 400 stembureaus in Rotterdam. (ANP)

15.42: Ongeadresseerde briefstemmen gaan alsnog naar juiste gemeente
Gemeenten die woensdagmorgen een stapel ongeadresseerde enveloppen bezorgd kregen met daarin waarschijnlijk een stembiljet, moeten die enveloppen woensdagmiddag openen. Als er in de envelop zowel een stempas als een stembiljet zit, wordt de uitgebrachte poststem woensdag alsnog bij de juiste gemeente bezorgd. Het ministerie van Binnenlandse Zaken gaat dat indien nodig logistiek ondersteunen, zegt een woordvoerster van het ministerie.

Nijmegen is één van de 25 gemeenten die woensdagmorgen ongeadresseerde enveloppen met daarin waarschijnlijk een stembiljet bezorgd kreeg. Het zijn de enveloppen die bestemd waren voor het bijsluiten van een stempas en die met het stembiljet in een wel geadresseerde envelop voor het briefstemmen verzonden moest worden. Alleen al Nijmegen kwamen volgens de woordvoerder van de gemeente ruim duizend van dergelijke enveloppen binnen, die bestemd blijken te zijn voor 127 verschillende gemeenten.

De stapel post riep in verschillende plaatsen verbazing op. maar volgens het ministerie zijn de projectleiders van de verkiezingen in de 25 gemeenten op 11 maart geïnformeerd na een signaal van PostNL. ‘Toen bleek dat misschien de verkeerde enveloppen gebruikt zouden worden voor het poststemmen, hebben we gekeken wat er moest gebeuren met ongeadresseerde enveloppen, die natuurlijk niet bij PostNL konden blijven liggen. Er zijn toen 25 gemeenten verspreid over het land uitgekozen waar de enveloppen bezorgd konden worden’, legt de woordvoerster van Binnenlandse Zaken uit.

Als in een envelop zowel een stempas als een stembiljet zit, wordt hij bij de juiste gemeente bezorgd. Enveloppen met een onvolledige inhoud worden terzijde gelegd. In het proces-verbaal van de verkiezingen wordt opgenomen hoeveel van dergelijke ter zijde gelegde stemmen een gemeente heeft ontvangen. (ANP)

15.38: '16 seconden over het uitvouwen van een stembiljet'
In de Diekmanhal in Enschede zijn 26 studenten van een uitzendbureau sinds woensdagochtend 7.45 uur bezig met het tellen van de briefstemmen. Het verloopt allemaal voorspoedig. ‘We doen maar 16 seconden over het uitvouwen en tellen van een stem’, laat coördinator van het briefstemtellen Teun Oosterholt (24) vanuit de sporthal weten.

Vanwege de coronacrisis mochten 70-plussers per post hun stem uitbrengen. De gemeenten konden deze al op zaterdag openen en de stembiljetten uit de enveloppen halen. Doordat sommige 70-plussers hun stembiljet niet in de goede envelop hebben gestopt of hun brief verkeerd hebben gepost, zijn een deel van de briefstemmen ongeldig verklaard.

‘Maar gelukkig hoeven we er nu, tijdens het tellen van de stembiljetten, niet zo veel af te keuren’, zegt Oosterholt. ‘Ouderen weten misschien niet hoe de enveloppen werken, maar een rode stip zetten hebben ze vaak genoeg gedaan’.

De tellende studenten hebben zich in drie rijen verdeeld. De eerste rij maakt de biljetten open en legt de stem, als deze geldig is, op een ‘partijtafel’. Aan de tafel staan studenten te tellen. Vervolgens sorteren de studenten de stemmen van de partijen op kandidaat. ‘Het is een geoliede machine. De studenten controleren vaak of hun medestudenten goed geteld hebben’.

Vermoeiend is het wel, vertelt Oosterholt, die al sinds kwart voor zeven in de hal staat en pas rond middernacht naar huis zal gaan. ‘Vooral aan de tafel staan is slopend. Maar we wisselen elkaar vaak af.’ Vanwege de coronamaatregelen staan de ruim twintig studenten in een sportzaal die ongeveer even groot is als drie sportvelden. ‘Zo kunnen we goed afstand houden. Maar het is wel een beetje saai. Vanochtend was het doodstil. Maar gelukkig heeft mijn vriendin haar speakers langsgebracht zodat we nu muziek kunnen luisteren’, zei Oosterholt. (ANP)

15.36: VNG haalt opkomstenuitslag.nl uit de lucht na lek bij uitslagen
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft de website opkomstenuitslag.nl uit de lucht gehaald. Gebruikers van het forum van techsite Tweakers ontdekte in de broncode van de site de stemuitslagen van vier steden. Naast opkomstcijfers waren zo ook al uitslagen per partij openbaar.

Tweakers denkt niet dat het om de gegevens van alle stembureaus in de steden Groningen, Nijmegen, Eindhoven en Den Haag gaat. Dat komt omdat het aantal gevonden stemmen nog beperkt is. Zo waren er uit Nijmegen bijna 2500 stemmen te vinden, en in Den Haag 147.

De site opkomstenuitslag.nl toont data die komen uit de StembureauApp, die zestien gemeenten gebruiken. De app wordt beheerd door VNG en ondersteunt stembureaus bij het tellen van de stemmen. De stemuitslagen mogen pas vanaf woensdagavond 21.00 uur worden gepubliceerd.

‘Normaal gesproken start de telling na het sluiten van de stembussen op de verkiezingsdag. In deze verkiezingen mochten de briefstemmen al vanaf 09.00 uur vandaag worden geteld en deze worden dus ook al in de app verwerkt’, zegt een woordvoerder van VNG woensdag. ‘Het blijkt nu mogelijk om de uitslagen van deze eerste tellingen al uit de code van de app te halen. Dat is niet de bedoeling en daarom is de website uit voorzorg offline gehaald.’ De gemeenten kunnen de StembureauApp nog wel blijven gebruiken als hulp bij het tellen van de stemmen. (ANP)

14.39: Tellen van briefstemmen 'verloopt soepel'
Het tellen van de briefstemmen lijkt in de gemeenten soepel te verlopen. Woensdag om 07.30 uur begonnen de gemeenten met het tellen van de stembiljetten die op de post gedaan zijn door 70-plussers. Ook de stemmen die maandag en dinsdag vervroegd zijn uitgebracht bij een beperkt aantal stemlokalen worden geteld.

‘Het loopt goed door’, zegt een woordvoerder van de gemeente Groningen. ‘Een aanzienlijk deel van de briefstemmen die eerst ongeldig waren verklaard kunnen nu toch meegeteld worden’. Demissionair minister Kajsa Ollongren paste maandag de procedure aan voor het tellen van de briefstemmen. Daardoor kunnen enveloppen waarin zowel een geldige stempas als een stembiljet zit, toch meegeteld worden. Eigenlijk was het de bedoeling dat het stembiljet in een aparte envelop zat. Die moest vervolgens samen met de stempas in een retourenvelop naar het briefstembureau opgestuurd worden.

Ook in Breda verloopt het tellen goed. De gemeente had woensdagochtend 13.000 briefstemmen binnen. In Enschede waren dat er 7000, op 20.000 stemgerechtigden van 70-plus. In Deventer gaat het tellen van de briefstemmen wat moeizamer. Een woordvoerder laat weten dat het een ‘stuk meer zijn dan verwacht’. De tellers waren woensdagmiddag nog bezig met het uitvouwen van de stembiljetten. (ANP)

14.30: Stemmen naar grotere locaties om coronaproof te tellen
Vanwege corona moet iedereen 1,5 meter afstand houden en dat geldt tijdens de Tweede Kamerverkiezingen ook. In het stemlokaal als mensen hun stem uitbrengen maar ook woensdag na 21.00 uur als de stemmen geteld moeten worden. Een aantal gemeenten brengt daarom de stembussen na sluiting van de stembussen naar een grote locatie.

Vanwege corona moet er om veilig te kunnen tellen minimaal 60 vierkante meter beschikbaar zijn, zo meldt onder meer de gemeente Den Haag. Daar worden de stemmen vanuit ruim honderd locaties naar ruime plekken, zoals de Fokker Terminal (Binckhorst), het World Forum (Scheveningen), Sportcampus Zuiderpark (Escamp) en het GIA Trade & Exhibition Center (Kerketuinen).

In Rotterdam is het ook op zo'n honderd stembureau's te krap voor het tellen. De stembussen worden daarom onder begeleiding naar Ahoy gebracht. In Utrecht gaat het om 25 stembureau's die niet geschikt zijn om coronaproof te tellen, die stemmen gaan naar de Jaarbeurs. (ANP)

12.46: Her en der een lange rij voor stembureaus
Bij veel stembureaus door het hele land is het druk. Mensen staan onder meer in Almere, op het Binnenhof en in Amsterdam in de rij, die dit keer door coronaregels langer is dan bij andere verkiezingen. Vooral bijzondere locaties zijn in trek, zoals musea, waar stemmers nieuwsgierig meteen een kort kijkje nemen. Ook op treinstations wordt veel gestemd.

Tegen het middaguur hadden de meeste partijleiders hun stem uitgebracht, onder hen ook een aantal nieuwkomers die hopen op zetels in de Tweede Kamer. Op een aantal locaties is ook het tellen van de briefstemmen al in volle gang, zoals in het Haagse World Forum en in de RAI Amsterdam.

Minister Hugo de Jonge twitterde kort nadat hij had gestemd in Rotterdam dat hij in thuisquarantaine is gegaan: de app CoronaMelder gaf aan dat hij mogelijk nog in contact is geweest met iemand met corona. De bewindsman zei geen klachten te hebben. De stembureauvoorzitter benadrukte daarna dat zijn bureau veilig is omdat alles volgens alle procotollen verloopt. De Jonge heeft, met mondkapje, vanuit zijn auto gestemd in een tent in de autostemstraat. Dat stemmen ging overigens niet vlekkeloos: De Jonge had per ongeluk zijn oude, en niet meer geldige paspoort meegenomen en moest thuis het juiste halen.

Het ging niet overal van een leien dakje in de stembureaus. In Haarlem zorgde een verkeerde sleutel van de stembus ervoor dat een bureau later openging. In Arnhem was het wachten op de rode potloden en in Barendrecht bleek de registerlijst niet voorhanden. In 25 gemeenten is een stapel ongeadresseerde enveloppen bezorgd met daarin waarschijnlijk een stembiljet. Een raadsel, vond ook minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. (ANP)

12.23: Stapel ongeadresseerde enveloppen met stembiljet bij gemeenten
In 25 gemeenten in Nederland is woensdagmorgen een stapel ongeadresseerde enveloppen bezorgd met daarin waarschijnlijk een stembiljet. Het gaat om de envelop die bestemd was voor het bijsluiten van een stempas en die met het stembiljet in een wel geadresseerde envelop voor het briefstemmen verzonden moest worden, zegt een woordvoerder van de gemeente Nijmegen. In Nijmegen zijn zo'n vijftig tot zestig blanco enveloppen bezorgd. Het is nog niet bekend hoeveel enveloppen er in totaal in de 25 gemeenten circuleren.

Het is een raadsel waarom de niet-geadresseerde enveloppen in de 25 gemeenten zijn bezorgd, zei ook minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken, die woensdagmorgen in Nijmegen op werkbezoek was. Besloten is dat de gemeenten de enveloppen woensdagmiddag gaan openen. Als er stembiljetten in zitten, worden die zo mogelijk nog woensdag bij de juiste gemeenten bezorgd. Het ministerie zoekt uit hoe dat het beste kan gebeuren. (ANP)

10.37: 'Laat je stem niet verloren gaan' 

De Overijsselse commissaris van de koning Andries Heidema roept vooral jongeren op te gaan stemmen, en met name de jongeren die voor het eerst mogen stemmen. 'Laat je stem niet verloren gaan', aldus Heidema. Jongeren blijken namelijk minder snel naar de stembus te gaan dan andere generaties.

'Juist nu vinden wij belangrijk dat jongeren zich laten horen. Het gaat immers om hún toekomst', aldus Heidema. 'Op naar de stembus!' Hij doet ook een oproep aan alle stemgrechtigden: 'Want naast onze jongeren, hoop ik dat álle stemgerechten in Overijssel naar de stembus gaan voor de Tweede Kamerverkiezingen.'

09.50: Aanzienlijk drukker op stations op derde dag verkiezingen

Het is aanzienlijk drukker op de treinstations op de derde dag van de Tweede Kamerverkiezingen dan afgelopen maandag en dinsdag. Volgens een woordvoerder van de NS is het ‘behoorlijk druk’ op Utrecht Centraal en ‘loopt het onder meer op Amsterdam Centraal en station Nijmegen lekker door’. Binnen twee uur hebben enkele honderden mensen al hun stem uitgebracht.

Op de eerste twee dagen van de verkiezingen liep het nog niet echt storm in deze stemlokalen. Toen werden er op bijvoorbeeld Utrecht Centraal rond de 150 stemmen per dag uitgebracht. De teller staat daar nu intussen op zeker 250 stemmers. Het stembureau op Amsterdam Centraal heeft al minimaal 100 kiezers ontvangen. Volgens de woordvoerder worden de coronamaatregelen goed gevolgd.

Dit jaar zijn de mogelijkheden om te stemmen uitgesmeerd over drie dagen. Maandag en dinsdag konden kwetsbaren en mensen uit een risicogroep in relatieve rust tot 21.00 uur terecht op de zes daarvoor aangewezen stemlokalen: Utrecht Centraal, Bilthoven, Den Bosch, Hilversum, Leiden Centraal en Schiedam Centrum.

Op woensdag zijn ook de overige stemlocaties op stations open. Het gaat in totaal om veertig stations. Het stembureau op station Nijmegen opende als eerste om 05.15 uur. Daarna gingen ook station Meppel en Zwijndrecht vanaf 05.30 uur open. Stemmen op het station kan sinds de verkiezingen in 2006. Met de stationsstembureaus willen NS, ProRail en gemeenten het voor noodzakelijke reizigers zo makkelijk mogelijk maken om onderweg te stemmen. (ANP)

08.49: Verkiezingsdag overwegend droog met hier en daar regen

Tijdens de verkiezingen woensdag blijft het overwegend droog, maar hier en daar is er wel kans op een bui of wat motregen. Het blijft veelal bewolkt, meldt Weer.nl.

De kans op een regenbui neemt in de loop van de middag steeds meer af, al kan er in het zuiden nog wel regen vallen. De zon laat zich met name in het oosten en noordoosten van het land zien. Verder waait er een matige noordwestelijke wind, die aan de kust krachtiger is. Het wordt 7 tot 9 graden.

Die temperaturen zakken woensdagavond flink. Het kan afkoelen tot 1 of 2 graden, terwijl de temperatuur in het noorden en noordoosten zelfs kan zakken tot onder het vriespunt. In de rest van het land blijft het kwik tussen de 2 en 4 graden, zo is de voorspelling. (ANP)

08.00: Verwachte opkomst verkiezingen in lijn met 2017
De verwachting is dat ondanks de coronabeperkingen bijna evenveel Nederlanders gaan stemmen als vier jaar geleden. Van de ondervraagden in een peiling van I&O Research begin maart gaf 79 procent van de ondervraagden aan zeker naar de stembus te gaan, 13 procent wil waarschijnlijk gaan stemmen.

Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen in 2017 bracht bijna 82 procent van de kiesgerechtigden zijn stem uit, zo blijkt uit cijfers van de Kiesraad. Het was daarmee de hoogste opkomst sinds 1986.

In 1977 voelden de meeste kiezers zich geroepen om hun stem uit te brengen. In dat jaar lag het opkomstpercentage op maar liefst 88 procent. De verkiezingen van 1981 nemen met 87 procent een tweede plaats in. De Kamerverkiezingen van 1986 komen met een opkomst van 85,8 procent op de derde plek. (ANP)

04.00: Stemmen in een oude gevangenis, een museum of een bus
Hoewel gemeenten vanwege het coronavirus vooral stembureaus hebben gezocht waar voldoende afstand gehouden kan worden, zijn er toch nog genoeg bijzondere plekken waar mensen voor de Tweede Kamerverkiezingen kunnen stemmen.

In bijvoorbeeld Den Haag en Amsterdam kunnen kiezers terecht in een museum. In de Hofstad mag het Kunstmuseum de deuren woensdag voor één dag openen om mensen te laten stemmen. Volgens het museum biedt dit mensen ook een kans om weer even een glimp van de kunst op te vangen. Directeur Benno Tempel: ‘We willen de kiezers in Den Haag hiermee een moment van troost en hoop voor de nabije toekomst bieden’.

Inwoners van Amsterdam kunnen hun stem uitbrengen in het Van Gogh Museum. In de hoofdstad fungeert ook de Tolhuistuin als stembureau. In de rij voor de stembus draaien dj's in de silent disco, dansen op muziek die wordt beluisterd via een draadloze hoofdtelefoon. In de fotobooth kunnen mensen een aandenken maken van hun stemervaring.

In Arnhem kan worden gestemd in de voormalige Koepelgevangenis. Ook rijdt er door de stad een trolleybus waarin mensen hun stem kunnen uitbrengen. In het Limburgse Roermond heeft de gemeente ervoor gekozen een speciale 'Stembus' rond te laten rijden. Deze bus is een mobiel stembureau dat op plekken kan komen waar geen geschikte locatie op loopafstand beschikbaar is. Omdat zorginstellingen en scholen vanwege de Covid-19 maatregelen niet ingezet kunnen worden bij de aankomende verkiezing als stembureau, moesten er 15 nieuwe locaties gezocht worden. Hierdoor zijn er in bepaalde wijken geen geschikte locaties die op loopafstand te bereiken zijn. De Stembus biedt daar nu een oplossing voor.

In het Overijsselse Marle is het kleinste stembureau van Nederland te vinden. De voorzitter van het stembureau Wim Westhoff ontving kiezers in zijn eigen woonkamer, maar door de coronamaatregelen moet hij dit keer uitwijken naar zijn schuur.

In het stadhuis in Eindhoven is een stembureau speciaal ingericht voor kiezers met een visuele beperking. Dit stembureau is ook geschikt voor mensen die niet kunnen lezen. In het stemhokje staan een soundbox en een stemmal. Vanuit de soundbox leest een stem de partijen en kandidaten voor. Deze stem vertelt ook hoe het stembiljet ingevuld kan worden met de mal die hier overheen ligt. (ANP)

03.30: Nederland nu massaal naar stembus
Na twee stemdagen waarin vooral kwetsbaren en risicogroepen de mogelijkheid hadden om te stemmen, kan woensdag iedere kiesgerechtigde naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. De meeste stembureau's gaan om 07.30 uur open en sluiten om 21.00 uur.

Mensen kunnen voor het stemmen ook weer terecht op de stations. In Nijmegen gaat om 05.15 uur het eerste stembureau op het station open. Ook het station Meppel en Zwijndrecht zijn er om 05.30 uur vroeg bij. De rest van de stations volgt om 07.30 uur. Vanwege het coronavirus kunnen mensen dit keer ook op een bijzondere plekken hun stem uitbrengen. Zo zijn er in diverse gemeentes drive-throughs om te stemmen vanuit de auto of op de fiets. Ook kan er buiten in tenten worden gestemd.

In de stemlokalen gelden dit jaar diverse coronaregels. Mensen moeten een gezondheidscheck invullen, moeten 1,5 meter afstand houden, moeten hun handen ontsmetten en moeten een mondkapje dragen. Ook moeten kiezers alleen naar het stembureau komen. Voor het stemmen krijgt men een rood potlood uitgereikt. Dit ligt dit keer niet al klaar in het stemhokje. In veel gemeenten mogen mensen na het stemmen het rode potlood houden. Of de potloden worden ontsmet voordat ze weer door een ander worden gebruikt.

Kiesgerechtigde 70-plussers mochten dit jaar vanwege corona per post stemmen. Dit zijn ruim 2,4 miljoen inwoners. Woensdag mogen 810.000 jongeren voor het eerst voor de Tweede Kamerverkiezing stemmen. In totaal zijn naar schatting 13,2 miljoen mensen kiesgerechtigd. Die briefstemmen worden woensdag overdag al geteld, de rest van de stemmen worden woensdagavond na 21.00 uur geteld.

Woensdag blijft de avondklok tussen 21.00 en 04.30 uur van kracht, maar er geldt wel een ontheffing voor mensen die naar het stembureau zijn geweest of mensen die meewerken aan de verkiezingen en het tellen van de stemmen. (ANP)