Specialistische jeugdzorg moet weg bij gemeente
Veel bureaucratie, langere wachtlijsten, oplopende kosten per kind en geen afname van het beroep op de specialistische jeugdzorg zoals beoogd. Er zijn vele redenen om het systeem van de jeugdzorg zo spoedig mogelijk te ontvlechten. Eerstelijns signalering behouden bij de gemeenten en de specialistische jeugdzorg naar de medische/ semi-medische sector waar deze thuis hoort. Op die manier kan ook de geheel onaanvaardbare financiële molensteen om de nek van de gemeenten worden opgeheven.
In alle delen van het land worden analyses gemaakt van de immense problemen in de jeugdzorg. In deze rapportages zijn er constante en gemeenschappelijke bevindingen. Sterk oplopende miljoenentekorten bij honderden gemeenten en dreigende faillissementen bij een hele reeks jeugdzorginstellingen.
Veel bureaucratie, langere wachtlijsten, oplopende kosten per kind en geen afname van het beroep op de specialistische jeugdzorg zoals beoogd. In de provincie Drenthe bijvoorbeeld is het tekort van de gemeenten opgelopen tot meer dan 20 miljoen euro. Voor de jeugdzorginstellingen zijn in deze betrekkelijk kleine provincie – 12 gemeenten, bijna een half miljoen inwoners, even veel als Den Haag – de extra administratieve lasten opgelopen naar bijna 3 miljoen euro. De middelen die gemeenten, wijkteams en verwijzers nodig hebben betreffen eveneens vele miljoenen.
Evenals elders in het land wordt aangenomen dat sinds de decentralisatie van 2015 ongeveer 30 procent van het beschikbare budget voor kwetsbare kinderen opgaat aan regels, regelaars, bureaucratie en ambtenaren. In Drenthe worden ongeveer 15.000 kinderen geholpen in de Jeugdzorg. Dat aantal is de laatste tijd niet of nauwelijks groter geworden, maar de kosten per kind zijn wel spectaculair gestegen. Ook Intrakoop – een belangrijke inkoopcoöperatie – stelde op basis 268 jaarverslagen van jeugdzorginstellingen – vast dat een kwart van de jeugdzorginstellingen in de rode cijfers is beland en de verwachting is dat er de komende twee jaar vele instellingen kopje onder zullen gaan. Het personeelsverloop in de jeugdzorg is dramatisch. Velen verlaten het zinkende schip, waardoor de jeugdzorg op een ramp afstevent.
Ook als de rijksoverheid er nog honderden miljoenen in gaat stoppen, zal het probleem blijven en dat komt omdat de in 2105 gekozen structuur in de kern ondeugdelijk is. Allerlei belangrijke voorvragen zijn toen niet gesteld en het is belangrijk dat nu wel te doen. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald. Waarom behoort bijvoorbeeld de volwassenpsychiatrie tot de medische sector van huisartsen, specialisten, klinieken en ziekenhuizen, terwijl de kinderpsychiatrie in de wereld van de gemeenten is beland? Een veel gehoord antwoord is dan dat de specialistische jeugdzorg nauw verwant is met de welzijnszorg voor gezinnen en met de gedachte van integraliteit in de welzijnszorg.
Maar ook bij volwassen-psychiatrische problemen zijn deze dimensies ten volle aanwezig. Dat de allereerste signalering van jeugdzorgproblemen op het lokale vlak ligt – in een samenwerking tussen huisarts, wijkverpleegkundige, school en een sociaal wijkteam – is alleszins te rechtvaardigen, maar er is eigenlijk geen enkele dwingende reden om de tweedelijns zorg en de gespecialiseerde jeugdzorg te verbinden aan 355 gemeenten. Wie zou voorstellen om de psychiatrische behandeling van volwassenen te koppelen aan gemeentelijke invloed, moet zelf dringend worden opgenomen. Er zijn daarom vele redenen om het systeem van de jeugdzorg zo spoedig mogelijk te ontvlechten. Eerstelijns signalering behouden bij de gemeenten en de specialistische jeugdzorg naar de medische/ semi-medische sector waar deze thuis hoort. Op die manier kan ook de geheel onaanvaardbare financiële molensteen om de nek van de gemeenten worden opgeheven.
Dit gaat over een wooncentrum voor ouderen. 80 plussers in dit geval. De mensen worden geconfronteerd met afbraak van hun aantrekkelijk ogende, (goede) woningen en blijven - na op gegeven moment een hoopvolle toezegging - in onzekerheid, of men wel in Elst kan blijven wonen.
Het lijkt een gemoedelijk stadje en mensen daar komen warm op voor deze ouderen, nadat iemand een actie is opgestart.
Je zit echt hoofdschuddend en met stijgend ongeloof te kijken hoe dit hele proces zich ontwikkelt.
Wanneer hoogbejaarde bewoners overlijden, komt er op een gegeven moment geen nieuwe bewoner meer in. Dit is een bewust gekozen strategie, die natuurlijk de leefbaarheid enorm aantast. Een onacceptabel drukmiddel!
Deze woningen worden als heel prettig ervaren. Was met de bouw heel vooruitstrevend en zou mogelijk nog steeds een gemeentelijk monument kunnen worden, hetgeen door familie van bewoners is aangevraagd als wanhoopspoging met een kans, vanwege de vernieuwende bouw. Dat spoor duurt zo lang, dat inmiddels bewoners overleden zijn, of maar alvast verhuisd, om de hoge zichtbare- en hoorbare stress te ontlopen. Veel woningen staan nu leeg.
Uiteindelijk komen de hoogst verantwoordelijken van betrokken instanties, zo ver met elkaar, dat bewoners binnen dit complex verhuizen en na afbraak en herbouw van deel ervan, komen die weer terug. Dus 2x verkassen en dat op die leeftijd en noodzaak is er niet. Die status van gemeentelijk moment is nog niet eens zeker.
Dit is weer een van de vele kenmerkende voorbeelden hoe het niet moet! Echter, er is zoals dat gewoonlijk gaat, geen aanwijsbare probleemeigenaar buiten de betreffende persoon/ personen in kwestie. Zo is dit land bestuurlijk georganiseerd. Niet te bevatten. Burgers eigenlijk voortdurend op een rotonde terecht komen, zonder adequate afslagen en iedereen stuurt hen terug, al of niet met verwijzing naar een andere afslag, die ook geen soelaas biedt en ook nog met een stuitende vanzelfsprekendheid van hun gelijk. Totale bedrijfsblindheid.
Wat mij een illusie ontnam, dat dit in die regio zelfs ook gebeurt en verantwoordelijken in de top tussen betrokken instanties, zoals in mijn eerdere post al aangeduid, zo met mensen kunnen omgaan. Of het nu (kwetsbare) jonge- of bejaarde mensen zijn, maakt niet uit.
Wat ontbreekt is de V van besef van individuele Verantwoordelijkheid overal en het meest in de top, dan wel bovenste regionen onderling. Eilanden en koninkrijkjes. Zonder notie van bedoelde Verantwoordelijkheid geen Vertrouwen en zonder Vertrouwen geen (sociale) Vrede. Een kritiek-punt in dat opzicht hebben falende politiek, bestuur en uitvoerenden, allang overschreden en dat met jarenlang open ogen en oren!