Informateur meestal gratis, soms uurtje factuurtje

De kosten van het inschakelen van een informateur heeft - voor zover bekend - alleen in Harlingen tot een conflict geleid. De uurprijs (175 euro per uur) van informateur Jan Streefkerk van het bureau Consort was voor verkiezingswinnaar Frisse Wind onacceptabel. ‘Wij kwamen erachter dat een informateur zijn werk vaak gratis doet. Daarom vonden wij zo’n uitgave niet verantwoord en hebben we ons teruggetrokken uit de onderhandelingen’, aldus fractievoorzitter Jennifer Steevensz.

Haar partij verzette zich tegen de bouw van een omstreden afvaloven en werd de grote winnaar van de verkiezingen: van niets op drie zetels en door de terugval van de PvdA naar drie zetels meteen met de sociaal-democraten de grootste partij in de verdeelde Friese havenstad. Inmiddels zit Frisse Wind weer aan tafel nadat de informatiepoging van Streefkerk geen nieuw meerderheidscollege opleverde. ‘We doen het werk voor de coalitieonderhandelingen voorlopig nog zelf, en we kijken of we iemand kunnen vinden die het gratis of tegen een onkostenvergoeding doet’, zegt Steevensz.

Almere schakelde na het afhaken van de PVV de als duur bekendstaande consultant en expert bestuurlijke vraagstukken Hans Andersson in als informateur. Dit op verzoek van de PvdA. ‘We zouden niet blij zijn als hij tegen zijn normale uurtarief zou komen, maar hij wilde het doen voor dezelfde uurprijs als die de informateur 4 jaar geleden kreeg’, aldus een woordvoerster van de Almeerder raadsgriffie.

Deze week, toen Andersson al 7 dagen aan het werk was, werden de afspraken daarover afgerond. De informateur krijgt 100 euro per uur. In 2006 had de toenmalige informateur André Krouwel, politicoloog aan de VU Amsterdam, 100 uur nodig om een stabiel college te maken in Almere. Dat college wist zonder kleerscheuren de eindstreep te halen.

Het inschakelen van een zelfstandige consultant als informateur kost de Gelderse gemeente Bronckhorst ook geld. Echter, de gemeente wil over de kosten van het inhuren van zelfstandig adviseur en oud-gemeentesecretaris Toon Lamers geen mededelingen doen. Sittard-Geleen schakelde ook een oud-gemeentesecretaris in, Ad Lutters.

Hoeveel dat kost, is een zaak van de burgemeester, antwoordt Pieter Meekels, onderhandelaar van GOB (Geloofwaardig, Open, Betrouwbaar) dat veertien stemmen meer haalde dan het CDA. Lutters krijgt per uur 180 euro, meldt een woordvoerder van de burgemeester desgevraagd. Hoeveel dat totaal wordt is nog onbekend, de informatie in de Limburgse stad is nog gaande.

In Tilburg verricht consultant Ton Horn het informatiewerk gratis, mede omdat hij demissionair wethouder is. Lelystad zette twee informateurs in, de eigen oud-wethouder en huidig CDA-Kamerlid Bas-Jan van Bochove en de Apeldoornse burgemeester Fred de Graaf. ‘Ze hebben van ons een cadeautje in de relatiesfeer gekregen’, aldus formateur Evert Marseille, onderhandelaar van de VVD, de grootste fractie in Lelystad.

Eervol werk

Vooral (oud-) bestuurders blijken hun informatiewerk vooral als eervol te beschouwen. De twee Noord-Hollandse oud-gedeputeerden Mooij en Poelman die in Velsen samen het informatiewerk doen, volstaan daarom met een reiskostenvergoeding. Delfzijl schakelde oud-staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA) in als informateur en vervolgens oud-burgemeester Pieter van der Zaag als formateur. ‘Ze doen het voor niets. Ze krijgen alleen een reiskostenvergoeding’, aldus raadsgriffier Onno Rijkens.

In drie van de vier grote steden doen de informateurs hun informatiewerk gratis. Rotterdam heeft oud-minister Pieter Winsemius aangeboden dat hij tot maximaal 10 duizend euro mag declareren, maar bij het ter perse gaan van dit nummer was nog onduidelijk of de liberale bedrijfskundige van dat aanbod gebruik zou maken. In Amsterdam doen Eberhard van der Laan en Gerrit-Jan Wolffensperger hun werk gratis. Boele Staal beschouwt zijn inzet in Den Haag als ‘liefdewerk oud papier’ - hij verricht het informateurswerk gratis. De Utrechtse informateur Tof Thissen stuurt evenmin een factuur. ‘Ik zou het onfatsoenlijk vinden om geld te vragen. Ik word voor mijn werk als directeur KING en als Eerste Kamerlid al uit publieke middelen betaald. Betaling voor het werk als informateur vind ik niet comme il faut.’

Uit de rondgang van Binnenlands Bestuur blijkt dat er vooraf door gemeenteraden nauwelijks afspraken worden gemaakt of geld wordt gereserveerd voor de kosten van de college-onderhandelingen, zoals catering en vergaderruimte. ‘De budgetten zijn nog niet geregeld, maar de kosten zullen wel onder de raad worden geboekt’, zegt de Haagse raadsgriffier Marion Stein.

Correcties en aanvullingen, geplaatst in Binnenlands Bestuur 14, 9 april 2010

In het artikel Informateur meestal gratis werd Tot Thissen ten onrechte aangemerkt als informateur voor het Utrechts college. Hij is echter formateur.