Vanuit het oogpunt van dualisme is het ‘onwenselijk’ als een raadslid deelneemt aan collegevergaderingen. Dat stelt minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) in antwoord op Kamervragen over de kwestie Vianen, waar maandenlang een fractievoorzitter aan de collegevergaderingen deelnam.
Plasterk: raadslid aan collegetafel is ‘onwenselijk’
Het is vanuit vanuit het oogpunt van dualisme ‘onwenselijk’ als een raadslid deelneemt aan collegevergaderingen. Dat stelt minister…
Scheiding functies
‘Naar de letter van de wet zou wellicht een raadslid kunnen deelnemen, maar het is inherent aan het dualistisch stelsel, dat uitgaat van een scheiding van functies en bevoegdheden, dat raadsleden niet deelnemen aan de vergaderingen van het college’, schrijft de minister. Voor zover hem bekend, is Vianen de enige gemeente waar dit voorkomt. Voorkwam, beter gezegd, want inmiddels schuift de fractievoorzitter niet meer aan de collegevergaderingen aan.
Versnipperd
De minister heeft wel begrip voor de ontstane situatie; die het gevolg is van de verkiezingsuitslag van maart vorig jaar. De grootste raadsfractie, Lokaal Alert, kon geen wethouder leveren en liet daarom haar fractievoorzitter aan de collegevergaderingen deelnemen. ‘De gemeente Vianen had voor deze constructie gekozen om daarmee een breed bestuurlijk draagvlak te creëren na de verkiezingen van maart 2014. De gemeenteraad bestaat uit zeventien leden en acht fracties en zag zich geconfronteerd met een versnipperde politieke werkelijkheid. Er is een coalitie gevormd bestaande uit vijf partijen. Aangezien Vianen ingevolge artikel 36 van de Gemeentewet maximaal vier wethouders mag benoemen, is gezocht naar een voor de gemeente praktische en werkbare oplossing.’
Gedoogconstructie
Hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga van de Rijksuniversiteit Groningen veegde eerder in Binnenlands Bestuur dit argument van tafel. Als grootste partij had Lokaal Alert in zijn ogen de eerste wethouder moeten leveren. Bovendien had gekozen kunnen worden voor een construct met parttime wethouders, één wethouder namens twee partijen of een gedoogconstructie van de kleinste partij die daarmee geen wethouder levert.
Mystery Burger
De zaak kwam aan het rollen toen de Binnenlands Bestuur Mystery Burger begin december vorig jaar de gemeenteraadsvergadering van Vianen bezocht, en constateerde dat er sprake was van een constructie die rechtstreeks inging tegen het gedachtengoed achter het dualistisch stelsel.
Structurele oplossing
Burgemeester Groeneweg van Vianen heeft inmiddels het initiatief genomen om in dialoog met de raad tot een bestuurlijk aanvaardbare oplossing te komen. Daarover is contact met zowel de provincie als het departement, aldus Plasterk in zijn brief.
Reacties: 10
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
En andersom? Een wethouder die altijd de fractievergaderingen van zijn eigen partij bijwoont? Is dat ook in strijd met het dualisme? Reageer naar r.koouj@voorst.nl
@ Ruud Kooij, Ja dat is ook in strijd met hert dualisme.
"Voorkwam, beter gezegd".....is juist slechter gezegd. kom, waarde journalist, een beetje nederlands mag wel in bb. volgende keer: ....voor kwam...
Zolang iedere partij telkens een wethouder moet leveren, mag het voor iedereen toch wel duidelijk zijn of het dualisme is gelukt? :-)
Alleen haagse politici, die de praktijk niet kennen, maken zich hier druk over. Op gemeentelijk niveau weten de meeste wel hoe groot de afstand tussen wethouder en partij is....
Vraag is natuurlijk of Plasterk (en anderen) het evenzeer onwenselijk vinden, dat een wethouder (of gedeputeerde) aanschuift bij fractievergaderingen. Helaas gebeurt dat nog steeds vrijwel overal, waardoor het gewenste dualisme toch al een aanfluiting is geworden en in de praktijk een grote informatieachterstand optreedt bij niet-collegepartijen.
Het gaat niet goed met Ronald Plasterk, want hij mengt zich nu in een volkomen achterhaalde discussie. Gemeenteraden hebben in praktijk nauwelijks invloed meer op het beleid. Ze missen de relevante kennis en de ambtelijke ondersteuning. Jje ziet dat raadsleden zich in praktijk richten op details bij gebrek aan het zicht op de hoofdlijnen van het beleid. In de meeste gemeentes heeft het college van B&W, aangevuld door de ambtelijke en keizerlijke mandarijnen, daardoor de absolute macht. Zo zie in een gemeente als Delft dat een jarenlang financieel wanbeleid niet door een analytische houding van de gemeenteraad werd opgemerkt. De Delftse bevolking moet voor dit geblunder een hoge prijs betalen. Van een volksvertegenwoordiging is al lang geen sprake meer, En Plasterk is zijn verrekijker kwijt.
Ik begrijp niet waarom een raadslid of fraktievoorzitter geen bijdrage zou mogen leveren bij collegevergaderingen. Tenslotte is de gemeenteraad als controleur van het uitvoerend college en door de kiezer gekozen orgaan een bestuurlijk HOGER orgaan dan het college, dus waarom moet het college in achterkamertjes vergaderen......! Hier slaat Plasterk helemaal de plank mis!
Ik weet niet wat de ervaringen zijn bij andere reageerders, maar ik denk dat er meer te halen is uit een goed opgezette griffie. Wellicht zelfs met een onafhankelijk ambtelijk apparaat. Dit kan volgens mij ook helpen om het dualisme een boost te geven.
De gemeenteraad en b&w hebben tot enkele jaren geleden onbeholpen gefunctioneerd. Indertijd een achterlijke boel om een raadslid ook wethouder te laten zijn. Wat zijn we nu wijs.
Ik denk dat Plasterk hier een juiste stelling inneemt. Er is een groot verschil van zaken die onderscheidenlijk tot de competentie behoren van de gemeenteraad, b&w en burgemeester (zie de Gemeentewet). In b&w komen ook veel persoonlijke zaken aan de orde, waarbij het zéér onlogisch is als daarbij fractieleiders, raadsleden of derden, anders dan op uitnodiging voor een afzonderlijke onderwerp, aanwezig zijn. Zaken uit b&w-vergaderingen, die openbaar kunnen worden gemaakt, kunnen overigens ook via toezending van een kort b&w-verslag in de publiciteit worden gebracht.
De aanwezigheid van een wethouder bij fractievergaderingen is niet onlogisch, voor zover het daarbij gaat om de afstemming van het partijbeleid op de hoofdlijnen van het gemeentelijk beleid. Hij/zij moet overigens beseffen daar te zitten in een rol met 'een andere pet' op.