Grote woorden

Ik zocht  nog wat verder en vond dat Komrij in  zijn bundel Lood en Hagel een heel  hoofdstuk aan Oosterhuis heeft gewijd.  De kwalificaties liegen er niet om:  ‘disneyficatie’ van de poezië, kinderlijk  gestamel, creatieve kleuterklas’ en  ook nog ‘het Vaticaan in zijn meest  huichelachtigste schaapskleren’.  Kortom, voor Komrij is Huub Oosterhuis  met afstand de allerslechtste  dichter van Nederland. Komrij wenst  hem zelfs de poëtische doodstraf toe.  Nu is het oordeel van Komrij niet  zaligmakend, om maar eens een  roomse term te gebruiken, maar het  is wel een aanwijzing dat wij de dichtkunst  van Huub Oosterhuis misschien  met een korreltje zout moeten  nemen.

In elk geval kwamen deze  week een paar vraagtekens bij mij op,  toen Oosterhuis de pers haalde met  zijn opmerking dat premier Rutte de  kersttoespraak van de koningin  ‘zwaar heeft gecensureerd’, ten einde  zijn gedoogpartner Geert Wilders niet  al te zeer voor het hoofd te stoten.  Persoonlijke smaak is vrij en iedereen  mag natuurlijk houden van de  poëzie die hem of haar het meeste  aanspreekt, maar is het niet opmerkelijk  dat het staatshoofd een voorkeur  heeft voor een dichter die vooral  wordt geassocieerd met gezemel?  Wat de poëzie van Oosterhuis zo  onverteerbaar maakt, is zijn gebruik  van grote woorden. Zo zei hij: ‘Beatrix  is onze geestverwant als het om de  beschaving gaat’. 

De beschaving, kan het ook een  onsje minder? Over grote woorden  gesproken: De Nieuwe Liefde heet  het door Oosterhuis opgerichte  centrum, dat laatst door Beatrix is  geopend. Ongetwijfeld heeft de dichter  toen een paar woorden met de  Majesteit gewisseld. Wat mij tot de  vraag brengt of Oosterhuis niet  gewoon een potje heeft zitten opscheppen.  Hoe beschaafd is het om  je erop te laten voorstaan dat je wel  eens met de koningin mag praten?  Word je dan niet helemaal geacht  naar buiten toe je mond te houden?  Geheel in de roomse traditie kwam  Oosterhuis al snel terug op de woorden  die hij tegen tv-lakei Jeroen Snel  had uitgesproken. In een verklaring  heette het: ‘Ik heb dat censuur  genoemd. Natuurlijk heeft Koningin  Beatrix dat niet zo gezegd of gesuggereerd;  het is mijn persoonlijke  interpretatie en beleving’. En als een  volleerde jezuïet voegde hij aan zijn  persoonlijke beleving toe: ‘Ik denk  dat ik daarin niet alleen sta.’ 

Dat is ook zo’n frase om indruk te  maken: en velen met ons. Waar Huub  Oosterhuis verschijnt, vallen de grote  woorden uit de lucht als omgezaagde  sparrenbomen. Zijn centrum  is opgericht om ‘wederzijds respect  en solidariteit vorm en inhoud te  geven’. Vorm én inhoud, toe maar. De  slotzin van zijn verklaring luidt: ‘Wij  zien dat als een opdracht.’  Wij, dat is pluralis majestatis. Zou die  Huub Oosterhuis zelf koningin willen  worden?