Gemeenten ontstemd over gedwongen asielopvang

De aanwijzing door het kabinet dinsdag voor de opvang van vijfhonderd asielzoekers in de regio Rotterdam voelt als ‘een onterechte tik op de neus’. Dat laat voorzitter van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, Ahmed Aboutaleb, weten in een eerste schriftelijke reactie. Ook andere gemeenten zijn ontstemd over de aanwijzing.

Onwillig

‘Alsof wij onwillig zijn. Integendeel. In de afgelopen maanden heeft Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond coöperatief meegewerkt aan het huisvesten van enkele honderden statushouders in de regio’, aldus Aboutaleb. De voorzitter en burgemeester benadrukt dat de gemeente Rotterdam al jaren ‘in goede samenwerking en constructief’ de huisvesting van asielzoekers en statushouders met het Rijk en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft opgepakt.

 

Zeer verrast

Ook de gemeente Venray zegt ‘zeer verrast’ te zijn door de aanwijzing van het kabinet. De gemeente laat ontstemd weten niet de verantwoordelijkheid voor de opvang van vijfhonderd asielzoekers in een evenementenhal in kerkdorp Oostrum te kunnen nemen zolang in het kleine dorp niet eerst een haalbaarheidsonderzoek is verricht. Als dat nog niet is gebeurd, wil de gemeente eerst zelf een verkenning uitvoeren, zegt locoburgemeester Cor Vervoort in een eerste reactie.

 

Vragen

‘We hadden graag in een eerder stadium overleg gehad over deze opdracht en de aangewezen locatie’, aldus Vervoort. ‘We zullen nu eerst overleggen met het COA om te praten over de vervolgstappen, waaronder de verkenning naar de haalbaarheid en de verdere uitwerking van de opdracht. Wij zitten met veel vragen. Bijvoorbeeld over de geschiktheid van de locatie, in een klein kerkdorp, naast een GGD-priklocatie en een school, vlakbij het spoor, en vragen ons af of de locatie vijfhonderd vluchtelingen kan huisvesten met alle bijkomende voorzieningen. We willen deze vragen eerst beantwoord zien.’

 

Gemengde gevoelens

De Enschedese burgemeester Theo Bovens zei maandag al dat hij met ‘gemengde gevoelens’ kennis had genomen van de aanwijzing voor de noodopvang op het terrein van Vliegveld Twenthe Evenementenlocatie. Hij gaf aan dat hij zich er niet ‘met hand en tand’ tegen gaat verzetten, omdat hij goed beseft hoe groot de problematiek van de opvang van asielzoekers is. Burgemeester Reinie Melissant van Gorinchem zei eerder tegen de NOS: ‘Wij doen al heel veel. Geef dan de tientallen, honderden gemeenten die niets doen een aanwijzing.’

 

Verwijten

Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel en Migratie) vindt niet dat iemand iets te verwijten valt, nu het kabinet heeft moeten besluiten gemeenten te dwingen asielzoekers op te vangen. Volgens haar is het beleid niet mislukt en had ‘niemand kunnen voorzien dat we 12.000 statushouders’ in de asielopvang zouden hebben. Door het woningtekort in Nederland kunnen 12.000 mensen met een verblijfsvergunning niet uitstromen uit de asielopvang, zo verklaart de bewindsvrouw de situatie. Daar komt bij dat er de afgelopen tijd veel nareizigers waren, en mensen wier asielaanvraag is afgewezen kunnen vanwege de coronacrisis vaak niet worden teruggestuurd.

 

Gewaarschuwd

Broekers zegt dat in 2019 gemeenten al zijn gewaarschuwd dat er problemen op komst waren, maar wil daarmee naar eigen zeggen niet de gemeenten als schuldigen aanwijzen. ‘Het is niet dat ik de fout bij die of die wil aanwijzen. De situatie is anders geworden dan we allemaal gedacht hadden.’ Jaren geleden werd er al gesproken over het hanteren van een 'flexibele schil', zodat er bij een nieuwe grote instroom van asielzoekers snel kan worden opgeschaald. Volgens Broekers wordt er nu hard gewerkt aan verdere opschaling, ‘maar dat zijn niet dingen die je met een knip van de vingers regelt’.

 

Niet in de hand

Op de vraag waar zij of het kabinet steken hebben laten vallen, zegt Broekers dat ‘we allemaal de uiterste best hebben gedaan om een lastige situatie onder controle te krijgen. Dat is niet helemaal gelukt’. ‘Ik denk dat we met zijn allen wel gezien hebben dat er meer mensen naar Nederland kwamen, maar dan blijkt dat er toch nóg meer mensen komen. Dat gebeurt gewoon, asielstromen hebben we niet in de hand.’

 

Meer capaciteit

VluchtelingenWerk Nederland zei dinsdag dat het kabinet de opvangcrisis zelf heeft veroorzaakt door een gebrek aan structurele financiering bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). De organisatie roept het nieuwe kabinet op om structureel meer capaciteit vrij te maken, om nieuwe crises te voorkomen. (ANP)