Democratische controle

 Hard is het gelag voor de overheid die op de eigen organisatie uiteindelijk 6 miljard moet bezuinigen door te snijden in de bureaucratie. Het is een zware opgaaf, maar ook een die bitter noodzakelijk is om tot een efficiëntere overheid te komen.

Veel ambtenaren hebben zelf in toenemende mate last van de stroperigheid, de lange procedures, het vele overleg met jan en alleman en de talloze rapporten en nota’s die nodig zijn om na vele jaren misschien een beleidsvoornemen uitgevoerd te krijgen.

Jammer is dat het mes alleen in de WGR+ gaat en de deelraden van Amsterdam en Rotterdam worden afgeschaft. Rutte I in wording kiest er niet voor om echte bestuurslagen te saneren of samen te voegen. We blijven opgezadeld met gemeenten, provincies, waterschappen, rijk en de Europese Unie als bestuurlijke entiteiten.

Wel moeten al die lagen zich beperken tot hun kerntaken, maar welke dat zijn moet nog worden uitgewerkt. Ook staat er manhaftig dat niet meer dan twee bestuurslagen bij één onderwerp betrokken mogen zijn. Dit wordt een bijna een onmogelijke opgaaf omdat elke overheidslaag zich zelf als onmisbaar beschouwt. Het is dus een gemiste kans om de bestuurlijke spaghetti eindelijk eens aan te pakken.

Interessant is dat Verhagen en Rutte zichzelf niet ontzien als het gaat om het aantal bewindslieden dat stevig omlaag wordt gebracht. Een veel kleiner kabinet zou efficiënter, slagvaardiger en goedkoper moeten opereren. Of het werkt, zal de toekomst leren.

Zorgelijk is het initiatief om het aantal politieke ambtsdragers bij provincies, gemeenten en waterschappen met 25 procent te verminderen. Gemeenten, die door een onverminderd proces van fusies, nu al steeds groter worden komen daarmee nog verder op achterstand te staan. Het aantal politici is door fusies inmiddels enorm geslonken en een verder reductie zorgt ervoor dat  het contact  tussen burger en politicus nog moeizamer wordt. Daarnaast wordt het werk van politieke ambtsdragers niet op waarde geschat met deze maatregel. De gemeentepolitiek is een complex proces dat veel kennis en tijd vergt, maar ook veel burgercontacten.  Hierop besparen zorgt voor een nog grotere kloof tussen politiek en samenleving.

Dit argument geldt ook voor de reductie van 33 procent op het aantal 1e en 2e Kamerleden, waardoor de mogelijkheden tot democratische controle worden beperkt. Stoer op het aantal leden van de Staten Generaal bezuinigen om daarmee te rechtvaardigen dat je elders in het overheidsapparaat, bij instellingen en organisaties ook kunt bezuinigen, is een verkeerde stoerheid.

Rutte I bezuinigt terecht 18 miljard, maar daar hoort wel een gedegen democratische toets bij door een goed geëquipeerd en bezet parlement.