De casus Brunssum

Een raadslid een varkenskop noemen, de burgemeester een achterlijke Heini. Je verwacht het van reaguurders onder online geplaatste redactionele artikelen. Maar deze geuite kwalificaties komen uit de mond van een wethouder. 

Lokaal bestuur in een gepolariseerde wereld is het thema van de nieuwjaarsbijeenkomst van Binnenlands Bestuur Kompas 2018 op 18 januari. Het is jammer dat het programma rond de verkiezing van de beste bestuurder al vaststond, anders was het naspelen van een raadsvergadering van de gemeente Brunssum een meer dan aardig onderdeel geweest. De bestuurlijke crisis die zich er voltrekt, heeft alle ingrediënten van het Kompas-programma in zich: polarisatie, verruwing, ondermijning en integriteit.

Volgens Luc Winants, de burgemeester, is de situatie dermate ernstig dat hij daarvoor niet langer de verantwoordelijkheid wil en kan dragen. Hij stapt op. ‘Als burgemeester kan ik niet meer garant staan voor een integer bestuur’, liet hij weten. Hij zegt geen deel te willen uitmaken van een gemeentebestuur dat ‘zo nadrukkelijk de regels van integer bestuur aan de laars lapt.’ Dat besluit volgt op de aanstelling van een omstreden wethouder. De raad stemde vorige week in met de benoeming van Jo Palmen, ondanks een integriteitsonderzoek waarin diens benoeming als een enorm risico werd bestempeld.

Behalve dat Palmen verbaal tekeer kan gaan, heeft hij al jaren een conflict met de gemeente over een grondkwestie waarmee serieus geld zou zijn gemoeid. Het lukte de burgemeester desondanks niet de raad ervan te weerhouden Palmen te benoemen. Als hoeder van de integriteit, zegt Winants door zijn instrumenten heen te zijn.

Zijn vertrek is ook een signaal aan de minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. Die zou het voor burgemeesters mogelijk moeten maken in te grijpen bij integriteitskwesties. Zij heeft al laten weten dat lastig te vinden. De beste lokale bestuurders, toch bijeen in Den Bosch op 18 januari, zouden de gelegenheid kunnen benutten haar een werkbare oplossing aan te reiken.