Burgemeesters pikken herverdeling gemeentefonds niet

De herverdeling van het gemeentefonds moet beter en eerlijker, zo liet de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) de minister van Binnenlandse Zaken gisteren weten. Burgemeesters van de Utrechtse gemeenten gaan nog een stap verder: ze willen dat Den Haag extra geld stort in het gemeentefonds. Pas dan zijn ze bereid om afspraken te maken over nieuwe ambities, zoals inburgering.

In een brief aan demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken, de Tweede Kamer en de informateurs zetten ze uiteen dat het geld dat gemeenten via het gemeentefonds krijgen onvoldoende is om de gemeentelijke taken naar behoren te kunnen uitvoeren. De voorgenomen herverdeling van het gemeentefonds maakt het alleen maar erger, omdat die voor een groot aantal van de gemeenten in de provincie Utrecht zeer nadelig uitpakt.

Maat vol

Wat de burgemeesters betreft is ‘de maat vol.’ Het rijksgeld via het gemeentefonds op een andere manier over de gemeenten verdelen, zoals Binnenlandse Zaken wil, is geen oplossing. In feite, zo stellen de burgemeesters, betekent dat niet meer dan het herverdelen van tekorten. Wat wel moet gebeuren, is ‘aanvullen tot wat nodig is.’ Bij de herverdeling van het gemeentefonds wordt in hun ogen alleen schaarste verdeeld, maar worden de onderliggende knelpunten niet aangepakt.

De burgemeesters stellen pas afspraken te willen maken over nieuwe ambities, zoals over inburgering, beschermd wonen en maatschappelijke opvang, wanneer er duidelijke afspraken liggen over structurele toereikende financiering. ‘We doen het goed, of we doen het niet’, zo schrijven ze. Hun statement is afgestemd met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Onderschatting

De omvang van budgetten moet volgens de burgemeesters, passen bij de maatschappelijke landelijke en lokale opgaven en uitdagingen. De ROB stelt in zijn advies niet dat de koek groter moet, maar wijst Binnenlandse Zaken in zijn advies wel op de enorme opgaven rond wonen, klimaat en zorg waarvoor gemeenten de komende jaren staan. ‘Om deze te realiseren moeten zij kunnen uitgaan van de aanwezigheid van voldoende middelen’, aldus de onafhankelijke adviesraad. ‘De kosten voor de noodzakelijke investeringen worden onderschat.’