Laura Werger is als een feniks herrezen uit de as. Een paar jaar geleden zwaar beschadigd als wethouder en nu bejubeld als kersverse burgemeester van Oude IJsselstreek. ‘Ik vind het heel moedig dat de gemeenteraad met me in zee is gegaan.’
Burgemeester Oude IJsselstreek: ‘Er is leven na de rel’
Van Zutphen naar de Achterhoek
Saxofoon
Gevallen kabinet of niet: een VVD-congres is altijd leute en plezier. In vroeger tijden stond Hans Dijkstal in de foyer met zijn saxofoon te swingen, vandaag de dag is een hoofdrol weggelegd voor Moos, de kolossale hond van partijleider Dilan Yesilgöz. Een hippe Go Pro-camera op zijn rug zorgt voor nog meer pret. Hij heeft vast en zeker ook een blije Laura Werger (50) in beeld gehad. Kan niet anders, want de oud-wethouder in Zutphen werd op het congres in Nieuwegein door talloze partijleden omhelst en gefeliciteerd. ‘Iedereen bleef maar roepen: “Daar komt de burgemeester.” Een VVD-congres voelt altijd als thuiskomen, maar nu helemaal. De partij heeft mij nooit laten vallen’, zegt de nieuwbakken burgemeester van het Gelderse Oude IJsselstreek (ruim 39.500 inwoners).
Strijdbijl
Het burgemeesterschap van Werger is een bestuurlijke comeback van heb ik jou daar. ‘Ik ben compleet kapotgemaakt’, was de kop van een interview met haar in het ‘gevallen wethouders’-nummer van Binnenlands Bestuur, twee jaar geleden. Eén anonieme brief over ‘grensoverschrijdend gedrag’ had begin 2022 het einde van haar carrière als wethouder in Zutphen ingeleid. De gemeente pleegde vervolgens ‘karaktermoord’ en voor de speurneuzen van recherchebureau Hoffmann was het ‘wiens brood men eet, diens woord men spreekt’. De burgemeester en de gemeentesecretaris van Zutphen hadden volgens Werger het onderzoek bewust in haar nadeel laten uitvallen. ‘Als je het rapport leest moet ik echt een vréselijk mens zijn’, zei Werger in het interview. Ze stapte in mei 2022 op. Burgemeester Annemieke Vermeulen had herbenoemd willen worden, maar dat zag de Zutphense gemeenteraad niet zitten. In juni 2023 meldden de gemeente en Werger dat ze de strijdbijl hadden begraven.
Groot kruis
Toen we elkaar eind 2022 spraken voor Binnenlands Bestuur, kampte Werger nog met de naweeën van haar pijnlijke vertrek uit het Zutphense college. Er stond een groot kruis achter haar naam. ‘Ik solliciteer en krijg nul op het rekest, want wat zie je als eerste als je mij googelt? Dat ik kwetsend en intimiderend ben.’ Als zelfstandige waren er wel volop opdrachten. Werger: ‘In de tijd van het interview in Binnenlands Bestuur was ik als zzp’er in Lelystad aan de slag gegaan als projectmanager gebiedsontwikkelingen. Natuurlijk mocht ik uitleggen wat er was gebeurd in Zutphen. Het antwoord was: “Je past bij ons en we willen je gewoon hebben.” Ik deed ook nog andere klussen, in Hillegom bijvoorbeeld. Ik deed hartstikke leuk werk in Lelystad, maar het duurde lang voordat ik mezelf durfde te zijn. Tijdens een teamuitje realiseerde ik me dat ik niet interacteerde met mijn collega’s. Ik deed er mijn werk, maar niemand was deel van wie ik was. Niemand wist wie ik was. En dat kwam door wat was gebeurd in Zutphen. Ik ging met niemand om uit angst voor gedoe. Laat ze alsjeblieft niet googelen. Ik geloof niet dat veel collega’s dat deden. Ik was gewoon Laura. En het was een grote afdeling waarin ik kon schuilen.’
Het Rotterdam van de Achterhoek
Werger had tot in lengte van dagen zzp-klussen kunnen blijven doen – van Lelystad tot Hillegom en de Zuid-Hollandse eilanden. ‘Maar toen kwam Oude IJsselstreek voorbij. Ik hoefde echt niet zo nodig ergens burgemeester te worden en ik heb ook niet naar allerlei burgemeestersposten gesolliciteerd, maar Oude IJsselstreek, tja. Dáár wilde ik het wel zijn. Ik heb in Gendringen een paar jaar aan de Wmo gewerkt, ik ken de gemeente. Een beetje het Rotterdam van de Achterhoek. Niet lullen maar poetsen’, zegt Werger op het terras van DRU, de ‘cultuurfabriek’ in Ulft. Maar ja, dat kruisje achter haar naam, hè? ‘Ik wist niet of dat gepruimd zou worden. Ik ben toen een praatje gaan maken met waarnemend commissaris Henri Lenferink in Gelderland, en heb hem recht op de man af gevraagd: “Stel, ik solliciteer, zeg jij dan: kan wel of absoluut niet!” Als hij had gezegd: “Niet doen”, dan was ik er niet aan begonnen. Maar hij zei gelukkig: “Dat kan prima.” Maar ik moest wel een verhaal hebben. En ik moest Zutphen achter me hebben gelaten. Ik moest toe zijn aan de toekomst. En dat was ik.’
Gekanteld beeld
Dat was de vertrouwenscommissie in Oude IJsselstreek inmiddels ook. De gemeente had even de tijd gekregen om te wennen aan het vertrek van de alom geliefde sociaaldemocraat Otwin van Dijk, die begin 2024 voorzitter was geworden van de raad van bestuur van het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem. Een jaar later stond Werger uit Zutphen op de stoep. ‘Natuurlijk had ik mij voorbereid op vragen over m’n vertrek uit Zutphen. Die kwamen er ook, de raadsleden hadden Binnenlands Bestuur gelezen. Gelukkig maar, want daarin had ik mijn verhaal kunnen vertellen. Bovendien was ook in de regionale media het beeld gekanteld. Het echte verhaal was boven water gekomen. Ik was niet bitter en ik had een verhaal. En, ik keek naar de toekomst van Oude IJsselstreek. Maar ik moet eerlijk zeggen dat ik bij iedere stap die ik verder kwam, wel dacht: dit had ik niet verwacht. Ik bleef twijfelen. De vertrouwenscommissie had nog steeds kunnen zeggen: we gaan niet met je in zee. Ik had de ellende in Zutphen ver achter me gelaten, maar de vertrouwenscommissie in Oude IJsselstreek had in het verleden kunnen blijven hangen. Dat hebben ze niet gedaan. Ik vind het heel moedig dat de gemeenteraad met me in zee is gegaan, want er hadden zomaar vervelende koppen in de kranten kunnen komen.’
Bestuurscultuur
Wellicht profiteerde Werger van de onverdroten inspanningen van Otwin van Dijk om de raad van Oude IJsselstreek te interesseren voor fatsoenlijke omgangsvormen. Bij zijn aantreden in 2016 was de bestuurscultuur in Oude IJsselstreek beroerd, bij zijn vertrek concludeerde de rekenkamer dat de bestuurscultuur ‘pragmatisch, informeel, mensgericht en gericht op consensus’ was. ‘En zo heb ik het in mijn gesprekken met de vertrouwenscommissie ook ervaren’, zegt Werger.
Persoonlijke rechtbank
Was dat maar zo in Zutphen, waar ze tot vorige week raadslid voor de VVD was. In een brief aan de voltallige raad hekelde Werger begin vorig jaar het ‘pestgedrag en demoniseren’ door een smaldeel binnen GroenLinks, de grootste partij in de raad. Volgens GroenLinks stond het beweerde in de brief ‘ver van de door ons ervaren realiteit in de raad’. Werger: ‘Ik ben raadslid gebleven omdat het altijd dikke pret was bij de VVD en omdat ik jonge nieuwe raadsleden wilde helpen. Mark Purperhart is het enige raadslid van het CDA. Zo’n jonge vent verdient los van je politieke voorkeur assistentie en advies. De Partij voor de Dieren was ook helemaal nieuw. Je behoort het samen te doen, niet tegen elkaar. De gemeenteraad is een democratische arena, geen persoonlijke rechtbank waar je afrekent met mederaadsleden.’
Emoties
Werger zegt die overtuiging mee te nemen naar Oude IJsselstreek, waar ze vorige week in de oude theaterzaal van de DRU cultuurfabriek werd beëdigd door commissaris van de koning Daniël Wigboldus. De cultuurfabriek in Ulft – de raad vergadert er ook – is het uithangbord én zorgenkindje van de gemeente. DRU sloot 2024 af met een verlies van 1,2 miljoen euro en heeft enorme betalingsachterstanden bij de Belastingdienst en de gemeente. Werger: ‘Ik ga als burgemeester niet over de DRU. Ik ben wel voorzitter van de gemeenteraad, en de raad gaat uiteindelijk over de DRU. Als voorzitter van de raad onderstreep ik dat Oude IJsselstreek meer is dan de DRU. Dat is voor de inwoners ook heel belangrijk. Voorzieningen kosten geld. Het is mijn taak als voorzitter van de raad om het gesprek hierover – wat willen we wel en wat willen we niet – te begeleiden. Iedere fractie en ieder raadslid moet in het debat tot zijn recht kunnen komen. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar ik heb in Zutphen ervaren dat het dat niet is. Als burgemeester is het mijn heilige voornemen om nooit de mens in de politiek te vergeten. Je hebt te maken met mensen, je hebt te maken met emoties. Als je niet voorzichtig bent kun je mensen heel erg beschadigen, dan wel laten beschadigen.’
Werger stapte zwaar beschadigd uit het college in Zutphen en herrees drie jaar later verderop in de Achterhoek als een feniks uit de as. ‘Ik vind het in dit jaargetijde toepasselijker om te spreken van een vlinder die uit haar cocon is gekomen’, zegt Werger. ‘Je ziet: er is een leven na de rel. Als dat het voorbeeld is dat ik bestuurders geef die ook in de shit hebben gezeten, dan was het de ellende in Zutphen waard. Ik ben mezelf gebleven en ben stug doorgegaan. Ik heb gekeken of ik burgemeester kon worden, en ik heb de kans gepakt. Tot mijn eigen verbazing is het gelukt. Ik merk dat het bestuurders steunt die ook in de shit hebben gezeten, niet alleen binnen de VVD. Na de bekendmaking van mijn voordracht in Oude IJsselstreek ben ik door zeker vijfhonderd mensen gefeliciteerd.’
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.