Een redactioneel commentaar in een eindejaarsnummer leent zich er voor de balans van het jaar op te maken. Dat is dit jaar vrij duidelijk: een ellendig jaar. De noodzakelijke beperkingen vanwege corona, het verlies van gezondheid en familieleden of vrienden, de eenzaamheid, de ondernemers die hun levenswerk ten onder zien gaan.
Een mening over 2020
Een redactioneel commentaar in een eindejaarsnummer leent zich er voor de balans van het jaar op te maken.
Naast al die ellende is er nog een aantal verschijnselen die ik graag niet wil meenemen naar het volgende jaar. En die hebben allemaal te maken met de razendsnelle ontwrichting van het maatschappelijk debat. Misschien dat we op de valreep van het nieuwe jaar een paar afspraken kunnen maken over de soms bizarre opvattingen die hun opwachting maakten in 2020.
Ten eerste het idee dat er zoiets bestaat als ‘mijn feiten’. Feiten zijn feiten, meningen zijn meningen. En nee, uw mening is niet even belangrijk als de feiten. Laten we ophouden met iedere oprisping zonder enige wetenschappelijke basis gelijk te stellen aan wetenschappelijke feiten. Als een mening niet overeenstemt met de feiten, dan schort het niet aan de feiten, maar aan die mening.
Evenmin bestaat er zoiets als ‘alternatieve feiten’. Natuurlijk, ook de wetenschap kan verkeerde aannames doen of uitgaan van verkeerde veronderstellingen. En volgens de filosoof Fichte, zal deze these, geconfronteerd met een antithese die de veronderstelling weerlegt of ondergraaft, zich ontwikkelen tot een synthese, een nieuw feit. Zo ontwikkelt de wetenschap zich. Dat is iets anders dan ‘alternatieve feiten’, een soort parallelle waarheden die naast de wetenschappelijke waarheden zouden kunnen bestaan. Die zijn er niet.
En nu we toch bezig zijn, kunnen we alsjeblieft de in 2020 veel gehoorde stelling dat ‘vrijheid van meningsuiting niet betekent dat je mensen mag beledigen’ heel ver in het oude jaar werpen? Vrijheid van meningsuiting gaat er juist om dat je dingen kunt zeggen, ook als die door anderen als storend of beledigend worden ervaren.
Feitelijk is vrijheid van meningsuiting niets meer of minder dan de vrijheid te mogen beledigen. Stoort u zich aan dit commentaar? Dat mag. Maar bedenk vooral: ‘t is maar een mening.
Reacties: 4
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Vrijheid komt met (morele) verantwoordelijkheid. Te velen eisen de vrijheden op, zonder de verantwoordelijkheden ervan te willen hebben dan wel nemen. Wat meer aandacht voor de verantwoordelijkheid voor het uitoefenen van die rechten zou de maatschappij geen kwaad doen, lijkt mij.
Helemaal mee ens. Als ik iemand niet beledig wil ik dat dat mijn keuze is en niet iets dat mij door snderen is opgelegd. Ik heb ook de vrijheid om mijn mening NIET te uiten, vrijheid van meningsuiting is ook wat mij betreft een groot goed.
Prima. Ga dat maar eens uitleggen bij de Ulu-moskee in Utrecht: sterkte!
Over vrijheid van meningsuiting kan ik me wel vinden in deze mening over 2020. Wat wetenschap en feiten betreft; deze staan nooit onwrikbaar in beton gegoten. Ook wat betreft corona bestaan er meerdere wetenschappelijk onderbouwde stellingen. En wat betreft diverse meningen in een maatschappij; dat is al zo oud als de weg naar Rome en een gedachtenstrijd en een kakafonie van stemmen is juist goed in een democratie. Kijk eens naar de strijd tussen Prinsgezinden en Staatsgezinden in de 17de eeuw of de felle strijd tussen aanhangers van Oranje en de Patriotten in de 18de eeuw. Of de maatschappelijke discussie over de kruisraketten in de jaren 80. Daar zat geen wetenschappelijke onderbouwing aan ten grondslag. Toch was het goed dat daar een soms felle strijd (met woorden gelukkig) was. Natuurlijk was het goed dat iedere burger zich daar druk over maakte of men nu voor of tegen was. De plaatsing van deze afgrijselijke vernietigingswapens ging immers iedereen aan. Kijk ook naar de discussie over de WAO onder Wim Kok. Ook de hedendaagse maatschappij heeft die discussie of reuring nodig. Deels vind het plaats door middel van verkiezingen maar de burger mag zich ook tussendoor laten horen. En dat mag over van alles zijn van BLM tot Corona en immigratie en verzorgingsstaat; goed om alle geluiden van diverse puimages te horen. Ik heb moeite met de BLM beweging maar uiteindelijk was het goed dat er ruimte was voor een demonstratie.