Gek
‘Een bewaker bij een van de stembureaus stond zo gek te kijken toen een student zei dat hij bij het stemmen-tellen aanwezig wilde zijn, dat hij huiverend aan de leden van het stembureau vroeg of dat wel kon. Die hadden een waarnemer ook nog nooit meegemaakt waarna de bewaker de student eruit heeft gegooid. De student vroeg nog aan het hoofd van het stembureau of hij echt weg moest, maar de bewaker stuurde hem weg zonder dat het hoofd van het stembureau ingreep,’ zegt docent journalistiek Theo Dersjant van de Fontys Hogeschool Tilburg, die studenten begeleidde bij het waarnemerproject bij de gemeenteraadsverkiezingen in Tilburg.
Stembuswaarnemer niet welkom in Tilburg
Stembureaus zijn vaak niet- of enkel moeilijk toegankelijk voor waarnemers die bij het tellen van de stemmen aanwezig willen zijn. Vaak…
Openbaar
Volgens de Kieswet moet het tellen van de stem openbaar zijn. De gemeente Tilburg meldt dat ook op haar website: ‘Na afloop van de stemming tellen de leden van elk stembureau (handmatig) de in dat stembureau uitgebrachte stemmen. Deze zogeheten stemopneming is vrij bij te wonen door geïnteresseerde kiezers.’ Toch is er in de praktijk veel onwetendheid over het democratisch controle beginsel van openbaarheid. Opmerkelijk is dat Dersjant de gemeente de dag tevoren nog heeft gemeld dat studenten zouden kunnen komen. Dit is ook aan de voorzitters van de stembureaus medegedeeld, bevestigt een gemeentewoordvoerder desgevraagd.
Burgemeester
Tilburg erkent dat er het nodige is misgegaan. ‘De tellingen moeten openbaar zijn en zijn dat niet overal geweest. Dit kan niet en moet anders,’ zegt de woordvoerder. Er is volgens hem geen sprake van opzet of kwade wil, maar van onwetendheid en onbekendheid met het fenomeen van burgerwaarnemer. ‘En dat zal heus niet alleen in onze gemeente zo zijn,’ stelt de woordvoerder.
Waardering
Burgemeester Van Opstelten nodigt de studenten binnenkort uit om hun bevindingen aan hem in een gesprek over te brengen, mede uit waardering voor het werk van de studenten. De gemeentewoordvoerder heeft overigens een iets andere lezing over het incident waarbij de student is weggestuurd. ‘Dat was, net als de andere gevallen, een menselijke en begrijpelijke fout. Het ging om een bewaker van het textielmuseum die de Kieswet niet kent en vroeg aan het hoofd van het stembureau of hij nog iemand verwachtte. Het hoofd verwachtte niemand waarna de bewaker de student wegstuurde.’
Omdat niemand officieel bezwaar heeft gemaakt tegen de gang van zaken bij het stemmentellen heeft de niet-openbaarheid geen gevolgen voor de uitslag van de verkiezingen.
