Ambtenaren zouden veel beter gecontroleerd moeten worden. De eigenlijke politieke macht ligt niet bij ministers en Tweede Kamerleden, maar bij de ambtenaren, maar de controle op hun doen en laten is veel te klein. Dat betoogde hoogleraar Staats- en Bestuursrecht Jit Peters van de Universiteit van Amsterdam (UvA) vrijdag in zijn afscheidscollege.
Ambtenaren worden niet genoeg gecontroleerd
,,De drie machten, de wetgevende, uitvoerende en de rechterlijke macht, hebben hun eigen controlemechanismes. Maar de ambtelijke macht…
Ambtelijke macht
,,De drie machten, de wetgevende, uitvoerende en de rechterlijke macht, hebben hun eigen controlemechanismes. Maar de ambtelijke macht bestaat officieel niet en wordt dus ook niet gecontroleerd', aldus Peters vrijdag.
Niet rapporteren
Peters vindt dat er te veel beslissingen worden genomen in de beslotenheid van achterkamertjes. Hij betoogde ook dat ministers en Kamerleden vaak helemaal niet weten waar hun ambtenaren mee bezig zijn. Zo zouden ambtenaren naar allerlei overleggen gaan met andere ambtenaren in Brussel, daar allerlei belangrijke onderwerpen bespreken en daar vervolgens aan niemand over rapporteren.
Het echte werk
Ook zouden ambtenaren het echte werk doen bij het tot stand komen van beleid en wetgeving. Ministers zouden er pas aan te pas komen als er handtekeningen worden gezet en het glas wordt geheven. Als ministers in dat stadium met nieuwe ideeën komen, ervaren ambtenaren dat als 'zeer verstorend', aldus Peters.
Politieke agenda
Volgens Peters is het vaker zo dat ministers zich aanpassen aan de politieke agenda van ambtenaren dan andersom. Dat vindt hij kwalijk. Peters heeft zelf ook als ambtenaar gewerkt bij de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksaangelegenheden en van VROM.
Politieke agenda
Volgens Peters is het vaker zo dat ministers zich aanpassen aan de politieke agenda van ambtenaren dan andersom. Dat vindt hij kwalijk. Peters heeft zelf ook als ambtenaar gewerkt bij de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksaangelegenheden en van VROM.
Volgens Peters is het vaker zo dat ministers zich aanpassen aan de politieke agenda van ambtenaren dan andersom. Dat vindt hij kwalijk. Peters heeft zelf ook als ambtenaar gewerkt bij de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksaangelegenheden en van VROM.
Reacties: 15
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Wat een ongelofelijke onzin. een oproep voor nog meer 'accountants', boekhouders, juristen en controlers... Gaan we nog wel wat maken in dit land of stoppen we daar gewoon mee. Van welke planeet komt Peters? Ik werk vooral met professionele collega's die dienstbaar zijn aan hun bestuurders en het land. Wees blij dat er nog enige vorm van continuiteit is. Of is dit wat Peters voor zichzelf nodig heeft?
Prima dat dit genoemd wordt. Inderdaad is de communicatie niet altijd optimaal tussen politiek en ambtenaren. Hierarchische lagen, afspraken over onderlinge verantwoording van ambtenaren naar hoger geplaatste ambtenaren zitten er tussen. En intussen vieren belangen en politiek spel op ambtelijk niveau hoogtij. Waarom niet open communiceren? Het wordt er hoog tijd voor. Nu valt het niet altijd mee om alle informatie goed naar de politiek te krijgen. Wat wel en wat niet? Het blijft een ingewikkelde vraag. Graag zou ik horen van Peters hoe hij dat ziet.
Lekker als deze berichtgeving breed en uit het verband in de landelijke pers komt.
Bleídsambtenaren zijn het die deze dingen veroorzaken.
De vuilnis-, politie- brandweerman en de hovenier in gemeentedienst zijn óók ambtenaar. Hebben dezen ook schuld aan dergelijke zaken?
Er zijn vele goede ambtenaren,maar ook een paar zeer slechte.
www.fouteambtenarenbijbelastingdienst-nl.jouwweb.nl
Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten....
Helaas, dit is de realiteit. Nederland wordt geregeerd door ambtenaren die voorstellen maken waartegen hun bestuurders vervolgens "ja" of "ja graag" mogen zeggen. Overigens weet ik uit eigen ervaring dat de meeste bestuurders dat ook wel best vinden.
Het is de waarheid komen het elke dag tegen amtenaren doen wwar ze zin in hebben op enkele goeien na er zijn maar weinig bestuurders die er wat van zeggen het is zo makkelijk maar de belangen echt behartigen doen er maar weinig kunnen legio voorbeelden noemen wat meneer Peters schets oa bij gemeente provincie waterschappen heel herkenbaar
Ik denk dat waar dhr. Peters het over heeft een zeer, zeer kleine groep is. Waarschijnlijk de groep waar hij zelf ooit van deel heeft uitgemaakt.
Wat dhr. Peters vergeet is dat hij met dit signaal 90% van de ambtenaren zwart maakt die elke dag gewoon hard werken om de klus te klaren. En elke dag gecontroleerd worden door Planning & Control systemen, het monitoren van behandelminuten, het naleven van Arboregels, burgervriendelijk iedereen te woord staan die je van je werk afhoudt, Jip & Janneketaal schrijven enzovoorts.
Uit het verhaal van dhr. Peters wordt echter 1 ding duidelijk. De macht van de wetgever en het bestuur is in zijn ogen ingevuld door iemand anders. Dus verzaken wetgever en bestuurder zodat overijverige ambtenaren de gaten opvullen. Ligt dat aan de ambtenaar, nee dhr. Peters dat moet de wetgever en de bestuurder zich aanrekenen.
Henk Post • Sectorhoofd watersysteem waterschap • 01.04.11 17:40
Het kan per sector enorm verschillen.
Dat hangt van de leiding af en/of de gemiddelde geest binnen bepaalde type beroepen.
In een groot ziekenhuis kun je dat ook tegenkomen. Verschillen binnen de diciplines.
Het mooiste is een collegiale open sfeer in de gehele organisatie, met een groot zelfreinigend vermogen.
De factor centen vereist goede controle. De factor efficiency en dienstbaarheid kun je met wat steekproeven en via interviews op de werkvloer gauw boven tafel krijgen.
Dan zullen er toch ook sancties ingebouwd moeten worden wanneer negatieve uitkomsten niet verbeteren.
De belastingpot dichtbij, gecombineerd met werk dat toch door moet gaan, zou geen onwenselijke structuren moeten handhaven.
Zoiets als bij de systeembanken. Die laat men toch niet omvallen.
De heer Peters heeft duidelijk nog nooit gehoord van het fenomeen interne controle...
S. de Jong • beleidsmedewerker • 04.04.11 14:29
Waar was die dan bijvoorbeeld in Amsterdam met de megakostenoverschrijding van de nieuwe metrolijn daar?
Controle op doen en laten van ambtenaren is te klein staat in het stuk. Niet dat er geen controle is! Een hoogleraar Bestuursrecht met zoveel jaren ervaring zal heus wel het fenomeen van interne controles kennen.
Waarschijnlijk zijn de politici meer bezig met hun bijbaantjes en netwerken. De ambtenaren moeten vervolgens de gaten vullen. Blij dat er nog iemand is die dit oppakt.
Onderstaande column elders onder OPINIE, sluit aardig aan bij bevindingen van Jit Peters
Parlement en statistiek
Door Ton Bestebreur • 01.04.11
Ten derde, alleen een deskundig en actief parlement kan door een kritische bejegening incomplete, onduidelijke of misleidende budgettaire informatie ontmaskeren. Een enkele deskundige hoogleraar overheidsfinanciën (Dijkgraaf, SGP) of kundige ex-financieel journalist (Groot, PvdA) in de Kamer is dan niet voldoende. Er lijkt me ook een veel zwaarder eigen onderzoeksbureau nodig, maar dat heeft Nederland nog steeds niet.
In Tegenlicht meldde Wouter Bos jaren terug al, dat dit deel van het politiek handwerk bepaald niet populair is onder ledenTweede Kamer.
Men vindt het gemakkelijker om zich te profileren via wantoestanden, die via media opduiken. Als particulier moet je profilerende hapklare brokken eveneens aanbieden om aktie teweeg te brengen bij de politiek..
SP en nu ook PvdA foeteren over de uitwassen van het Neo Liberalisme, maar zelf vormen ze ook onderdeel van controlesysteem, die voor elke beleidskoers opgaat en waar het bij gebrek aan adequate controle in elk dominerend systeem mis kan gaan.
Dat heeft columnist Raf Jansen ook nog niet goed door in zijn o.a. anti neoliberalisme column.
Die dynamieken zullen op niveau Provincie en Gemeente niet veel anders zijn.
Een bestuurder en controlerende macht moeten sterk in hun schoenen staan, natuurlijk. Maar kansen hebben zij genoeg.
Verder is het logisch dat ambtenaren anticiperen op mogelijke ontwikkelingen en dit voorleggen aan hun bestuurders-worden ze voor betaald. En gezien de hoeveelheid werk die in Nederland verzet wordt door de overheid is sturing op politieke hoofdlijnen zeer logisch
Goed dat Peters deze problematiek aan de orde stelt. Wat hij opmerkt geld overigens OOK voor de provincie en gemeenten in ons land. Zeker in de grote gemeenten is het de ambtenaar die het beleid bepaald en uitvoert. De ambtenaar schrijft de bestuurder voor wat er gebeurt en niet andersom. Dat noemen we continuiteit in Nederland. Wie er ook bestuurt alles gaat gewoon door danks zij de beleidsambtenaren en dan is nou net niet een juiste gang van zaken. Heer Peters over deze zaken is nog veel te publiceren.