Strafontslag gehandhaafd, schadeclaim van tafel

De Centrale Raad van Beroep (CRvB) handhaaft het strafontslag van oud-griffier Nico Broekema van de gemeente Westland, maar de schadeclaim van 170.000 euro is van de baan. Broekema ontvangt zelfs 25.000 euro van de gemeente en mag niet langer gekort worden op zijn pensioen. Zijn advocaat ziet de uitspraak als overwinning en de gemeente is vooral tevreden dat 'strafontslag' blijft staan. Een schikking ligt in de lijn der verwachting.

Vrees voor lekken terecht
Broekema, sinds 2005 raadsgriffier in Westland, werd precies vier jaar geleden geschorst vanwege een vermoeden van plichtsverzuim. Twee griffiemedewerkers wilden niet meer voor hem werken vanwege een naar hun zeggen aan hen door Broekema verstrekte opdracht een rapport te lekken en vanwege 'intimiderend en ander onbehoorlijk gedrag' van hem. De CRvB oordeelt dat de gemeenteraad aannemelijk heeft gemaakt dat, gelet op de gerezen verdenking, de vrees bestond dat de griffier stukken zou lekken en dat er daarom haast was bij het opleggen van de schorsing.

Lokaal 13
Ook het strafontslag blijft dus gehandhaafd, maar Broekema wordt van een aantal zaken verschoond. Hij zou bij herhaling betalingen uit het griffiebudget hebben gedaan zonder functionele noodzaak en zonder onderliggend verzoek, laat staan raadsbesluit. Dat ging om de betalingen voor Lokaal 13, een scholingsformule om griffiermedewerkers en raadsleden kennis te brengen en om samen te werken en kennis uit te wisselen met collega-griffiers van andere gemeenten. Veder ging het om betalingen voor de rapporten over de Dienst Algemeen Economisch Belang (DAEB) aan Wertheim advocatuur en om een cadeaubon voor LPF-raadslid John Witkamp voor een bedrag van 333 euro.

Misleidend
De aantijgingen rond betalingen voor Lokaal 13 en de cadeaubon veegt de CRvB van tafel. Het doen van die uitgaven voor Lokaal 13 kunnen niet worden aangemerkt als plichtsverzuim en de bon was nota bene gegeven op verzoek van het presidium om namens de gemeenteraad een cadeau te geven aan Witkamp in verband met zijn ernstige en langdurige ziekte. Er kan Broekema hier geen strafwaardig verwijt worden gemaakt. Wel blijft als plichtsverzuim staan dat uit het griffiebudget is betaald voor DAEB-rapporten. Deze hoge uitgaven zijn niet in het belang van de gemeenteraad gedaan. Ook had hij tegen het advocatenkantoor gezegd dat op de rekening en de begeleidende brief geen termen als ‘DAEB’ vermeld moesten worden. Dat was misleidend en als plichtverzuim aan te merken.

Geheimhoudingsplicht geschonden
Ook had griffier Broekema de geheimhoudingsplicht geschonden door uit de vertrouwenscommissie informatie te verstrekken aan een raadslid en had hij inhoudelijk advies gegeven aan een raadslid over een klacht tegen de burgemeester, bijgedragen aan de onderbouwing ervan en de griffie opdracht gegeven om de klacht te concipiëren. Vanuit zijn onpartijdige en onafhankelijke rol had hij moeten volstaan met het geven van objectieve informatie. Hij heeft dus niet de vereist professionele houding laten zien. Bij elkaar is dit al voldoende om onvoorwaardelijk strafontslag te handhaven, aldus de CRvB. De andere verweten gedragingen behoeven daarom volgens de CRvB geen bespreking.

Inschakelen recherchebureau 'niet nodig'
De gemeenteraad op haar beurt heeft Broekema ten onrechte verplicht door de gemeente geleden schade te vergoeden, behalve de betaling aan Wertheim advocatuur voor 12.500 euro. Ook hoeft Broekema de kosten voor het inschakelen door de gemeenteraad van Hoffmann Bedrijfsrecherche en Capra Advocaten niet te betalen. ‘Het rauwelijks inschakelen van Hoffmann was naar het oordeel van de Raad niet nodig geweest.’ De raad had met Broekema in gesprek kunnen gaan en bevindingen voor kunnen houden in plaats van meteen een derde in te schakelen. ‘Dat niet eerst een gesprek met hem is gehouden, omdat men ervan uitging dat hij alles zou ontkennen en de vrees bestond dat hij vertrouwelijke informatie zou gaan lekken en bewijsmateriaal zou laten verdwijnen, kan niet tot een ander oordeel leiden.’ Broekema was geschorst en had geen toegang tot de gemeentegebouwen.

37 verlofdagen
Verder zijn ten onrechte 37 verlofdagen in mindering gebracht op de verlofaanspraak van Broekema, omdat de gemeenteraad zijn werkzaamheden voor Lokaal 13 aanmerkte als privé-activiteiten. Ook moet de gemeenteraad ruim 5000 euro voor zijn proceskosten aan Broekema betalen en griffierecht vergoeden. Een overwinning, stelt Gerard Breuker, advocaat van Broekema. ‘Het is een langdurig proces geweest. De Raad heeft genuanceerd gekeken naar de zaak en de juiste uitspraak gedaan. Ik had natuurlijk liever normaal ontslag, dan strafontslag gehad, maar dat is niet anders. Hij hoeft niet de rest van zijn leven schulden te betalen. Daar was de gemeenteraad en de rechtbank Den Haag op uit. Hij krijgt nu 25.000 euro van gemeente Westland. Dat is een mooie uitkomst. Zeker als je ziet waar hij vandaan komt.’

Sleepnet
De gemeenteraad had gewoon in gesprek kunnen gaan met zijn client ‘na een anonieme aangifte’ in plaats van meteen een recherchebureau in te schakelen. Over dat onderzoek zegt Breuker: ‘Als je met een sleepnet over de bodem van de Noordzee gaat, zit er altijd wat in.’ Een bcc aan een raadslid over de herbenoeming van de burgemeester had niet gemoeten. ‘Maar zonder Hoffmann was dat niet naar bovengekomen. Daarmee praat ik het niet goed, maar er zit altijd wat in het sleepnet. De hele zware gronden, zoals lekken van geheime informatie en intimideren van personeelsleden zijn van tafel. Er is geen informatie gelekt, er waren geen geheime rapporten. De aanleiding voor de zaak is onderuitgehaald. Ja, door Hoffman zijn dingen naar boven gekomen, maar als die de aanleiding zijn, vraag ik me af of dat redenen zijn voor strafontslag.’

Passende geste
Breuker heeft de gemeenteraad gevraagd na te denken over passende geste voor Broekema. ‘Dat zou hen sieren.’ Weliswaar houdt strafontslag stand, maar op hele andere gronden dan de aanleiding was, stelt hij. ‘Na zo’n drastische aanpak, kaltstellen, het recherchebureau, het advocatenkantoor, er met gestrekt been ingaan, vind ik dat passend. Er is nooit gezegd: laten we eens praten. Is er een oplossing mogelijk? Kan het anders dan keihard? Er is voor 170.000 euro beslag gelegd op zijn pensioen. Hij leeft al anderhalf jaar op 1100 euro per maand. Door hem zo te korten maak je het hem ook onmogelijk zich juridisch te verdedigen. Er was al beslag op zijn woning met overwaarde gelegd, maar beslag leggen op zijn pensioen moest ook. Dat vind ik nogal wat. Hij had nooit gekort mogen worden. De gemeenteraad moet zeggen: dat hadden we niet moeten doen.’

Tevreden en teleurgesteld
De gemeente Westland laat de reactie op de uitspraak over aan Capra Advocaten. In een voorlopige reactie, vooruitlopend op een nadere standpuntbepaling, laat advocaat Jan Blanken weten dat de gemeente tevreden met de uitspraak. ‘Zowel de schorsing als het strafontslag zijn volledig in stand gehouden. Dat was voor de gemeente de hoofdmoot. De uitspraak is teleurstellend wat betreft de schadevergoeding, die is aanzienlijk beperkt door de CRvB. Die motivering vinden wij summier en niet navolgbaar. Het bedrag wordt verrekend. De vraag is of de gemeente nu wel of niet verder wil met de civiele procedure.’ Blanken sluit niet uit dat gesprekken tussen de gemeente en (de advocaat van) Broekema leiden tot een schikking.

'Dit is niet normaal'
‘Goed te lezen dat Nico voor het overgrote deel in het gelijk is gesteld, reageert LPF-raadslid John Witkamp. ‘Zijn verweer en bezwaar zijn erkend, met name de grote schadeclaims en ernstige zaken die hem voor de voeten zijn geworpen.’ Dat had Witkamp als oud-presidiumvoorzitter wel verwacht. 'Ik heb vaak geprobeerd om de werkgeverscommissie en de raad hiervoor te waarschuwen. Dat is niet geland. We hebben nu vier jaar proces achter de rug en alles is van tafel geveegd. Jammer dat het zo lang heeft moeten duren. Had normaal en rationeel gereageerd en was om tafel gaan zitten, dan was het niet zo gegaan. Dit geeft aan hoe de overheid met mensen omgaat. Dit is niet normaal.’

Onwetendheid
Aan ‘onwetendheid van de raad’ en een ‘agressief advocatenkantoor’ wijt Witkamp het feit dat het proces is gegaan, zoals het is gegaan. ‘Capra speelt een dubieuze rol met zijn adviezen: schors hem vooral, zoek geen contact meer. Daardoor is de raad op het verkeerde been gezet. En dat betekent ook een flinke rekening. Wellicht hebben er emoties meegespeeld, maar de werkgever moet dit rationeel benaderen. Daarin hadden de juridisch adviseurs de wijste moeten zijn. Ze hadden met de griffier om tafel moeten gaan zitten om een vaststellingsovereenkomst te maken. Nu is steeds agressief de aanval gezocht en er zelfs nog conservatoir beslag gelegd op zijn pensioen. Belachelijk.’

Rehabilitatie
Witkamp mikt op rehabilitatie van Broekema. ‘We moeten er goed uitkomen en dit hoofdstuk sluiten. Het voorstel vanuit Broekema ligt er. Hij heeft ruim tien jaar prima gefunctioneerd en heeft nu onnodige imagoschade opgelopen. Dat is lastig te kwantificeren, maar als raad moeten we er ook een streep onder zetten. Die uitspraak is vrij duidelijk.’ Al ziet hij toch een paradox in de uitspraak: het onderzoek was niet nodig, maar er zijn wel zaken uit het onderzoek gebruikt, zoals het lekken. 'Dat is een beetje vreemd en zelfs arbitrair. Hij kan nog naar de Hoge Raad, maar dat is aan Broekema.’