Ambtenarenzaken naar gewone gerechtshoven

De Centrale Raad van Beroep verdwijnt. Een wetsvoorstel daarover is door het kabinet naar de Raad van State gestuurd.

In het regeerakkoord was die maatregel al aangekondigd. De Centrale Raad van Beroep oordeelt onder meer in hoger beroep over zaken die spelen rond ambtenarenzaken en sociale voorzieningen.

Sociale zekerheid

Het kabinet vindt dat het systeem van bestuursrechtspraak simpeler moet. Zaken die voor de Centrale Raad van Beroep komen, worden straks behandeld door de gewone gerechtshoven. In het wetsvoorstel van het kabinet zal daar bovenop de cassatietaak van de Hoge Raad worden uitgebreid tot alle zaken van de Centrale Raad van Beroep, dus met name sociale zekerheids- en ambtenarenzaken. Die taakuitbreiding sluit aan bij het huidige takenpakket van de Hoge Raad. Dat omvat al een deel van de sociale zekerheid en het gehele arbeidsovereenkomstenrecht.

Scheiding advies en rechtspraak

Onderdeel van het wetsvoorstel is ook dat het College van Beroep voor het bedrijfsleven wordt opgeheven. Dat college is de hoogste rechter op het gebied van sociaal-economisch bestuursrecht. Het oordeelt over zaken rond verboden prijsafspraken, tandartstarieven of landbouwsubsidies. Die zaken gaan naar de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Bij de Raad van State komt een striktere scheiding van advies en rechtspraak. Rechters in de Raad mogen verder niet langer tegelijkertijd een adviserende functie hebben in dat orgaan. 

Vergroten inzichtelijkheid

De ministerraad is akkoord gegaan met een wetsvoorstel van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken over de vereenvoudiging van bestuursrechtspraak in hoogste instantie. Dit is tegen de zin in van de Raad voor de rechtspraak. Die stelde voor de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven te laten opgaan in één nieuw bestuursrechtelijk college. Dat zou namelijk de inzichtelijkheid van het stelsel van bestuursrechtspraak vergroten. Bovendien is de rechtseenheid binnen de bestuursrechtspraak er volgens de Raad voor de rechtspraak bij gediend. Ook de Hoge Raad pleitte eerder voor de integratie van de bestuursrechtspraak in de gewone rechterlijke macht.

Vier gerechtshoven

De Raad voor de rechtspraak gaf de minister het dringende advies het wetsvoorstel te heroverwegen. Plasterk gaat daar niet in mee. Het aantal zaken dat nu door de Centrale Raad van Beroep wordt behandeld – het aantal ingekomen zaken in 2014 was 7.300 – is volgens hem voldoende substantieel om bij elk van de vier gerechtshoven te waarborgen dat de daarvoor vereiste specialisaties in huis zijn. Bovendien is door de herziening van de gerechtelijke kaart gegarandeerd dat elk van de vier gerechtshoven voldoende schaalgrootte heeft om de zaken op het terrein van sociale zekerheid en het ambtenarenrecht te kunnen behandelen met de daarvoor vereiste specialismen. De minister verwacht het wetsvoorstel nog dit najaar te kunnen indienen.