De bevolkingsgroei in Nederlandse plattelandsgemeenten is lager dan in sterk verstedelijkte gemeenten. In alle provincies, met uitzondering van Flevoland, Zeeland en Noord-Holland, zal de bevolking in plattelandsgemeenten tussen 2008 en 2025 afnemen. Dit terwijl de bevolking in sterk verstedelijkte gemeenten juist toeneemt.
Dit blijkt uit onderzoek van het LEI naar de bevolkingsontwikkeling op het platteland. Het LEI voerde deze studie uit in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het rapport Bevolkingsontwikkeling op het platteland 1980-2025.
Bevolkingsgroei verschilt per provincie
Volgens een prognose van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het CBS zal de Nederlandse bevolking groeien van 16,4 miljoen mensen in 2008 tot 16,9 miljoen mensen in 2025. Dit komt neer op een groei van 0,2 procent per jaar.
De bevolking in Flevoland, Utrecht en Noord-Holland groeit naar verwachting veel sneller dan het landelijk gemiddelde en die in Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant en Gelderland veel langzamer dan het landelijk gemiddelde. De bevolking in Friesland stabiliseert, terwijl Limburg de enige provincie is waar een daling van de bevolking wordt verwacht. Uniek voor Limburg is ook dat de bevolkingsgroei in de sterk verstedelijkte gemeenten in deze provincie juist sneller daalt dan die in de groep plattelandsgemeenten. Overigens geldt voor Zeeland, Zuid-Holland en Groningen dat de bevolkingsgroei de komende jaren dicht in de buurt van het landelijk gemiddelde blijft.
Gevolgen van bevolkingskrimp en vergrijzing
Naar verwachting stijgt het aandeel ouderen in de totale Nederlandse bevolking van 15 procent in 2008 naar 21 procent in 2025. Deze vergrijzing heeft de nodige gevolgen voor de Nederlandse samenleving. De omslag van bevolkingsgroei naar bevolkingskrimp wordt in Nederland pas omstreeks 2040 verwacht. Het merendeel van de plattelandsgemeenten en verstedelijkte gemeenten krijgt echter al in de periode 2008-2025 met een bevolkingsdaling te maken (terwijl de bevolking in de sterk verstedelijkte gemeenten door blijft groeien). De gevolgen van bevolkingskrimp lijken voor Nederland als geheel niet zo groot te zijn. Op lokaal en regionaal niveau kunnen zich echter wel ingrijpende veranderingen voordoen, vooral op de woningmarkt. Waar bestuurders geneigd zijn te denken in termen van groei, zal krimpbestrijding een natuurlijke reactie zijn, die zich bijvoorbeeld uit in het bouwen van woningen voor (potentiële) nieuwe bewoners. Als omliggende gemeenten dezelfde strategie volgen, zal dit leiden tot onderlinge concurrentie en onrendabele investeringen.
Inhoudsopgave
1 Inleiding
2 Bevolkingsgroei in de wereld
3 Bevolkingsgroei in de EU-lidstaten
4 Bevolkingsgroei in Nederland
5 Bevolkingsgroei in de EU-regio's
6 Slotopmerkingen: Van bevolkingsgroei naar krimp