SZW bevestigt 1,5 miljard tekort op Participatiewet niet

Dat gemeenten jaarlijks 1,5 miljard tekortkomen voor de uitvoering van de Participatiewet, wordt niet onderschreven door de kersverse staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het demissionaire kabinet-Rutte, Dennis Wiersma. Het is volgens hem nu ‘moeilijk vast te stellen’ wat gemeenten uitgeven aan re-integratie, zegt hij in antwoord op vragen van SP-Kamerlid Bart van Kent.

Onderzoeken
Wiersma beroept zich op eerdere onderzoeken waaruit dit is gebleken. Van Kent wees juist op het recentelijk door Bureau Berenschot uitgevoerde onderzoek in opdracht van VNG. Daaruit bleek dat gemeenten met het rijksbudget voor de Participatiewet bij lange na niet uitkomen. Het gaat nu om een bedrag van 1,2 miljard euro, maar dat loopt op tot 1,5 miljard euro in 2026. Zijn voorganger Tamara van Ark, gaf eind 2019 in reactie op de eindevaluatie van de Participatiewet, waaruit bleek dat deze mislukt was, aan de discussie over het financieel kader ‘goed geïnformeerd’ te willen voeren, voert Wiersma aan. Sindsdien heeft het ministerie enkele onderzoeken laten uitvoeren naar de kosten en de middelen voor re-integratie.

Uitgangspunten en ambities
Niet alleen is moeilijk vast te stellen wat gemeenten nu uitgeven aan re-integratie, maar ook is het benodigde bedrag dat beschikbaar is voor re-integratie afhankelijk van de gekozen uitgangspunten en ambities, gaat Wiersma verder. In een eerder onderzoek van Berenschot in opdracht van SZW werd specifiek gekeken naar ondersteuning en dienstverlening aan langdurig bijstandsgerechtigden. ‘Daarin is gesproken van een bedrag van 300 tot 500 miljoen euro om meer sociaal-maatschappelijke begeleiding en ondersteuning aan deze doelgroep te kunnen bieden.’

Meer instroom jonggehandicapten
Op de vraag van Van Kent of het klopt dat de tekorten verder oplopen en op de lange termijn zelfs verdubbelen geeft Wiersma hetzelfde antwoord: dat is niet eenvoudig vast te stellen. De doelgroep jonggehandicapten zal de komende jaren blijven groeien door nieuwe instroom. In de toekomstige monitoring van de Participatiewet zal net als voorheen gekeken blijven worden ‘naar ontwikkelingen met betrekking tot de financiële aspecten van de Participatiewet, waaronder de kosten voor re-integratie voor deze nieuwe doelgroep’.

Positief resultaat
Wiersma licht uit de evaluatie van de Participatiewet dat de nieuwe doelgroep jonggehandicapten vaker aan het werk komt dan voor de Participatiewet het geval was. ‘Dat is een positief resultaat.’ Ook is de dienstverlening richting jonggehandicapten beter geworden sinds de invoering van de Participatiewet, stipt hij aan. ‘Onder andere door meer bekendheid met de doelgroep en betere samenwerking met werkgevers en onderwijsinstellingen in de regio.’ Om die goede begeleiding van jonggehandicapten te behouden dient onder meer het wetsvoorstel Breed Offensief, zegt Wiersma.

Nieuw kabinet
Aan beleidsplannen waagt de nieuwe staatssecretaris in het demissionaire kabinet zich niet. ‘Het is aan een volgend kabinet om de uitkomst van dit onderzoek en andere relevante onderzoeken op dit terrein te wegen en te besluiten of, en zo ja hoeveel, er geïnvesteerd moet worden in dienstverlening vanuit gemeenten.’