Rijk past tekort door ‘abo-tarief’ Wmo mogelijk bij

De Tweede Kamer stemt dinsdag over de invoering van het Wmo-abonnementstarief per 2020. Zeven amendementen en negen moties zijn ingediend. De (financiële) zorgen die er bij gemeenten zijn, kan minister De Jonge (VWS) niet wegnemen. Als de regeling uit de pas loopt, komt er mogelijk wel extra geld bij.

Overschrijding

Dat heeft minister De Jonge in een Kamerdebat vorige week toegezegd, zonder daar al te zeer op vooruit te willen lopen. ‘Als ik op voorhand zou zeggen dat we wel bij zullen passen, dan is dat de beste garantie voor een overschrijding van de regeling. Dus dat lijkt mij niet de weg om te gaan’, aldus de minister in het debat.

Monitor

Als de landelijke monitor die de effecten van het Wmo-abonnementstarief in kaart gaat brengen, uitwijst dat de daadwerkelijke toeloop hoger is dan verwacht waardoor ook de uitgaven hoger uitkomen, is het tijd om inhoudelijke dan wel financiële maatregelen te nemen. ‘Als je niet bereid bent om met de uitkomsten van die monitor iets te doen, dan moet je überhaupt geen monitor willen doen’, aldus De Jonge. ‘We hebben bewust gekozen om wel een monitor te doen. Daaruit mag u ook afleiden dat mocht de regeling uit de pas lopen, de bereidheid er wel degelijk is om op dat moment ook iets met de uitkomsten van die monitor te doen.’

Toestroom

Gemeenten vrezen een toestroom van het aantal Wmo-gebruikers, en daarmee toename van de Wmo-kosten. Gemeenten worden hiervoor deels door het rijk gecompenseerd (opbrengstderving eigen bijdrage), maar gemeenten vrezen dat dit onvoldoende zal zijn. Sommige gemeenten, zoals Ede en de andere FoodValley-gemeenten, stellen dat die monitor niet alle aspecten meeneemt. Ook stellen zij vraagtekens bij de berekening van de gederfde inkomsten door het CPB, vooral wat betreft de algemene voorziening. Op die CPB-berekening is de compensatie aan gemeenten gebaseerd.

Zorgmijding

De Jonge zei in het Kamerdebat te hopen op een ‘zekere toeloop en een zekere aanzuigende werking. Een van de redenen om over te gaan tot dat abonnementstarief is nou juist dat de huidige eigenbijdragesystematiek voor bijvoorbeeld lage middeninkomens ook een reden is om er dan maar van af te zien. Dat er wat meer mensen gebruik van maken vind ik niet zo erg.’

Algemene voorziening

Nu is het abonnementstarief per Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) geregeld. Voor maatwerkvoorzieningen Wmo betalen gebruikers sinds begin dit jaar 17,50 euro per vier weken. De inkomensafhankelijke bijdrage is daarmee vervallen. Als de wet wordt aangenomen, geldt vanaf 2020 een inkomensonafhankelijke bijdrage van 19 euro per maand voor Wmo-maatwerkvoorzieningen, maar ook voor een deel van de algemene voorzieningen.

In september of oktober verschijnt de eerste editie van de monitor. Dat zal een kwalitatief beeld opleveren van de ontwikkelingen vanaf januari. In september 2020 verschijnt het kwantitatieve onderzoek over heel 2019.