Onterecht onderbelicht: meidenwerk en meiden in criminaliteit

Hoewel criminaliteit gepleegd door meiden een groeiend probleem is, zien professionals op het gebied van jeugd en veiligheid de rol van meiden en het belang van meidenwerk nog te vaak over het hoofd. Hoewel meiden minder vaak betrokken zijn bij criminele activiteiten dan jongens, zien we wél een toename van het aantal meiden dat verdacht wordt van een misdrijf. Vaak zijn de aard en motieven van de delicten die meiden plegen anders dan die van jongens. Wij zijn ervan overtuigd dat een seksespecifieke aanpak noodzakelijk is om te voorkomen dat steeds meer meiden in de criminaliteit terechtkomen. 

Dit artikel is een beknopte samenvatting van de whitepaper Steeds meer meiden in de criminaliteit: pak preventie door middel van meidenwerk seksespecifiek aan. Deze whitepaper is geschreven voor professionals en beleidsmakers die meer willen weten over hoe je om kunt gaan met het groeiend aantal meiden in de criminaliteit. In deze whitepaper gaan we in op de ontwikkelingen in meidencriminaliteit, het belang van seksespecifiek werken en hoe je hier zelf, met behulp van meidenwerk, mee aan de slag kunt gaan. 

We delen graag onze kennis, dus doe er je voordeel mee! 
Heb je vragen? Je mag ons altijd bellen of mailen.

De rol van meiden in criminaliteit

De cijfers laten zien dat het aantal minderjarige meiden dat in 2022 verdacht werd van een misdrijf steeg met 42% ten opzichte van het jaar daarvoor. Ter vergelijking: de stijging bij jongens in diezelfde periode was slechts 3%. Toch blijven meiden in de criminaliteit voor instanties en hulporganisaties vaak nog onzichtbaar. Zowel in onderzoek als de praktijk observeren we verschillende aspecten die ervoor zorgen dat meiden minder (snel) in beeld komen.  

• Andersoortige delicten  Meiden lijken vaker andersoortige delicten te plegen – waaronder delicten die minder snel tot vervolging leiden. Met name bij vermogensdelicten valt de (groeiende) betrokkenheid van meiden in de criminaliteit op. In tegenstelling tot jongens zijn meiden daarnaast vaker onderdeel van geweldloze delicten.  
• Andere rol  Meiden vervullen meestal andere rollen en vaak in samenwerking met anderen. Zij vervullen vaker een sociale of faciliterende en daarmee minder in het oog springende rol. 
• Sneller over het hoofd gezien  Meiden worden minder vaak door de politie van een misdrijf verdacht dan jongens. Doordat meiden zowel minder betrokken bij criminaliteit als minder snel in beeld zijn bij justitie, ontbreekt soms nog voldoende kennis over hun betrokkenheid. 
• Meer slachtoffer dan dader  Meiden worden vaker als slachtoffer gezien dan als dader (slachtoffer- en daderschap lopen tevens vaak door elkaar). En zelfs als zij wél in beeld zijn als verdachte, merken professionals dat zij hen soms anders benaderen dan jongens. 

Meidenwerk en het belang van seksespecifiek werken

Het lijkt erop dat jongens eerder bereikt worden door preventieve voorzieningen zoals jongerenwerk dan meiden en jonge vrouwen. Dit terwijl meiden en jonge vrouwen juist extra ondersteuning kunnen gebruiken bij hun identiteitsontwikkeling. Meidenwerk richt zich in het specifiek op meiden en jonge vrouwen van 10 tot en met 23 jaar die opgroeien in kwetsbare situaties.  

Meidenwerk heeft als doel de identiteitsontwikkeling van meiden te bevorderen en hen te helpen zelf vorm te geven aan hun leven. Dit geeft meiden meer grip op hun leven en maakt ze daarmee minder kwetsbaar voor negatieve beïnvloeding van buitenaf. 

Voor sterk meidenwerk is het onder meer van belang: 

• Dat jongerenwerkorganisaties inzetten op de scholing van meidenwerkers op het gebied van veiligheid en dat het duidelijk is waar meidenwerkers terechtkunnen met hun signalen. 
• Dat er op zowel op organisatie, lokaal als regionaal niveau aandacht wordt besteed aan meiden en veiligheidskwesties, in bijvoorbeeld regionale jongeren- en meidenwerkoverleggen. 
• Dat er een stevige samenwerking is tussen het jongerenwerk, de bredere sociale basis en de veiligheidsketen. 

Met de juiste tools, kennis en samenwerkingsverbanden, kan meidenwerk een cruciale rol vervullen in de preventie en aanpak van meidencriminaliteit.