Stilte, geen actie na seksueel geweld

Deze keer geen aandacht voor een boek, maar voor een rapport van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen. Op verzoek van de Tweede Kamer heeft de rapporteur vanaf 2018 nagegaan wat er met de aanbevelingen van vier onderzoekscommissies naar seksueel geweld in de RK-kerk, de sport en de jeugdzorg is gebeurd. Het rapport was al enige maanden klaar en door de vertrekkende rapporteur Herman Bolhaar aan de bewindslieden Weerwind en Van Ooijen aangeboden.

Het is op 29 juni naar buiten gekomen met een korte reactie van het kabinet. Tot nu toe kreeg het rapport weinig aandacht in de media. In totaal gaat het om 119 aanbevelingen die de commissies-Deetman, -De Vries, -Samson en -De Winter hebben geformuleerd. De conclusies van de rapporteur zijn niet mals. De uitvoering van veel van de aanbevelingen zijn aan de sectoren zelf overgelaten. De overheid heeft daar maar weinig zicht op. Ook is lang niet altijd helder wat de organisaties die er uiteindelijk mee aan de slag moeten, van de overheid mogen verwachten. De Rapporteur constateert dat zonder periodiek prevalentieonderzoek het aan inzicht ontbreekt of maatregelen effectief zijn. Die informatie is onmisbaar om verbetering te bewerkstelligen op organisatorisch, beroepsmatig en professioneel niveau.

De overheid laat het te veel aan anderen over

Professionals, bestuurders en vrijwilligers binnen de kerk, sport en jeugdzorg kunnen bescherming bieden als een daadkrachtige en betrokken landelijke overheid hen hierin ondersteunt en hen van de nodige randvoorwaarden voorziet. Daar schort het in veel gevallen aan. De Rapporteur bepleit dat de overheid niet alleen ambitie toont, maar ook daadwerkelijke actie vertoont. De overheid is aan zet in samenspraak met gemeenten, uitvoeringsorganisaties en met slachtoffers, om kinderen in Nederland daadwerkelijk beter te beschermen tegen seksueel geweld.

Ook benadrukt de Rapporteur het belang om blijvend in gesprek te zijn met slachtoffers en van die gesprekken te leren om bescherming tegen seksueel geweld en hulp aan slachtoffers voortdurend te verbeteren. Het zijn indringende en kritische conclusies die licht werpen op het fenomeen dat zo vaak iedereen de uitkomsten van een commissierapport onderschrijft, maar het vervolgens stil wordt als het om de implementatie van de aanbevelingen gaat.

Citaat uit het boek: ‘Alleen slachtoffers zelf kunnen aangeven hoe erkenning, genoegdoening en hulp er voor hen uit zou moeten zien’

De reactie van het kabinet op het rapport somt opnieuw op waar wat belegd is, maar geeft weinig hoop op actie. De overheid ziet helaas voor zichzelf geen proactieve, agenderende en alerterende rol weggelegd – maar wellicht verandert dit. De Tweede Kamer gaat dit najaar een ronde tafel organiseren met de Rapporteur en alle voormalige commissievoorzitters.