Pinpas voor Oekraïense vluchtelingen

Met de uitgifte van prepaid pinpasjes heeft de gemeente Medemblik een manier gevonden om snel en eenvoudig leefgeld uit te keren aan Oekraïense vluchtelingen.

De kaarten worden uitgereikt aan geregistreerde Oekraïense vluchtelingen. Die kunnen er kleine pinbetalingen mee doen, of bijdragen aan de onkosten van hun gastgezin. Er kan geld mee worden opgenomen bij een geldautomaat. De kaarthouder kan via een app op de telefoon in verschillende talen het actuele saldo inzien.

Opladen en blokkeren

Medemblik houdt de pasjes zelf op voorraad en kan ze naar believen activeren, waardeert ze welke woensdag op afstand op en kan ze ook blokkeren, bij diefstal, of als vluchtelingen weer vertrekken. De kaarten worden online en centraal beheerd en staan op naam van de gemeente. Ze werken met een bestedingslimiet. Het saldo wordt door de gemeente gestort en hangt af van de gezinsgrootte van de Oekraïense vluchtelingen. Niet verbruikt saldo blijft staan.

De ontvanger moet voor ontvangst een bruikleenovereenkomst tekenen. ‘Eenvoudig en minder fraudegevoelig dan envelopjes met geld’, aldus gemeentesecretaris Anky Griekspoor. Zij herinnerde zich het bestaan en gebruik van vergelijkbare producten van vroegere werkzaamheden bij asielopvang-organisatie COA. Die kaarten konden nu niet opnieuw ingezet worden in verband met een aanbestedingsplicht.

Bestaand product

De betaalkaart komt van een bestaand Nederlandse fintech-bedrijf en heet SimpledCard. Deze dienstverlener doorstond als eerste een ‘compliance check’. Een bankrekening hoeft voor het gebruik van de pasjes niet te worden geopend. Dat scheelt tijd en er hoeven geen formulieren heen en weer met een bankinstelling. Het betaalmiddel is vergelijkbaar met kaarten zoals die door sociale diensten en kredietbanken worden verstrekt aan asielzoekers, inwoners met schulden die onder budgetbeheer vallen of mensen zonder vaste verblijfplaats. Sommige lokale overheden maken overigens al gebruik van de bankkaarten, maar dan ter vervanging van de ‘kleine kas’ van hun eigen medewerkers.

Eenvoudig en uitvoerbaar

Het kabinet vergoedt de kosten die gemeenten maken voor opvang van de Oekraïners. De VNG vindt dat de uitkering van leefgeld zo eenvoudig mogelijk en uitvoerbaar moet zijn voor gemeenten. Aan die eis voldoet de kaart volgens Griekspoor. Uitgifte van de passen, het aanmaken van een pincode en het instellen van de bestedingslimiet is snel te regelen. Het meeste werk zit volgens Griekspoor nu in het ‘inregelen’ van het kaartsysteem. En met het beantwoorden van telefoontjes. ‘Onze medewerkers zijn er nu even heel druk mee. We worden ook platgebeld door andere gemeenten over deze oplossing.’

Verantwoording makkelijker

Gemeenten mogen de uitkeringen aan vluchtelingen zelf doen, maar moeten zich achteraf bij het rijk verantwoorden. Administratief scheelt het gebruik van de kaarten een hoop werk, omdat de eigen financiële afdeling met een software interface kan worden ‘aangesloten’ op het systeem van de bankkaarten. De wijze van ‘inlezen’ in het financiële systeem heeft Medemblik nog niet geregeld; de nadruk lag eerst op de uitgifte van de kaarten. Dat alles al gedigitaliseerd is, vergemakkelijkt wel het financierings- en verantwoordingsproces ten behoeve van het rijk.