Rechter: Deventer heeft bewindvoering niet op orde

De bewindvoerders van de gemeente Deventer zijn al twee keer op hun vingers getikt door de rechter omdat de administratie niet op orde is. Inmiddels vinden oppositiepartijen het tijd worden voor een onafhankelijk onderzoek.

Financiële verantwoording
De gemeente Deventer mag tot 1 juli 2021 geen nieuwe klanten voor bewindvoering aannemen. Bovendien worden twintig inwoners die onder bewindvoering van de gemeente stonden van 1 maart 2021 tot 1 januari 2022 overgeplaatst naar een andere bewindvoerder. Dat besloot de kantonrechter, die de financiële verantwoording van de gemeentelijke bewindvoerders onvoldoende vond.

Ingewikkeld
Van augustus 2020 tot het einde van dat jaar mocht de gemeentelijke dienst Budget Adviesbureau Deventer (BAD) ook al geen nieuwe dossiers aannemen. Ook die sanctie was het resultaat van een rommelige administratie. De fouten lijken een gevolg te zijn van het besluit dat de gemeente in 2017 nam om de bewindvoering in eigen beheer te nemen. De juridische constructie waarmee dat gebeurde werd betwist en aangepast, waardoor de dossiers erg ingewikkeld zijn geworden.

Besparing
Het idee achter het oorspronkelijke besluit was dat de gemeente 150.000 euro zou kunnen besparen op de bijzondere bijstand door de bewindvoering naar zich toe te trekken. Maar na een aantal tegenslagen, waaronder een uitspraak van de Autoriteit Consument en Markt, een schadeclaim van een particuliere bewindvoerder en de twee sancties van de kantonrechter, is het nog maar de vraag of het besluit inderdaad geld heeft opgeleverd.

Grote twijfels
De gemeente heeft op die vraag geen antwoord. Ook raadslid Kitty Schmidt (Deventer Sociaal) weet het niet, maar wil daar wel zo snel mogelijk duidelijkheid over hebben. Gezien de kosten van de schadeclaim, de verschillende rechtszaken, en het missenlopen van een flink aantal klanten, heeft Schmidt er 'hele grote twijfels over' of het besluit inderdaad tot een besparing heeft geleid.

Onrust
Ook maakt Schmidt zich zorgen over het aanzien van de gemeente bij haar inwoners. 'Dit leidt natuurlijk tot onrust. Als er een beeld ontstaat van een organisatie die niet goed functioneert, dan hebben we wel een probleem.' Het BAD voert niet alleen de bewindvoering uit, maar ook de schuldhulpverlening. Schmidt vreest daarom dat deze zaak voor inwoners ook wantrouwen tegenover de schuldhulpverlening kan opleveren. 'En er zijn al zoveel drempels richting de schuldhulp.'

Onderzoek
Schmidt beraadt zich nu samen met VVD-collega Eva Sipman op een motie die een onderzoek moet instellen naar het functioneren van de gemeentelijke bewindvoerders. 'Hoe heeft dit kunnen gebeuren?', wil Schmidt weten. 'Hoe komt het dat de wethouder zo verrast werd door deze uitspraak? En: bij een streekproef zijn nu twintig dossiers opgedoken die niet kloppen. Maar het BAD heeft meer dan vierhonderd mensen onder bewind. Hoe zit het met de andere gevallen?'

Gigantische constructie
Op de achtergrond speelt voor Schmidt ook de vraag: 'Hoe heb je het in je hoofd gehaald om zo'n gigantische juridische constructie op te tuigen?' Daarmee doelt ze op het eerdergenoemde besluit van 2017 waarmee de bewindvoering een uitsluitend gemeentelijke taak werd. Dat besluit riep, zoals gezegd, nogal wat juridische vragen op. 'De voorkeur van mijn partij zou zijn om terug te gaan naar de oude situatie. Wij waren vanaf dag één niet enthousiast over het idee om de bewindvoering zelf uit te voeren. Soms is het vervelend om achteraf gelijk te krijgen.'

Nog niet gerealiseerd
Deventer is niet de enige gemeente die de kosten van de bijzondere bijstand probeert te beperken door de bewindvoering in eigen beheer te nemen. De gemeente Groningen begon daar in 2018 ook mee, en de gemeente 's Hertogenbosch volgde in 2020. Beiden gebruikten daarvoor een andere juridische constructie dan de gemeente Deventer. In Groningen zijn de verwachte besparingen nog niet gerealiseerd, concludeerde de rekenkamer van de gemeente onlangs.