Een op de vijf zzp’ers heeft geen corona-buffer

Uit nieuwe cijfers van het CBS blijkt dat een op de vijf zzp'ers binnen drie maanden door de financiële buffer heen is wanneer het bedrijfsinkomen wegvalt. Twee op de vijf denken juist langer dan een jaar op de reserves te kunnen teren. De cijfers, verzameld in 2019, zijn tijdens de coronacrisis opeens meer dan een hypothetische enquêtevraag.

Buffer
20 procent van alle zelfstandig ondernemers geeft aan dat de financiële buffer geen drie maanden kan overbruggen. 11 procent van de zpp'ers heeft een buffer van drie tot zes maanden, 13 procent houdt het zes maanden tot een jaar vol, en 41 procent kan zich langer dan een jaar staande houden zonder bedrijfsinkomsten. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA), een tweejaarlijks onderzoek dat uitgevoerd wordt door CBS en TNO.

Netjes
De cijfers, op donderdag gepubliceerd, komen twee dagen na het bericht van staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VVD) dat zo'n 240.000 ondernemers, een vijfde van alle zelfstandig ondernemers in Nederland, tot nu toe een aanvraag hebben gedaan voor de nieuwe steunregeling voor ondernemers die zijn getroffen door de coronacrisis. Het aantal aanvragers voor de overbruggingsregeling, die voor drie maanden inkomensondersteuning tot bijstandsniveau biedt, komt opvallend netjes overeen met het aantal ondernemers dat volgens het CBS geen buffer voor drie maanden heeft.

Geen toets
In de nieuwe regeling wordt omwille van snelheid, anders dan gebruikelijk in de bijstand, niet getoetst op het vermogen van de aanvrager. Wel doet het kabinet een beroep op ondernemers om geen aanvraag te doen als dat niet echt nodig is. Als zelfstandigen zich daaraan gehouden hebben, betekent dat, dat alle zzp'ers die weinig financiële buffer hebben ook daadwerkelijk geraakt zijn door de coronacrisis. Mocht de coronacrisis langer dan drie maanden duren, dan is het op basis van deze cijfers te verwachten dat nog 11 procent van de zzp'ers zich zal melden bij de gemeente. Wanneer de crisis meer dan zes maanden voortduurt, zou er nog eens 13 procent bij komen.

Helft van Amsterdamse zzp’ers
Bij de gemeente Amsterdam heeft een groter aandeel zelfstandigen een aanvraag voor steun gedaan: de 43 duizend aanvragers vormen naar schatting ongeveer de helft van de zzp'ers in de gemeente. Waarom dat percentage hoger ligt dan in andere delen van het land is niet direct duidelijk. Hogere huurprijzen in de hoofdstad zouden invloed kunnen hebben, maar de CBS-cijfers geven ook andere mogelijke verklaringen. De sector waarin een zzp'er werkt, de hoogte van het inkomen en het inkomen van de partner spelen namelijk een rol in de omvang van de financiële buffer.

Tekst loopt door onder afbeelding

Zzp'ers in de agrarische sector zijn relatief het minst kwetsbaar.

Sector
De zzp'ers die het vaakst géén drie maanden strekkende buffer hebben, werken in transport en logistiek (30 procent), de pedagogische (26 procent), dienstverlenende (24 procent) en creatieve en taalkundige sectoren (23 procent). Mensen in die beroepen, zoals taxichauffeurs, sportinstructeurs, kappers, kunstenaars en horecaondernemers of -personeel, zijn hard getroffen door de coronamaatregelen, merkt het CBS op. Onderaan het lijstje staan zzp'ers in de administratieve, agrarische of ICT-sector, waarvan slechts 15 procent géén buffer voor drie maanden heeft. Juist in die sectoren is nu nog wel werk te vinden, meldde het UWV onlangs.

Hoge verdieners
Ook zzp'ers met hogere inkomens hebben, wellicht weinig verrassend, vaker een buffer opgebouwd. 11 procent van het hoogst verdienende kwartiel van de zzp'ers heeft geen buffer voor drie maanden tegenover 41 procent van het laagst verdienende kwartiel. Toch liet de Amsterdamse wethouder Rutger Groot Wassink (sociale zaken, GroenLinks) weten zich zorgen te maken om de zzp'ers met hogere inkomens. Die hebben namelijk vaak ook hogere vaste lasten. Een inkomensregeling op bijstandsniveau gaat voor hen pijn doen, zei Groot Wassink. 

Partner
Ten slotte maakt de samenstelling van het huishouden nogal wat uit voor de financiële buffer. Zzp'ers die geen partner hebben met eigen inkomen hebben ook ongeveer twee keer zo vaak geen buffer voor drie maanden. Waar het inkomen van de partner normaal gesproken getoetst wordt in de bijstand, wordt ook dit aspect bij de tijdelijke corona-regeling achterwege gelaten.