ChristenUnie: Laat asielzoekers werken

Het zou asielzoekers veel makkelijker gemaakt moeten worden om legaal te kunnen werken zolang ze nog in de asielprocedure zitten.

Stimulans

Nu kwijnen asielzoekers vaak maanden of soms zelfs jaren weg in asielzoekerscentra, waardoor ze depressief of zelfs suïcidaal worden. Werken kan een grote stimulans zijn voor hun welbevinden.

Dat bepleit ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind. 

Trauma
Volgens psychiatrische deskundigen heeft het verbod om te werken een groter effect op de psychische problemen van de asielzoekers dan de trauma’s die ze in hun herkomstland hebben opgelopen. Voordewind: ‘De wachttijden voor asielprocedures kunnen oplopen tot twee jaar en in die periode willen asielzoekers niets anders dan een zinvolle dagbesteding’.

Duimen draaien

Opvang van een asielzoekers kost zo’n 200 euro per dag. Volgens het CU-Kamerlid is dit onnodig omdat er genoeg werk voor deze groep is om in hun eigen onderhoud te voorzien. ‘Er is zoveel werk in onze verpleeg- en verzorghuizen en er worden jaarlijks duizenden seizoensarbeiders uit het buitenland geworven. Tienduizenden vacatures terwijl er 15.000 asielzoekers duimen zitten te draaien’.

Eigenwaarde

Tweederde van alle asielzoekers kampt met ernstige psychische klachten. Volgens Voordewind is niet gezegd dat alle psychische problemen zullen verdwijnen zodra de asielzoekers hun dag nuttig kunnen besteden. ‘Het zal echter wel hun gevoel van eigenwaarde, zelfredzaamheid en de kans op een geslaagde integratie vergroten. Daarmee zullen de klachten van depressie en angst hoogstwaarschijnlijk wel verminderen’.

Zelfmoord

Uit cijfers van de GGD blijkt dat tussen 2002 en 2007 35 asielzoekers zelfmoord pleegden, en 290 mensen voor een zelfmoordpoging in het ziekenhuis werden opgenomen. Tussen 2008 en 2010 beroofden nog eens vijf asielzoekers zich van het leven, onder wie de wanhopige Iraniër die zich vorig jaar op de Dam in Amsterdam in brand stak. Asieladvocaten vrezen dat het suïcidecijfer alleen maar verder zal stijgen.

Regels

Op dit moment zijn er al mogelijkheden om asielzoekers 24 weken per jaar legaal te laten werken, maar de regels zijn dusdanig ingewikkeld dat het er in de praktijk vrijwel niet van komt. Werkgevers hebben geen zin in de papieren rompslomp als iemand maar een korte periode aan de slag kan, en de asielzoekers houden vrijwel niets over aan loon omdat ze ook moeten bijdragen aan hun eigen opvang. Vooral voor asielzoekers met een gezin loont het werken nauwelijks, constateerde Regioplan al in een onderzoek uit 2003.

Zwart
Daarnaast is er groot verschil tussen de AZC’s in rurale gebieden (waar veel werk in de tuinbouw is) en die in meer stedelijke regio’s. De ‘rurale’ azc’s spannen zich meer in om de asielzoekers aan een baantje te helpen. In de steden gaan de asiezoekers vaker zwart aan de slag. ‘Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zou zich actiever op moeten stellen bij het toeleiden naar werk’, aldus Voordewind. Zijn pleidooi geldt overigens enkel voor asielzoekers die minimaal drie maanden in de procedure zitten en die niet uitgeprocedeerd zijn.

Besluit nodig

COA-woordvoerder Martijn van Koolwijk: ‘Een actievere rol van het COA bij de bemiddeling naar werk zou prima passen bij de begeleiding die we asielzoekers nu al bieden. Die begeleiding is juist gericht op het tegengaan van verveling. Alleen, voordat we op dit punt iets kunnen of mogen is er eerst een besluit nodig van minister Leers van Integratie en Asiel’.