Amersfoort heeft beperkt zicht op jeugdhulp

Het aandeel Amersfoortse jongeren dat jeugdhulp krijgt, is gestegen van 8,5 procent in 2015 naar 10,2 procent in 2017. De gemeente heeft beperkt zicht op welke hulp jongeren krijgen. De gemeente moet meer inzicht krijgen in de problemen onder Amersfoortse jongeren, in de hulp die zij nodig hebben en in wachtlijsten en wachttijden.

Registratie

Dat stelt de Rekenkamer Amersfoort in zijn deze week gepubliceerde onderzoek naar de jeugdhulp in Amersfoort. De Rekenkamer heeft zelf informatie verzameld en geanalyseerd. Dit moet het college oppakken, vindt de Rekenkamer. ‘Zorg voor een registratie op gemeentelijk niveau van de inhoudelijke hulpvragen onder jeugdigen en gezinnen.’ Ook het feitelijk gebruik van jeugdhulp moet op gemeentelijk niveau worden geregistreerd.

Zorgen over wachtlijsten

De informatie over de hulpbehoefte van jongeren moet worden gekoppeld aan gegevens over wachtlijsten en wachttijden. Daarover zijn zorgen. Wachttijden van drie tot vier maanden zijn geen uitzondering. Daardoor kunnen problemen verergeren, waarschuwt de Rekenkamer. Van de wachttijden en -lijsten moet een totaaloverzicht worden gemaakt. Ook moet naar de achterliggende oorzaken worden gekeken. Met sociale wijkteams, jeugdhulpverleners en huisartsen moeten afspraken worden gemaakt over het beperken van wachtlijsten en -tijden en over het bieden van overbruggingszorg, zo adviseert de Rekenkamer.

Gescheiden verwijscircuits

Jongeren in Amersfoort krijgen niet altijd de best passende hulp, constateert de Rekenkamer verder. Dit komt omdat er twee min of meer gescheiden jeugdhulp- en verwijscircuits zijn. De sociale wijkteams verwijzen met name naar de ambulante jeugdhulp en de huisartsen vooral naar de Jeugd GGZ. ‘Dit botst met het uitgangspunt ‘zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig’ en het doet geen recht aan de hulpvragen omdat er vaak sprake is van een combinatie van problemen.’ De sociale wijkteams zijn de afgelopen jaren belangrijker geworden als verwijzer naar en aanbieder van jeugdhulp.

Buiten de boot

Hoewel er in Amersfoort een groot en breed jeugdhulpaanbod is, vallen jongeren met bijvoorbeeld psychische problemen in complexe scheidingssituaties of met verslavingsproblematiek wel eens buiten de boot. Jongeren die na hun achttiende verjaardag opnieuw zorg nodig hebben of voor het eerst voor hulp aankloppen zijn ‘kwetsbaar’. ‘Zij komen namelijk in de niet altijd passende volwassenzorg terecht en de eigen bijdrage vormt voor sommigen een (te hoge) drempel’, aldus de Rekenkamer. Ook het hulpaanbod voor jongvolwassenen (18-23 jaar) is kwetsbaar. Er is wel verlengde jeugdhulp, maar niet iedereen weet daar de weg naartoe te vinden.

Kritiek

Ruim drie kwart van de hulpvragers is tevreden over de geboden jeugdhulp en geeft aan er baat bij te hebben. Een op vier jongeren voelt zich niet of minder goed geholpen. Het gaat daarbij vooral om kwetsbare gezinnen, ‘die niet goed weten waar ze met hun hulpvraag terecht kunnen. Voor hen is de manier waarop de toegang is geregeld niet vanzelfsprekend’, aldus het rekenkameronderzoek. Een deel van de cliënten heeft kritiek op de samenwerking tussen hulpverleners, als er meerdere organisaties bij een jeugdhulptraject zijn betrokken.