Ambtenaren kritischer over Wmo-abonnementstarief

Gemeenten waren al niet happig op het Wmo-abonnementstarief, maar zijn het afgelopen jaar nog kritischer geworden. Het wordt steeds moeilijker om mensen te bewegen voor hulp hun eigen omgeving in te schakelen en mondige burgers beroepen zich steeds vaker op hun ‘recht’ tot ondersteuning.

Eigen netwerk

De drijfveer om een beroep te doen op het eigen netwerk of de eigen kracht is met de invoering van het abonnementstarief kleiner geworden, concluderen onderzoekers in de derde monitor Wmo-abonnementstarief (over 2020) op basis van gesprekken met beleidsmedewerkers en medewerkers van de gemeentelijke Wmo-toegang. Terwijl dat een belangrijk uitgangspunt van gemeentelijk beleid is. Het gesprek aan de keukentafel was voorheen een goed middel om te kijken welke hulp echt nodig was.

Prikkel

‘Daarmee was de hoge(re) eigen bijdrage een sterkere prikkel voor inwoners om te kijken naar alternatieven voor de Wmo-voorziening’, aldus de onderzoekers. Het Wmo-abonnementstarief – de inkomensonafhankelijke eigen bijdrage – is in 2019 voor Wmo-maatwerkvoorzieningen en in 2020 voor algemene Wmo-voorzieningen ingevoerd. De derde monitor is begin deze week naar de Kamer gestuurd.

Mondiger

Inwoners beroepen zich ook vaker op hun ‘recht’ tot ondersteuning dan voor de invoering van het Wmo-abonnementstarief, merken ambtenaren. Vooral als het om hulp bij het huishouden gaat. ‘Cliënten denken goed te weten waar ze recht op hebben en lijken op dit gebied tevens mondiger te zijn.’ Daarnaast weten burgers goed ‘wat ze wel en niet moeten zeggen’ om een voorziening te kunnen afdwingen (…) of welke hulp of ondersteuning er nog vanuit het netwerk ingezet kan worden.’

Tweedeling

Op verschillende manieren proberen gemeenten de toegang tot Wmo-voorzieningen te bemoeilijken, onder meer vanwege de tekorten. Zowel cliënten als cliëntorganisaties hebben daar aan een kant begrip voor, maar maken zich tegelijkertijd zorgen. Mondige burgers zullen eerder hulp krijgen of weten af te dwingen dan minder assertieve burgers. Dit kan tot een tweedeling leiden, zo wordt gevreesd. Het feit dat mensen met hogere inkomens steeds vaker voor Wmo-hulp aankloppen, roept ook weerstand op. Gemeenten moeten dan bezuinigen wat ten koste gaat van de kwetsbare doelgroepen of mensen met een laag inkomen.