Gezocht: gemeentesecretaris (vrouw of allochtoon)

Het ministerie van Binnenlandse Zaken stelt dit geld beschikbaar voor het scouten en opleiden van ‘diversere’ gemeentesecretarissen. ‘We zullen er echt voor moeten gaan om dat doel te halen’, zegt Loes Bakker, gemeentesecretaris in Gouda en vice-voorzitter van de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS), belast met persoonlijke ontwikkeling. ‘Van de gemeentesecretarissen is 17 procent vrouw. Om in 3 jaar op 25 procent te komen is een stijging van bijna 3 procent per jaar nodig. Bovendien wordt het aantal gemeenten door herindeling kleiner. Er is dus een flinke inspanning nodig om op 25 procent vrouwelijke gemeentesecretarissen te komen.’

Hobbels

Loes Bakker, afgestudeerd planoloog, werd in 1998 gemeentesecretaris in Oudewater, daarna in Soest en sinds 2007 in Gouda. ‘Toen ik als gemeentesecretaris begon was 5 procent van de gemeentesecretarissen vrouw. In elf jaar tijd is het aantal dus wel elk jaar met 1 procent gegroeid, maar ik dacht dat het vanzelf zou gaan en sneller. Er zijn hobbels om het aantal vrouwelijke gemeentesecretarissen en het aandeel vrouwen in topfuncties bij gemeenten, dat 22 procent bedraagt, te vergroten.

‘Bij de selectieteams in gemeenten is er sprake van risicomijdend gedrag’, zegt Bakker. ‘Men kiest het liefst ervaren mensen en mensen die van een gemeente van dezelfde grootte afkomstig zijn. Bij zij-instromers of mensen die van een kleine gemeente afkomstig zijn, worden direct vraagtekens geplaatst. Het is spelen op zeker.’

Meer vrouwen en divers talent aan de top is goed voor de gemeentelijke organisatie, stelt Bakker. Zij wijst daarvoor op de ervaringen in andere organisaties en op het rapport over diversiteit van de Sociaal-Economische Raad (SER) van afgelopen lente. ‘Werken in gemengde teams is prettiger, creatiever en innovatiever. Bovendien wordt het vertrouwen van de burger in de dienstverlening van de gemeente en in de organisatie ook bepaald door wie er aan de top staat. Als de stad verkleurt, en de organisatie verkleurt op de werkvloer ook, moet je daar ook in de top in mee. We moeten niet vergeten dat het beleid dat in gemeenten wordt gemaakt voor mensen met verschillende achtergronden herkenbaar moet zijn.’

Scouting

Vanwege het ontbreken van een specifieke opleiding voor gemeentesecretarissen wil de VGS de komende drie jaren – met behulp van de subsidie van 1 miljoen euro van het ministerie van Binnenlandse Zaken – investeren in scouting en opleiding van kandidaten. Potentiële secretariskandidaten wordt door de VGS meeloopstages en interne opleidingen aangeboden. Er worden bijeenkomsten georganiseerd voor de beslissers in gemeentelijke organisaties om die van het belang van een meer divers samengestelde ambtelijke top bewust te maken.

Van alle gemeentesecretarissen wordt verwacht dat zij potentiële kandidaten scouten en talenten aanmelden om ze via het VGS-programma kennis te laten maken met het vak van gemeentesecretaris. Zo moet het aantal vrouwelijke kandidaten, maar ook die van allochtone afkomst en zij-instromers worden vergroot.

Bakker: ‘We hebben geen cijfers over het aantal secretarissen van allochtone afkomst. Ook hopen we op verjonging. De gemiddelde leeftijd is 53 jaar en het zou heel mooi zijn als we over 3 jaar op gemiddeld 50 jaar zitten.’De VGS wordt er door het ministerie niet op afgerekend als de doelstelling van een kwart vrouwelijke gemeentesecretarissen niet wordt gehaald. ‘Het gaat om een inspanningsverplichting. Uiteraard letten we op het geld maar gegeven de opgaven hebben we het hard nodig’, aldus Bakker. 

100 kandidaat-burgemeesters

Het scoutingteam van ex-burgemeesters heeft in een jaar tijd geresulteerd in een groep van honderd talentvolle vrouwen en bi-culturele mensen met interesse in het burgemeestersvak. Minister Ter Horst (Binnenlandse Zaken, PvdA) kondigde vorige week op het jaarcongres van het Genootschap van Burgemeesters aan dat dit scoutingteam nog een jaar doorgaat. Net als voor gemeentesecretarissen is het doel van Ter Horst om het aantal vrouwelijke en allochtone burgemeesters te vergroten naar een kwart. Volgens Ter Horst maakt een verkleuring en vervrouwelijking van de burgemeesters het ambt ook moderner.