Gemeenten en zorgverzekeraars pionieren lokaal

Gemeenten en zorgverzekeraars werken intensief samen, vooral rond de thema’s ‘ouderen’ en ‘effectief samenwerken in de wijk’. Maar omdat deze samenwerking zich vaak nog in de ontwikkelfase bevindt en doorgaans een sterk lokaal karakter heeft, is het moeilijk er lessen uit te trekken die ook voor andere gemeenten relevant zijn. Ook opschalen komt weinig voor.

Dominante zorgverzekeraar 

Dat staat in een inventarisatie van samenwerkingsprogramma’s tussen gemeenten en zorgverzekeraars die op verzoek van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten werd uitgevoerd door onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix. Vrijwel alle gemeenten hebben een samenwerking met een of meerdere zorgverzekeraars aangeknoopt (alleen in Noord-Limburg en delen van Zuid-Holland en Gelderland niet). Doorgaans betreft het een contract met de dominante zorgverzekeraar in de regio.

Ouderen het best
De samenwerking tussen gemeenten en verzekeraars krijgt bij projecten voor ouderen het beste vorm. Beide partijen, schrijven de onderzoekers, hebben ‘gezamenlijk een verantwoordelijkheid om ouderen hulp, ondersteuning en zorg te bieden in hun eigen lokale leefomgeving zodat ouderen langer thuis kunnen blijven wonen. Deze gezamenlijke verantwoordelijkheid leidt ook tot onderlinge afhankelijkheid, die tot uiting komt in het grote aantal samenwerkingsprojecten.’

Weinig geborgd
Niet alleen het aantal ouderenprojecten, ook de ontwikkelfase waarin ze zich bevinden steekt relatief gunstig af bij projecten rondom, bijvoorbeeld, GGZ of preventie. Vaak zitten ze al in de fase van doorontwikkelen en implementeren. Maar het borgen van de opgedane ervaringen in ouderenbeleid staat nog in de kinderschoenen. En hoewel op een aantal plekken al bovenregionaal wordt samengewerkt, vindt het grootste deel van de ouderenprojecten nog altijd regionaal of gemeentelijk plaats.

Lastig op te schalen
Rond het thema ‘effectief samenwerken in de wijk’ zijn er ook ‘redelijk veel’ samenwerkingsprojecten tussen zorgverzekeraars en gemeenten, veelal op regionaal niveau geclusterd. Het noordoosten en het midden van het land gaan hierbij aan kop. Er wordt in veel projecten ook al beleid ontwikkeld. Maar incidentele projecten blijken in praktijk lastig op te schalen en daarmee geschikt te maken voor andere gemeenten of regio’s. Ook het financieel rendement blijft vaak mistig.

Nauwelijks op agenda
Rondom het onderwerp jeugd 18min/18plus wordt tussen gemeenten en zorgverzekeraars het minste aantal projecten opgeleverd. Dit thema lijkt, volgens Andersson Elffers Felix, nog nauwelijks op de agenda te staan.