VNG: jeugdzorg gaat voor klimaat

Gemeenten gaan volgens Jantine Kriens niet meewerken aan de kabinetsplannen op het gebied van verduurzaming en energietransitie, als niet eerst wordt gepraat over de financiële tekorten in het sociaal domein. 

Dat zegt de algemeen directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in een interview in het Financieele Dagblad. Volgens Kriens kampt ongeveer een kwart van alle 388 gemeenten met grote tekorten op vooral de jeugdzorg. En er zijn volgens haar bovendien signalen dat dit aantal nog verder oploopt.

Noodfonds
Kriens stelt dat aan de vooravond van het Kamerdebat over de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken, inclusief het gemeentefonds. Ze roept Den Haag op om oog te hebben voor de nood. Eerder al pleitte het VNG-bestuur al voor de vorming van een soort noodfonds door het rijk dat de ongeveer honderd gemeenten met financiële tekorten moet ontlasten. Het gezamenlijke tekort wordt geschat op zo’n 300 miljoen euro.

Energietransitie
Volgens Kriens is de financiële rek er bij veel gemeenten uit omdat ze de afgelopen jaren al hun reserves hebben moeten aanspreken. Een deel is volgens haar ‘aan het leeglopen.’ Als het kabinet de gewenste energietransitie voor elkaar wil krijgen en daarvoor op investeringen van de gemeenten rekent, zullen volgens haar toch eerst de problemen in het sociaal domein goed moeten worden afgerond.

Groei gemeentefonds
Juist vorige week bleek uit de startnota van het kabinet – de nadere financiële vertaling van het regeerakkoord – dat gemeenten tot 2022 kunnen rekenen op nog eens een half miljard euro extra ten opzichte van het regeerakkoord. Met name in de periode 2020 tot en met 2022 zien de gemeenten hun inkomsten jaarlijks met 500 miljoen euro extra stijgen ten opzichte van de grove ramingen in het regeerakkoord van Rutte III. Daarbij hoort wel het voorbehoud voor de zogeheten enveloppe-gelden. Daarmee wordt bedoeld dat het kabinet de decentrale overheden verzoekt mee te werken aan de realisatie van hun prioriteiten – zoals de klimaatplannen – waarvan de kosten worden gedekt uit de groei van het gemeentefonds. Hoeveel dat is, zal waarschijnlijk blijken uit het nog te sluiten interbestuurlijk akkoord.