Second opinion aangekondigd in Wmo

PvdA-Tweede Kamerlid Agnes Wolbert kondigde donderdag tijdens het congres ‘van AWBZ naar Wmo’ in Amersfoort een mogelijkheid tot second opinion aan in de uitgebreide Wmo per 2013.

Uit AWBZ
Het kabinet wil de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) beperken tot langdurige medisch georiënteerde zorg. De functies dagbesteding en begeleiding voor langdurig kwetsbaren gaat uit de AWBZ en worden ondergebracht in de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). Dit alles moet op 1 januari 2013 een feit zijn.

Toegezegd
Volgens Agnes Wolbert heeft staatssecretaris Veldhuizen van Zandten toegezegd dat mensen per 2013 een second opinion kunnen aanvragen over indicaties voor zorg die gemeenten laten stellen. Ze heeft ook toegezegd hiervoor budget beschikbaar te stellen. Die contra-expertise zou alleen aangevraagd kunnen worden bij het CIZ, het Centrum Indicatiestelling Zorg. Het CIZ geeft momenteel al de meeste indicaties af voor de AWBZ. Volgens Wolbert is het CIZ mede hierdoor voldoende deskundig om de second opinion af te geven. ‘Die expertisefunctie van het CIZ kunnen we daarvoor goed benutten’, aldus het Kamerlid.

Wie heeft het laatste woord
Vanuit de zaal kwamen vrijwel direct ongeruste reacties op deze nieuwe beroepsmogelijkheid, vooral van wethouders en beleidsambtenaren bij diverse gemeenten. Zoals van Martin Hagen, wethouder in Alkmaar. ‘Wij hebben dagelijks te maken met onze burgers, wij zien ook de boze reacties voor het stadhuis als het eens niet goed gaat. Geef ons dan ook het laatste woord.’ Hagen wijst erop dat zijn gemeente er altijd in is geslaagd om bezwaar en beroep bij Wmo-aanvragen onderling minnelijk te schikken. ‘Als deze nieuwe mogelijkheid er komt, ontstaat de vraag wie er straks het laatste woord heeft als de second opinion iets anders uitwijst dan onze beslissing.’

Vertrouwen en zekerheid
Wolbert hecht aan de second opinion, omdat het een van de bezwaren kan wegnemen vanuit de politiek tegen de overheveling van nog meer taken rond zorg, welzijn en werk naar de gemeenten. Ze wil burgers het vertrouwen en de zekerheid geven dat hun aanvragen niet willekeurig worden behandeld. ‘Cliënten mogen hun rechten natuurlijk niet verliezen.’

Aangeleerde hulpeloosheid
Tegelijk wil het Kamerlid ook een dam opwerpen tegen claimgedrag, of de mogelijkheden van bezwaar en beroep gebruiken omdat ze er nu eenmaal zijn. Zelf noemt ze dit “aangeleerde hulpeloosheid”. Als voorbeeld noemt ze de scootmobiel die na een keer gebruik permanent in de kelderbox terecht komt. Aangevraagd omdat men daar nu eenmaal recht op heeft. Als gemeenten meer voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn, zorg en werk zelf kunnen beheren verwacht Wolbert dat dit verandert. Gemeenten kunnen de behoeften beter afstemmen op elk individu, waarbij stimuleren tot meedoen volgens haar het uiteindelijke doel moet zijn. Werk vindt Wolbert het belangrijkste. ‘Welzijn en zorg moeten ten dienste staan van werk, want wie werk heeft, kan zelf beter voor de andere zaken zorgen.’
Eerste levensbehoeften
Ze is niet bang dat de gemeenten hun hulpverlening noodgedwongen moeten beperken tot de directe noden en eerste levensbehoeftes zoals schuldhulp en woningnood, waar flink meer behoefte aan ontstaat. ‘Het gaat er juist om die eerste levensbehoeften op orde te krijgen. Pas als dat in orde is, kan iemand weer al zijn aandacht en energie besteden aan werk. Zorg als gemeente voor wonen en werk, en dan zorgen de mensen zelf wel voor elkaar en voor het welzijn.’

Bestuurskracht
Meer eigen verantwoordelijkheid is ook wat de gemeenten graag zouden willen. Wethouder Hagen van Alkmaar wil met zijn gemeente graag zelf de uitgebreide voorzieningen op maat aanbieden, maar hij wil er wel zo veel mogelijk zelfbeschikkingsrecht bij. ‘Wij hebben dagelijks met de burgers te maken, dus geeft ons dan ook het laatste woord over de voorzieningen die we ze kunnen aanbieden.’ De rijksoverheid onderschat de bestuurskracht van de gemeenten nog altijd, volgens hem.

Bron: SociaalTotaal