Waterschappen wacht fusiegolf
Als bestuurslaag worden de waterschappen niet opgeheven, wel komen er fors minder. Van de 26 zijn er binnen nu en tien jaar hooguit twaalf over.
Impuls
Het geven van een impuls aan een nieuwe fusiegolf is één van de antwoorden van de Unie van Waterschappen (UVW) op het verzoek van het kabinet te komen tot een vermindering van de bestuurlijke drukte. UVW-voorzitter Sybe Schaap heeft echter meer plannen op zijn lijstje staan dat hij deze week aan staatssecretaris Huizinga (Verkeer en Waterstaat) overhandigde.
Twee beheerders
Voor 1 november moesten de waterschappen bij haar aangeven hoe ze vanaf 2011 jaarlijks honderd miljoen euro gaan bezuinigen. Kernbegrippen in het plan zijn, behalve minder bestuurlijke drukte, meer efficiency en lagere kosten. Zo moet een herschikking van taken in het waterbeheer er toe leiden dat er maar twee beheerders overblijven: een nationale – Rijkswaterstaat – en een regionale – de waterschappen. Zo’n herstructurering moet ertoe leiden dat veel plannenmakerij op het gebied van water- en waterhuishouding niet meer dubbel wordt gedaan.
Riool
Veel winst is volgens Schaap te behalen door de afvalwaterzuivering en het rioolbeheer in één hand te leggen. Het beheer van het riool is een zaak van de gemeenten. Overname van die taak door de waterschappen levert volgens Schaap op jaarbasis al gauw ‘enige tientallen miljoenen euro’s’ op. Verder willen de waterschappen de volledige financiering van het hoogwater beschermingsprogramma van het rijk overnemen. Nu draagt het rijk die kosten terwijl de uitvoering van het onderhoud bij de waterschappen ligt. Ook dit in één hand leggen van de verantwoordelijkheid voor de waterkeringen levert volgens Schaap forse efficiencywinst op.
Belastingkantoren
De waterschappen pleiten ook voor het samen met de gemeenten runnen van belastingkantoren. In sommige regio’s gebeurt dat al. ‘Wij willen die ontwikkeling een flinke boost geven en vragen van het rijk regie op dit terrein. De vrijblijvendheid moet eraf. Leg de samenwerking maar dwingend op’, zegt hij. Het voordeel is dat de kosten van belastinginning met tientallen procenten naar beneden gaan.’
Meer fusies
De ingrepen vragen veel van de waterschapsorganisaties zelf. Daarom is een proces van opschaling en taakintegratie nodig. ‘In gewoon Nederlands: meer fusies’, zegt Schaap. Hij gaat er vanuit dat er in 2020 nog maar tien à twaalf waterschappen over zullen zijn. Leidend principe is dat ze samenvallen met de stroomgebieden.
Het getuigt van realiteitszin.
Overigens voor Daan: Door de groei van Europa is de Rijksoverheid het nieuwe 'middenbestuur'. Gemmentes en Waterschappen voeren als decentrale overheden steeds meer taken uit direct bij de burger. En de provincie, niemand weet meer wat de provincie doet...