Overheden kopen voor honderden miljoenen circulair in

Verkeersborden van bamboe en fietsbruggen van plastic: twaalf overheidsinstanties en twintig grote Nederlandse bedrijven hebben de afgelopen drie jaar voor circa 300 miljoen euro aan goederen circulair ingekocht.

Dat maken de initiatiefnemers van Green Deal Circulair Inkopen GDCI vandaag bekend bij de afsluiting van dat drie jaar durende project. Nederland is daarmee volgens die organisatie koploper in West-Europa op het gebied van circulaire inkoop binnen private en publieke organisaties. In het buitenland vindt de Nederlandse werkwijze inmiddels navolging.

Vier provincies

Om de circulaire economie verder aan te jagen startte de rijksoverheid in 2013 het project GDCI samen met onder andere MVO Nederland, PIANOo - Expertisecentrum Aanbesteden en inkoopvereniging Nevi. Onder de Nederlandse partijen die zich bij het project aansloten, zijn bedrijven zoals ABN Amro, Landal Greenparks, Alliander en bouwbedrijf TBI. Ook de gemeenten Rotterdam en Wageningen en vier provincies werkten mee. Rijkswaterstaat is als uitvoeringsorganisatie namens het ministerie IenW één van de projectpartners. Uitgangspunt voor de deelnemers was dat ze minimaal twee circulaire inkooptrajecten moesten starten, waarover ze ervaringen/leerpunten deelden.

Weerstand

Binnen overheidskringen groeide de gemeente Wageningen uit tot pionier wat betreft circulaire inkoop. In Wageningen kwam een fietsbrug van deels plastic in plaats van gewoon beton, werd een circulaire sporthal aangelegd en kwamen er lockers op het gemeentehuis zonder achterkanten. Want die bleken onnodig.

‘Soms is er weerstand tegen verandering’, aldus inkoopadviseur Cynthia van der Roest van de gemeente Wageningen. ‘Bij het aanbesteden van de verlichting kregen we bijvoorbeeld een voorstel waarin ledlampen werden gebruikt. De lampen waren helemaal in plastic gegoten, zodat ze aan het eind van de levensduur niet meer uit elkaar konden worden gehaald. Toen we daar iets van zeiden, kregen we een reactie in de trant van ‘jullie hebben geen idee waar je mee bezig bent’. Leveranciers reageren ook wel eens met ‘dat kan helemaal niet’, als ze onze voorwaarden zien. Daarom zijn marktconsultaties zo belangrijk, dan kun je vooraf bekijken hoe ver je kan gaan. Als leveranciers niet aan de eisen van circulariteit kunnen of willen voldoen, schrijven ze waarschijnlijk niet in.’ Inmiddels wordt Wageningen benaderd met vragen van omliggende gemeenten die ook circulair inkopen.

Buitenlandse interesse

Nederland is zich aan het ontwikkelen tot gidsland in Europa op het gebied van de groene rol die de inkoper kan vervullen. De initiatiefnemers vertrokken al naar België, Frankrijk, Portugal en Finland om er te helpen daar soortgelijke initiatieven op te zetten. Het tekent volgens hen de nieuwe weg die door de inkoopafdelingen van bedrijven en overheden is ingeslagen. ‘Daarmee is het doel van het project behaald om te ontdekken hoe inkoop bijdraagt aan het versnellen van circulaire economie.’