Natuur Geuldal voorkwam ergere overstromingen in Limburg

De natuur in het Limburgse Geuldal heeft tijdens de zware overstromingen van vorige zomer gefunctioneerd als een 'klimaatbuffer' en erger voorkomen. Tot die conclusie komen onderzoekers van het onafhankelijke Bureau Stroming in een rapport voor Natuurmonumenten. 'Zonder deze bufferende werking van het Geuldal was de waterstand in Valkenburg en Meerssen nog veel hoger geworden', schrijven ze.

Extreme regenval

Zuid-Limburg en delen van België en Duitsland werden in juli vorig jaar getroffen door ernstige overstromingen. Die waren het gevolg van extreme regenval. In Limburg ontstond vooral in het toeristische Valkenburg een enorme ravage. De dijken langs de Maas hielden het wel, maar op diverse plaatsen was dat spannend.

Landgebruik

In het rapport wordt becijferd dat in het Nederlandse deel van het gebied veruit de meeste neerslag die hier viel werd vastgehouden in de bodem: zo'n 80 tot 85 procent. 'Natuurlijk landgebruik draagt daar fors aan bij', schrijven de onderzoekers. Over de grens in België lag het percentage van de neerslag dat in de bodem trok lager, op 50 tot 65 procent. De rest van het water stroomde weg via beken en uiteindelijk de rivier, die buiten zijn oevers trad.

Bodem

Het verschil tussen het Nederlandse en het Belgische deel van het gebied heeft vooral te maken met een andere samenstelling van de bodem. Toch valt ook aan de Belgische kant van de grens het risico op overstromingen wel te verkleinen. Bijvoorbeeld door drainagesystemen te verwijderen. Die voeren veel water af en dragen zo bij aan een hogere waterstand.

Bufferfunctie

Volgens de onderzoekers is het belangrijk om de bufferfunctie van de natuur in het gebied te behouden en verder uit te bouwen. 'Benut het Geuldal optimaal als overstromingsvlakte en beperk de aanleg van kades en dergelijke tot de hoogst noodzakelijke locaties.' Het dal moet wat de onderzoekers betreft vooral open blijven en dus niet worden volgebouwd. Maatregelen hebben verder vooral zin als ze water vertragen. 'Iedere liter die vertraagd wordt helpt', klinkt het.

Natuur als bondgenoot

Boomstammen en takken in beken laten liggen kan ook helpen om de stroom af te remmen en water beter te verspreiden. Een andere mogelijke maatregel is om akkers op hellingen om te vormen tot 'kruidige graslanden'. Zo kan meer regenwater worden vastgehouden. Al met al is de natuur volgens Natuurmonumenten 'een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen hoogwater'. (ANP)