Raad van State zet bijl in natuurvergunningen
Overheden mogen geen vergunningen verlenen voor stikstofverhogende agrarische of bouwactiviteiten bij natuurgebieden als de waarde van de compensatiemaatregelen niet vastligt. De uitspraak heeft gevolgen voor zo’n 180 zaken die natuurorganisaties hebben aangespannen tegen verleende vergunningen.
Overheden mogen geen vergunningen verlenen voor stikstofverhogende agrarische of bouwactiviteiten bij natuurgebieden als de waarde van de compensatiemaatregelen niet vastligt. Dat oordeelt de Raad van State wonesdag. De uitspraak heeft gevolgen voor zo’n 180 zaken die natuurorganisaties hebben aangespannen tegen verleende vergunningen.
PAS
De aangespannen zaken draaien allemaal om het Programma Aanpak Stikstof (PAS), een beschermingsmaatregel om het gehalte aan stikstof in Natura 2000-gebieden te verlagen. Het PAS voorziet wel in een flexibele maatregel: als er stikstofverhogende activiteiten plaatsvinden in een natuurgebied, zoals de aanleg van een weg, of agrarische activiteiten op een boerenbedrijf naast het gebied, dan mogen er compensatiemaatregelen worden genomen.
Effect
Maar veel overheden verleenden vergunningen terwijl niet vaststond dat de compensatiemaatregelen ook daadwerkelijk het gewenste stikstofverlagende effect hadden. Dat is in strijd met de Europese wetgeving, bepaalde het Europees Hof eind vorig jaar. Compenserende maatregelen mogen wel, maar alleen als keihard, wetenschappelijk vastligt dat die maatregelen effect hebben.
Voorwaarden
Maar dat laatste bleek moeilijk. Veel vergunning waren verleend met verwachte toekomstige positieve gevolgen van de compensatiemaatregelen, maar of die het gewenste effect hebben, is volgens de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State niet hard te maken. Het PAS voldoet daarom niet aan de voorwaarden en kan niet gebruikt worden als basis voor toestemming van stikstofuitstotende activiteiten.
Bestemmingsplannen
De uitspraak heeft geen gevolgen meer voor vergunningen die definitief zijn en waartegen geen beroep meer mogelijk is, maar wel voor de 180 zaken over de PAS die nu nog bij de Raad van State liggen. Veel van die zaken gaan over vergunningen voor agrarische activiteiten, maar zijn ook bestemmingsplannen voor de bouw van nieuwe wegen en bedrijfsterreinen. De Raad van State wil in juni uitsluitsel geven over de agrarische zaken. De uitspraken over bestemmingsplannen duren wat langer.
Volgens de VN/IPBES zijn 2019 en 2020 de laatste jaren waarin de mensheid de biodiversiteit (natuur in al zijn vormen) weer (enigszins) ten goede kan keren. Anders zijn wij ten dode opgeschreven. Laten we dat dan ook als-de-wiedeweerga doen, ieder in zijn eigen land, ieder op zijn eigen terrein.
Gelukkig doet de Raad van State dit nu v.w.b. stikstof.
En in oktober sprak het Hof Den Haag zich uit over het onrechtmatige handelen van de overheid (nalaten om tijdig en afdoende te handelen en in te grijpen kan ook onrechtmatig zijn).
Laat onze overheid artikel 21 van de Grondwet serieus nemen en gaan handelen.
De enige manier waarop wij kunnen overleven is door natuur (leven, biodiversiteit) bóven de economie te stellen.
Economische ontwikkeling is alleen nog mogelijk in de vorm van activiteiten die de natuur dienen dan wel niet schaden.
Zeker op de korte termijn, maar misschien wel voor altijd.