Bewoners ontwikkelden en beheren zelf duurzame buurt

Burgerparticipatie moeizaam? De Utrechtse buurt de Kersentuin telt hooguit een handvol bewoners die níet erg betrokken zijn. Huurders en eigenaren van de bijna honderd woningen beheren de door hen zelf ingerichte openbare ruimte, organiseren activiteiten, houden hun buurthuis schoon en legden een eigen glasvezelnetwerk aan.

Schuttingverbod 

Niet iedereen zou er willen wonen, maar voor wie houdt van overdadig groen en samen schoffelen in de bessen-, kruiden- of bloementuin zijn deze twee straten in de Utrechtse Vinexwijk Leidsche Rijn een oase. Bewoners ontwierpen de hele wijk zelf. Door het "schuttingverbod" zijn lange, speelse gemeenschappelijke tuinen ontstaan. En het ontbreken van kliko's en auto's voor de deur geeft een beetje een vakantieparksfeer, wat nog wordt versterkt door het buurthuis waar elke woensdagochtend koffie wordt geschonken en vijf wasmachines draaien.

Gemeenschappelijke activiteiten

De saamhorigheid in het buurtje is groot, al doet niet iedereen aan alles mee, zegt Gudule Boland, actief lid van de bewonersvereniging. 'Maar als je in de whatsappgroep gooit dat je een kast moet sjouwen, of met een fles wijn in de tuin gaat zitten, komen er altijd buren naar buiten.’ Van de 94 huishoudens zijn er hooguit vijf die zich niet willen bemoeien met de gemeenschappelijke activiteiten, zoals het schoonmaken van het buurthuis.

Burenhulp

De hoge mate van participatie en betrokkenheid lokt ambtenaren van heinde en verre naar de Kersentuin. Van gemeenten die willen weten hoe de Utrechtse wijkbewoners hun onderlinge burenhulp hebben geregeld bijvoorbeeld, zegt Boland. Zij legt hen dan uit dat je als gemeente sociale cohesie niet kunt regelen of opleggen. ‘Dat ontstaat doordat mensen elkaar aardig vinden. Je kunt wel een wijk inrichten op een manier die contact stimuleert, zoals wij met het projecthuis, de tuinen en het amfitheater hebben gedaan.'

Beheerovereenkomsten

De Kersentuin is de enige Utrechtse buurt waar bewoners de openbare ruimte zelf inrichtten en vanaf het begin beheren. Maar ook voor andere buurten is zelfbeheer mogelijk. Voor diverse parken zijn (mede-)beheerovereenkomsten gesloten, op andere plekken beheren bewoners geveltuinen of groenperken of spetterbadjes. Het zelfbeheer begon ooit als bezuiniging, maar inmiddels weet Utrecht dat informeren, overleggen en faciliteren meer geld kost dan de 65.000 euro die de stad voor zelfbeheer uittrekt.

Lees in het magazine van Binnenlands Bestuur hoe de Kersentuin ontstond en uitgroeide tot een visitekaartje voor Leidsche Rijn. (inlog)