Recycling? Locatie, locatie, locatie!

Om mensen iets te laten kopen, is het voor winkeliers belangrijk om alles zo gemakkelijk mogelijk te maken. Gemakkelijke bereikbaarheid hoort daar bij, en in de marketing wordt dan ook vaak over winkels geroepen: ‘Locatie, locatie, locatie!'

Als de locatie niet goed is, dan komen de klanten minder snel. Hetzelfde geldt voor het inzamelen van afgedankte materialen en spullen voor recycling. Als bijvoorbeeld de glasbak op een plek staat waar weinig mensen langs komen, dan zal de hoeveelheid ingezameld glas tegenvallen. Zet men een glasbak neer naast een voetgangerspad richting het station, dan zal die sneller vol zijn.

Dit lijkt op zich logisch en dat wordt ook ondersteund door de psychologische theorieën en modellen. De theorie van gepland gedrag (TPB) zegt dat de intentie van een individu wordt beïnvloedt door drie factoren; één daarvan is de perceptie van controle. Dat is de waarneming (perceptie) van het individu van het eigen vermogen om het gedrag uit te voeren. Als iemand glas wil weg brengen maar de glasbak niet kan vinden, dan houdt het snel op. Zeker als blijkt dat die glasbak een straat achter hem of haar ligt, waar hij of zij nooit komt. Andere psychologische modellen  laten ongeveer hetzelfde zien.  

In twee onderzoeken in Zweden is het effect op recycling onderzocht van sociale en persoonlijke normen, van het gevoel om moreel verantwoordelijk te zijn, en van de kennis over de opzet van inzamelsystemen. Uit beide onderzoeken kwamen naar voren dat persoonlijke, morele en sociale normen belangrijke factoren zijn om toch te gaan recyclen, als de infrastructuur van de inzamelsystemen tenminste niet heel wijdvertakt is. Men concludeerde dat publiciteit voor recycling belangrijk is om het moreel hoog te houden, maar dit steeds minder belangrijk wordt als het voor huishoudens gemakkelijker wordt om te recyclen.

In de marketing is het belangrijk dat een winkel duidelijk uitstraalt wat die verkoopt. En dat die het de klant zo makkelijk mogelijk maakt om spullen te kopen wanneer de klant de winkel eenmaal heeft bereikt. De locatie moet er aantrekkelijk uitzien en de winkel moet de klant in de watten leggen. Ook hier geldt eigenlijk hetzelfde voor de inzamelbak. De ‘klant’ bezoekt de bak erg snel; recyclen wordt belangrijk gevonden, maar mag niet veel tijd kosten. Een papierbak met een andere kleur is verwarrend. Bij de NS vond met voor de inzameling voor oud papier een oplossing: een brievenbus-opening in plaats van een grote opening. Dit stuurt de klant niet alleen, maar maakt het in een oogopslag duidelijk waar de bak voor is.

Méér informatie over de locatie van inzamelbakken (glas, textiel etc.) zou helpen. Die informatie kan bijvoorbeeld in de brief van het reinigingsrecht, of in de brief voor nieuwe bewoners in de gemeente. En neem dan gelijk de e-mailadressen van refurbishers mee die ict-apparatuur inzamelen, en de websites van repair cafés. Want ook online geldt: locatie, locatie, locatie!

Jan-Henk Welink
Lees hier meer columns van Jan-Henk Welink