Zes omgevingsdiensten ontberen nog steeds basistaken

Nog steeds blijken zes omgevingsdiensten hun basistaken niet overgedragen te hebben gekregen van hun verantwoordelijke gemeenten. Ook hun mandaat verschilt onderling sterk. De diensten verlangen actie van gemeenten en rijk.

Zorgelijk
Volgens Loes de Maat, directeur van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, is het probleem onlangs ‘heel helder neergelegd’ bij het ministerie van I&W en IPO. ‘Spreek de betreffende besturen aan daar waar afspraken over overdracht van taken niet worden nageleefd. Het is echt zorgelijk.’

Geurbeleid
Ook op uitvoerend niveau valt in de samenwerking tussen omgevingsdiensten en andere overheden nog veel te verbeteren. ‘Neem een thema als geur’, oppert De Maat. ‘Dan organiseren wij een omgevingstafel en blijkt er dat er maar één gemeente is met een specifiek geurbeleid. De rest heeft dat niet. Daar kunnen wij als omgevingsdienst niet anders dan de landelijke geurnormen hanteren, waar lokaal weinig kracht van uitgaat.’

Hoofdpijndossier
Bij de categorie ‘zeer zorgwekkende stoffen’ blijft het rijk in gebreke. ‘Die stoffen vormen echt een hoofdpijndossier voor de omgevingsdiensten’, aldus Pieter-Jan van Zanten, voorzitter van Omgevingsdienst NL. ‘Er staan bijna 1.500 stoffen op de lijst. Van een heleboel zijn de eigenschappen onvoldoende bekend, een normering wordt daarmee nog moeilijker.’

Verbieden
Het rijk moet met die normering komen, en snel. ’We kunnen niet eerst vijf jaar op een norm studeren voor we die doorvertalen in vergunningen. Dat duurt allemaal veel te lang. Emoties in de samenleving lopen over dit soort onderwerpen hoog op. Aan ons als omgevingsdiensten de taak om met feiten en cijfers te proberen enige rust te brengen. Je zou eigenlijk moeten zeggen: zolang er geen geldende norm is, moet je de zeer zorgwekkende stoffen gewoon verbieden. Dat is dan maar helder.’

Nieuw fenomeen
Van Zanten rakelt een ander gevoelig dossier op: de asfaltcentrales. ‘Daar zie ik een nieuw fenomeen de kop opsteken. Als je kijkt naar de immissie, naar wat bewoners aan stoffen inademen, dan zegt de GGD: dat is op grond van onze normen niet slecht voor de gezondheid. Maar de burger die onder de pijp van een asfaltcentrale woont, vertrouwt de GGD-cijfers voor geen meter. Dat is een nieuw fenomeen waar we als samenleving mee te maken hebben: dat normen ter discussie worden gesteld en dat begrijpen wij heel goed!’

Geen cumulatie
De Maat: ‘Je kunt als bedrijf aan een milieunorm voldoen en toch een schadelijk gezondheidseffect veroorzaken. Milieunormen zijn gemiddelden, terwijl je bij zware industrie vaak een enorme cumulatie op een klein gebied ziet. Onze normen zijn niet ingericht op cumulatie. En het betreft vaak ook jaargemiddelden, waardoor pieken in de uitstoot, bijvoorbeeld door een ongewoon voorval, worden afgevlakt. Milieunormen voldoen dus niet voor een gezonde leefomgeving. Dat gat zullen we met de beleidsmakers moeten dichten.’

Lees het hele interview met de omgevingsdiensten deze week in BB22 (inlog).