Ook netbeheerders willen dwang tegen gasklever
Volgens netbeheerders moet de wetgeving worden aangepast om situaties als in Purmerend te voorkomen. Daar moet voor zes huiseigenaren die weigeren van het gas af te gaan een nieuw gasnet-light worden aangelegd.
Kwestie 'gasklevers' Purmerend nog maar het begin
Gasnet-light
Dat stellen Netbeheer Nederland en Alliander in reactie op recente berichtgeving in Binnenlands Bestuur over de warmteaanpak in de Purmerendse wijk Overwhere. In het kader van het pilotprogramma aardgasvrije wijken gaan daar 95 jarenzestigwoningen van het gas af, die vervolgens worden aangesloten op het gemeentelijke warmtenet. Hoewel alle kosten worden vergoed, weigeren zes huiseigenaren de nieuwe warmtebron. Speciaal voor deze zes moet netbeheerder Liander een vervangend gasnet-light aanleggen.
Laat duidelijk
‘Dat er nog een nieuw gasnet aangelegd moest worden, werd pas laat duidelijk’, zegt programmamanager energietransitie Monique Hoogwijk van Liander. ‘Hier helpt in de toekomst alleen betere wetgeving, zodat je niet voor een klein aantal mensen dure infrastructuur moet aanleggen. Dat is wat ons betreft zeer onwenselijk.’
Vroeg stadium
Liander wil in een vroeg stadium bij gemeenten aanschuiven om samen te komen tot een lokaal warmteprogramma. Hoogwijk: ‘Wij beschikken over planningtools, technische gegevens en infrastructurele data die een gemeente vaak niet heeft. Ook missen veel gemeenten nog capaciteit en kennis om de uitvoering van de warmtetransitie zelf ter hand te nemen. We willen meer van deze kennis kunnen inzetten.’
Complicerende factor
Complicerende factor is volgens Hoogwijk wel dat Liander nuttige planningtools niet zomaar met gemeenten mag delen. ‘Wetgeving staat dat in de weg, om andere marktpartijen niet te benadelen. Daarom kunnen we gemeenten nu niet veel meer bieden dan meedenken en excelsheets met data.’
Instrumentenkoffertje
Directeur André Jurjus van Netbeheer Nederland spreekt over een voor de transitie noodzakelijk ‘instrumentenkoffertje’ dat nog onvoldoende is uitgerust. Hij noemt ‘uitvoeringscoördinatie’ als eerste knelpunt. ‘Wat is een geschikt moment om met een wijkaanpak te beginnen? De noodzakelijke vervanging van het riool lijkt een aangewezen moment. Maar dat moet je dan wel twee jaar van tevoren kunnen plannen. Nu ging het in Purmerend nog om een eerste proefproject. Hoe doe je dat als straks in heel Nederland tegelijkertijd duizenden wijken van het aardgas gaan? Daar hebben we absoluut niet de mensen voor.’
Alternatief
Jurjus vindt dat alternatieve warmtebronnen vooraf beter in kaart moeten worden gebracht. ‘Veel gemeenten neigen ernaar één alternatief per wijk aan te bieden, zoals in Purmerend het warmtenet. Daarmee roep je makkelijk weerstand bij bewoners op. Draagvlak is straks voor de energietransitie enorm belangrijk. Ik weet niet of het in Purmerend een oplossing was geweest, maar je zou vaker een alternatief, bijvoorbeeld all-electric-oplossingen, kunnen aanbieden.’
Stoomwals
Daarnaast vindt hij dat nog te weinig over een ‘eerlijke kostenverdeling’ is nagedacht. In de pilot Purmerend kregen bewoners de verduurzaming van hun woning nog vergoed, maar uiteindelijk zullen ze zelf voor de kosten moeten opdraaien. ‘Dan helpt het niet als mensen de warmteaanpak ervaren als een stoomwals van gemeenten en andere instituten.’
Ultimum remedium
Maar hoeveel meer en eerder je wijkbewoners ook bij de energietransitie betrekt, uiteindelijk ontkomen netbeheerders en gemeenten volgens Jurjus niet aan een ‘ultimum remedium’ om ‘gasklevers’ te dwingen tot een alternatief. ‘Wanneer je als gemeente alle denkbare alternatieven hebt aangeboden en bewoners willen nog steeds niet, dan zou je, met een verandering in de regelgeving, bewoners moeten mogen afsluiten.’
Woningcoöperaties
Hoogwijk verwijst daarbij naar de regeling die nu al bij woningcoöperaties geldt: als 70 procent van de bewoners overgaat naar een alternatieve energiebron kan de resterende 30 procent worden gedwongen dat ook te doen. ‘Zo’n regeling zou je ook voor particuliere eigenaren in een wijk kunnen gaan hanteren.’ Jurjus ziet er wel wat in. ‘Los van de precieze percentages die je dan zou moeten hanteren.’
Coördinerende rol
Hij vindt overigens dat netbeheerders niet alleen naar gemeenten moeten wijzen, maar ook zelf aan de bak moeten. ‘We moeten leren dat onze oude, vooral uitvoeringsgerichte rol niet volstaat. We moeten op een hoger niveau insteken.’ Zouden netbeheerders ook een meer coördinerende rol op zich kunnen nemen? Jurjus: ‘Nee, dat is voorbehouden aan gemeenten. Zij hebben daarvoor als enige de legitimiteit.’
Reactie op dit bericht
Burgers kunnen gegronde redenen hebben om niet op een warmtenet aangesloten te willen worden. Waar zet je de warmtewisselaar neer, direct achter de voordeur? In de kelderkast? Op zolder?, daar staat namelijk onze CV. Wordt er een hoofdleiding door het huis getrokken.
Lage T warmtenet rechtstreeks aansluiten op het bestaande radiatoren netwerk? Wordt het niet. Wie dan laatste is in de rij krijgt eerste al het koude water van de anderen over zich heen.
Dit idee gaat het niet worden. Er is te veel complexiteit in huizen om dit dwingend op te leggen.
Onteigenen dan? O, zeker komt er een wijsneus met dat idee. Kunnen we weer reageren.
De gemiddelde Nederlander vertrouwt de vakman die Cv-ketels aansluit, omdat hij daar de expert in is. Die vertrouwt de arts om hem beter te maken, omdat hij daar de expert in is. En die vertrouwt de wetenschapper om gedegen kennis te ontwikkelen, omdat hij daar de expert in is. De gedweeë gemiddelde Nederlander vertrouwt de ander omdat hij weet dat vakmanschap in elk beroep van waarde is en dat we alleen door elkaar te vertrouwen überhaupt zaken gedaan kunnen krijgen.
Het is niet de dwingelandij van de overheid die particulieren financieel beperkt, maar het keurslijf van de grote marktpartijen die ervoor zorgen dat alternatieve vormen van energie duur blijven. Door keihard te lobbyen voor subsidies op fossiele energie, door mensen veel te laten betalen voor producten die steeds eerder stuk gaan. PFAS? Niet de schuld van consumenten, maar van producenten die weer eens het milieu vervuilen omdat ze producten maken die niet goed gecheckt zijn of waar ze over liegen wat betreft de gevolgen van de gebruikte materialen.
Klimaat is niet echt te vergelijken met migratie. Maar als je dat toch wilt doen, hoe walgelijk dan ook, ik denk dat je je een hoedje zou schrikken als we alle migratiebeperkende maatregelen die genomen zijn weg zouden doen. Kan je meer doen? Ja, als je al je waarden van vrijheid en samenhorigheid uit het raam wil gooien.
Kernenergie wordt in Europa prima als optie gezien. Maar in een dichtbevolkt land als Nederland is het niet de beste oplossing op dit moment. Misschien later wel weer. Daar waar we nu geen subsidie hoeven te geven aan wind op zee, kost een kerncentrale miljarden aan subsidie. Zie maar de reactor die ze in Engeland bouwen. Niet echt een financieel succes.
De klimaatcrisis is real en happening. Eilanden verdwijnen onder water, stormen worden zwaarder, tropenziektes rukken op. West Nijl virus in Europa, wen er maar aan.
De financiële belangen liggen overigens vooral in de fossiele industrie, niet in de duurzame energie. Als al die onbruikbare olievelden afgeschreven moeten worden wordt dat nog een leuk feestje voor de allerrijksten.
Wel grappig dat je niet ingaat op de zaken die ik zeg over het goed omgaan met geld. Misschien ben je het stiekem toch wel met me eens maar durf je dat niet toe te geven?
De andere landen gaan aan het gas omdat ze vaak nog viezere warmtebronnen hebben dan wij, bruinkool bijvoorbeeld, of omdat ze af willen van oude kerncentrales, omdat het niet genoeg waait in hun gebied voor windmolens etc. Het is meer noodzaak dat ze naar gas gaan, als tijdelijke transitiebrandstof, dan dat gas het einddoel in die landen is.
De klimaatcrisis is happening. Het rijkste deel van dit land ligt meters onder de zeespiegel, dus als er een land is dat alles moet proberen om de klimaatverandering te stoppen dan zijn wij het wel.
Oh, btw, als je wetenschappers niet vertrouwt en daarom dus de klimaatverandering niet wil zien, laat dan ook al die medicijnen die je ooit voorgeschreven gaan worden maar liggen. Immers, dat is gemaakt door big pharma op basis van wetenschappelijk onderzoek en daarom sowieso een hoax.
En aliens regeren de wereld, en de aarde is plat. Fijn weekend.