Gemeente worstelt met rol in energietransitie

Het draagvlak voor de energietransitie onder burgers en bedrijven is een van de grootste uitdagingen voor gemeenten. Dat blijkt uit een enquête van Binnenlands Bestuur in samenwerking met Royal HaskoningDHV.

Niet duidelijk

De transitie naar een gasloze en CO2-neutrale toekomst in 2050 is een proces met veel partners, maar voor veel ambtenaren en bestuurders is het nog niet duidelijk welke rol de gemeente, maar ook bedrijven, burgers en andere ‘stakeholders’ in het proces moeten spelen. Dat blijkt uit een enquête van Binnenlands Bestuur en Royal HaskoningDHV onder ambtenaren en bestuurders met de energietransitie als werkveld.

Burgerparticipatie
Veruit de meeste ondervraagden (74%) zien dat de meeste aandacht van de eigen gemeentelijke organisatie naar burgerparticipatie gaat. De medewerking van burgers en bedrijven aan de doelstellingen in de energietransitie zien ze ook meteen als de grootste uitdaging, met name als het gaat om de verduurzaming van de bestaande woonvoorraad. Het isoleren en verduurzamen van woningen, samen met het opwekken van energie uit zon en wind, wordt als het belangrijkste middelen gezien om de CO2-doelen te halen.

Betaalbaarheid
Ook de betaalbaarheid van de maatregelen, de bestuurlijke inbedding en het inrichten van de samenwerking met alle stakeholders vraagt veel aandacht. Dat geldt minder voor de techniek achter de energietransitie, innovaties en het uitvoeren van de projecten.

Wijkinitiatieven
Over welke rol de gemeente moet spelen in de transitieopgave bestaat verschil van mening. Een kleine meerderheid vindt dat de eigen gemeente vooral een beleidsmatige, richtinggevende en regulerende rol moet spelen. Dat leeft het sterkst in de grotere gemeenten. Slechts een minderheid vindt dat de gemeente actief nieuwe initiatieven moet ondersteunen en subsidiëren, of dat de gemeente zelf initiatieven voor duurzame projecten moet ontplooien. Overigens geeft 41% aan dat er binnen de eigen gemeente wijkinitiatieven worden ondersteund en gesubsidieerd.

Bedrijven
Het (lokale) bedrijfsleven speelt voor veel gemeente een kleine rol als het gaat om het maken van de energieplannen, of als aanjager van initiatieven. Veel ondervraagden zien vooral bij de uitvoering een rol voor bedrijven. Gemeenten zoeken wel toenadering tot bedrijven, maar 56% ziet vooral een passieve houding bij het bedrijfsleven.

Begin
Als het om het verduurzamen van het eigen maatschappelijk vastgoed gaat, is er wel een verschil tussen grote en kleine gemeenten. Van kleine gemeenten (minder dan 20.000 inwoners) geeft 43% van de ondervraagden aan dat er een substantieel begin is gemaakt en dat er een duidelijk pad naar een co2-neutrale gemeente is ingezet. Grote gemeenten (meer dan 100.000 inwoners) zien meer beren op de weg; 40% zegt dat het lastig is om te bepalen wat de juiste maatregelen zijn voor het verduurzamen van het eigen vastgoed.