Advertentie
ruimte en milieu / Redactioneel

Nieuwe kerncentrale

We konden er op wachten! Maar dat het uitgerekend GroenLinks zou zijn dat op populistische wijze gebruik zou maken van het kernongeluk in het Japanse Fukushima is een verrassing.

02 april 2011

Het GroenLinks-Kamerlid Liesbeth van Tongeren komt met een wetsvoorstel om de regering te verplichten een referendum onder de bevolking te houden over het wel of niet verstrekken van een vergunning voor de bouw van nieuwe kerncentrales.

 

Van Tongeren, ex-directeur van Greenpeace, is een verklaard tegenstander van kernenergie. Nu in de Duitse deelstaat Baden-Würtenberg de verkiezingen van afgelopen weekeinde een groot succes zijn geworden voor de Grünen ruikt Van Tongeren haar kans.

 

Maar is het allemaal wel zo verstandig van mevrouw Van Tongeren? Het referendum heeft een beladen verleden in Nederland. De eerste keer dat een referendum gehouden werd op 1 juni 2005, stemde 61,5 procent van de Nederlandse bevolking tegen de Europese Grondwet, die er daarna toch kwam, maar dan vermomd als ‘verdrag’.

 

En waar moeten Nederlanders tegen of voor stemmen? Een kerncentrale is een bijzonder ingewikkeld iets. Geen abc’tje. De centrales van Fukushima zijn 40 jaar oud. Het prototype kerncentrale dat China nu gaat bouwen, wordt door deskundigen ‘een veilige kerncentrale’ genoemd. De Chinese centrale is van een geheel andere orde dan die nu getroffen zijn door een mega-aardbeving en tsunami in Japan. Bovendien kent Nederland het risico van zulke aardbevingen en vloedgolven niet.

 

Volgende week overlegt de Tweede Kamer over het kabinetsplan om de bouw van een tweede kerncentrale in Borssele toe te staan. Het is mevrouw Van Tongeren haar goed recht om als Kamerlid met veel bombarie zo’n referendum in een wetsvoorstel aan te kondigen, maar chique is het niet.

 

Het PvdA-Kamerlid Diederik Samsom zei deze week tegen de Volkskrant dat ‘er niet op de golven van een kernramp even snel een beslissing genomen moet worden over kernenergie’. Samsom, afgestudeerd in de kernfysica, is ook geen voorstander van de bouw van een nieuwe kerncentrale. Het is Samsom die met grote kennis van zaken in helder Nederlands steeds weer uitlegt wat er in de centrales van Fukushima van uur tot uur aan de hand is via radio, televisie en vooral Twitter.

 

Samsom pleit ervoor om in ieder geval de evaluatie van het ongeluk in de kerncentrales van Japan af te wachten en dat kan nog wel even duren. Zo komt er ook nog een stresstest voor de Europese kerncentrales. Feiten zeggen meer dan de demagogische emotie van ex-actievoeder Liesbeth van Tongeren. Ook al verpakt GroenLinks het in een wetsvoorstel.

Reacties: 21

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Jan / ambtenaar
Ja, Van Zwam, praat kernenergie maar weer goed. In Japan dachten ze ook dat er niets kon gebeuren. Een menselijke fout is al voldoende om een ramp te creëren. En natuurrampen kunnen altijd plaatsvinden. Anders dan andere centrales, werkt dat bij kerncentrales nog heel lang door en worden hele streken onbewoonbaar. Nog afgezien van het effect op de wat langere termijn op de volksgezondheid. En het zou zo goedkoop zijn. Nou, reken al die kosten die in Japan gemaakt zijn en nog gemaakt zijn eens mee. En de kosten van eeuwen opslag van kernafval. En ook uranium is eindig. Bovendien ben je afhankelijk van landen waar dat gevonden wordt. Hier wordt door GroenLinks geen misbruik gemaakt van de kernramp in Japan, nee, we worden weer eens met de neus op de feiten gedrukt. Hopelijk komt zo'n referendum er en wijst de meerderheid van Nederland kernenergie af.
Kritikus / Geen Hagenees
GroenLinks zal het nu ongetwijfeld betreuren dat ze Liesbeth van Tongerden zo hoog op de kandidatenlijst hebben geplaatst. Ze dachten natuurlijk extra stemmen te trekken uit de milieuhoek.

Maar men kon weten wat voor type LvT was. Als directeur Greenpeace schroomde ze niet betonblokken in zee te dumpen tegen visserij-activiteiten. Dat daarbij grote risico's voor de vissers ontstonden, interesseerde haar niet. PR was belangrijker.

Het is al vaker gebleken: Activisten horen niet thuis in politieke organen.
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
Bij kerncentrales gaat het niet om de oorzaken van dingen die mis gaan, maar om de gevolgen. Het verschil tussen kerncentrales en andere energie-centrales is dat als er iets gebeurt, dit meteen enorme gevolgen kan hebben.

Iedereen die roept dat er, met de huidige stand der techniek, niets meer kan of zal gebeuren, begrijpt niets van de geschiedenis van technologie. Er is één ding dat vaststaat: er zal, vroeg of laat, altijd iets mis gaan - of dat nu door een menselijke fout is of door een onvoorziene speling van de natuur.

Fukushima is geen toeval. Er zijn in kerncentrales de afgelopen tientallen jaren vele duizenden keren dingen mis gegaan. Maar al die keren dat het toevallig goed afliep, die zijn groot niet in het nieuws gekomen.

De enige manier om er verstandig mee om te gaan, is om geen bouwsels te maken die, zodra er weer iets misgaat, een ramp kunnen veroorzaken.
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
@criticus
Het gaat dus niet eens om een onderzoek van het concrete klimaat in de werkelijkheid, maar om een onderzoek naar de uitkomst van berekeningen op basis van een theoretisch model.

Maar als het om theoretische modellen gaat, dan weet ik er ook wel eentje. Ik kan nu al, op basis van een (zeer) ruwe berekening met een (zeer) ruw model, "onderzoeken" wat het effect zou zijn als er op de Noordzee een grote zandplaat zou worden opgespoten en met tuinaarde bedekt, waarop een groot bos zou worden aangeplant. Ik voorspel u dat er lokaal (d.w.z. ter plaatse van dit bos) een klimaatverandering zou optreden.

Windsnelheden zouden licht verzwakken. Het zoutgehalte in de lucht zou zeer licht afnemen. Het klimaat zou in lichte mate verschuiven in de richting van een zogeheten "landklimaat".

Ook de bouw van een huis brengt lokaal een klimaatverandering te weeg, vooral als er centrale verwarming wordt geïnstalleerd.

Vreemd dat we ons nooit met de potentiële risico's hiervan hebben beziggehouden, terwijl we in Nederland miljoenen huizen bouwden. U ook niet. U lijkt de risico's van windmolens belangrijker te vinden dan de risico's van de bouw van huizen of snelwegen, of de risico's van de miljoenen auto's die over die snelwegen heen en weer rijden.

Overigens wel heel verstandig dat men nog geen uitspraken doet over de effecten op mondiaal niveau. Björn Lomborg (beroeps-relativeerder van klimaatverandering) zal tevreden zijn.
criticus
Tja, hadden we dat maar gedaan, dan hadden we nu wellicht geen CO2 probleem gehad, dan hadden we geen overbevolking gehad en dan hadden we geen wetten meer nodig om alsnog klimaatneutrale huizen te bouwen, om benzine schoner te maken, om CO2 emissie te verhandelen, mestquota's in te stellen, stoffen uitbannen om gaten in de ozon te dichten, herplanten van bossen ivm woestijnoprukking en/of modderstromen etc etc etc.

Precies mijn punt dus, eerst doen, (ingrijpen in systemen die we niet overzien) dan, meestal te laat, tot ontdekking komen dat ons handelen consequenties heeft en allerlei trucjes uit moeten halen om het were recht te zetten. Waarbij, helaas, een van die trucjes is om opnieuw in te grijpen in nog grotere systemen, die we ook niet begrijpen.

Bedankt dat u mij zo goed begrijpt en vorobeelden gebruikt om deze te onderschjrijven.
Frans Captijn / Expliciet en zuiver op persoonlijke titel als lezer van BB
Het brandt me toch op de lippen. Een tweede kerncentrale in Nederland is en blijft in mijn ogen een prima initiatief! Ga er voor zou ik zeggen en houdt, ondanks alle emotie die inmiddels is, het hoofd er bij en vooral ook koel. Wat wordt er weer een hoop onzin uitgekraamd en bijgehaald en wat gebruiken we de focus van de media weer als uitgangspunt. Tegen kernenergie? Prima maar …

# Laten we dan de bron aanpakken en alle Mediamarkten en hun conculega's gewoon sluiten. Zo goed als iedere bezoeker komt immers naar buiten met tenminste één stekker aan een of ander apparaat.

# 7 kerncentrales in Duitsland sluiten vanwege de ramp (jawel want daar mogen we nu in ieder geval weldegelijk over praten) in Japan slaat in mijn ogen nergens op. Kennelijk waren ze voor de politiek vóór de ramp in Japan, toen ze open mochten blijven, nog wél veilig. Dit heeft werkelijk niets te maken met nieuwe inzichten door deze crisis in Japan. Ooit al eens een Tsunami in Duitsland gezien of verwacht? Van welk meer dan? Waarom zijn ze nu ineens 'onveilig'? Hoezo standvastig? Of deinen we wederom mee op de golven van de emotie.

# Ooit al eens gekeken op de boulevards van bijvoorbeeld Knokke in België, Scheveningen, Vlissingen of Zandvoort? Heeft er zich ooit wel eens iemand die daar woont of er bestuurlijk over gaat zich druk gemaakt over de veiligheid in de bouwwerken die daar staan? Zijn die berekend op een bijvoorbeeld (Belgische) Tsunami of andere grote vloedgolf? Waarom dan nu ineens wél met een tweede kerncentrale in Nederland?

# Geen nieuwe kerncentrale? Ok. Meer windmolens dan of zonnepanelen? Of, praten we er hier gewoon niet meer over en halen we de kernenergie vanuit onze omringende landen?
We willen in onze tijd steeds meer en boren daarvoor steeds meer bronnen aan. Geen kernenergie dan gewoon meer CO2? Die vraag naar energie die wij oproepen en veroorzaken moet toch ergens vandaan komen. Wat is het alternatief? Weeg dat gewoon af en zie dat overal nadelen aan zitten. Zelfs aan kaarslicht.

Prima om zaken goed af te wegen en verantwoorde keuzes te maken maar kijk vooral eerst naar de bron zelf en laat je niet leiden door de focus op enig moment.
Pieter
@Frans. Ja, sluit je ogen maar voor de realiteit. Er kan altijd wat mis gaan met techniek en dat gebeurt ook altijd een keer. Henk en Jan geven het goed weer. We zullen toch echt meer aan alternatieve energie moeten gaan doen, w.o. aardwarmte, zonne-energie, windenergie en andere onuitputtelijke bronnen zonder enorme gevolgen (zoals bij kernenergie wèl het geval is) als er wat mis gaat. Dat heeft niets met emotie te maken maar is wèl realistisch. Over het afvalprobleem van kernenergie hoor ik je ook al niet. Dat ontken je zeker ook?
criticus
@ Pieter,

o ja, laten we vooral met zijn allen gaan rommelene in systemen die we nog niet bergijpen.
Laten we volop energie onttrekken aan de kern van de aarde, zonder te weten wat dat op lange termijn met de energiehuishouding van de aarde doet.
Laten we zoveel mogelijk windenergie uit de lucht halen, zonder ons druk te maken over wat dat met het klimaat zou kunnen doen.

Van kernenergie hebben we ten minste nog enig benul van de risico's.
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
@Frans
Je raadgeving om het hoofd koel te houden, lijkt me vooral voor jouzelf heel nuttig. Reagerend op je vier punten:

# Mee eens dat we naar een minder energieverspillende economie toe moeten. Als je elke dag de waanzinnige rijen auto's ziet die zich heen en weer bewegen over onze wegen, en het netwerk van uitgestoten vliegtuigbrandstoffen in het avondrood; als je de wasdrogers hoort brommen terwijl buiten de zon schijnt en de wind waait... Een paar jaar geleden kreeg ik van iemand een elektrisch melkkloppertje cadeau, om het lekker schuimend te maken in de koffie-verkeerd. Of het van de Media-markt kwam, weet ik niet...

# Nee, die 7 kerncentrales in Duitsland waren vóór Fukushima mogelijk ook niet veilig. Bondskanselier Merkel concludeerde terecht dat er in het geval van oudere kerncentrales mogelijk ook sprake is van verouderde informatie over de risico's. Zij besloot het voorzorgsprincipe te volgen. Heel verstandig, en ook een verstandig politiek signaal richting kernenergie-producenten en -lobby.

# "Belgische tsunami"... Het is niet mogelijk alle rampen te voorkomen, maar dat is nog geen reden om zelf allerlei rampen voor de toekomst klaar te zetten.

# Een keuze om geen kernenergie te gebruiken zal ons enorm stimuleren om: (1) andere, meer veilige en duurzame bronnen van energie te vinden en te benutten; (2) zuiniger met energie om te gaan - alleen al omdat die dan duurder wordt; (3) onze mentaliteit aan te passen aan een wereld met minder mogelijkheden om fysieke energie te verspillen, m.a.w: internalisering van een minder consumptie-gerichte houding. Veel mensen zullen het een tijdje moeilijk hebben en zich geen raad weten met de vrije tijd en ruimte die een minder "energievretend" leven oplevert. Help, wat doe ik als ik niet naar de Media-markt kan? Niks mis mee. Gewoon heel leerzaam.
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
@criticus
Begrijp ik het goed dat je wind-energie gevaarlijker vindt dan kern-energie?

Ik denk aan de oerbossen, die honderdduizenden jaren lang een obstakel vormden voor de wind die over de vlakte wilde strijken. Dat heeft verschrikkelijke gevolgen gehad! De aarde is langzamer gaan draaien, de orkanen hebben zich gefrustreerd teruggetrokken naar de oceanen en besteden hun liefdevolle aandacht alleen nog aan een selectie van kustgebieden.

En dan heb ik het niet eens over de Himalaya, de Andes en de Rocky Mountains. Eigenlijk zou je al die gebergten met kernexplosies moeten opblazen, zodat ze de wind niet langer tegenhouden.
seven
'wordt door deskundigen ‘een veilige kerncentrale’ genoemd.'
Moet imho zijn: '
wordt door deskundigen ‘een Inherent veilige kerncentrale’ genoemd.'
Rampant / trl

Henk • gewoon verstand gebruiken • 01.04.11 13:34

Olieramp-Golf van Mexico.
M.Stevens / hrm adviseur
Misschien kunnen we alle technische problemen rond kernenergie ooit oplossen. Duidelijk is dat mensen het grootste risico vormen. Mensen die kiezen voor de goedkopere oplossing (watergekoelde reactoren), mensen die de risico's wiskundig gaan berekenen en hun berekeningen niet herzien als ze niet kloppen met de praktijk.
Frank / opperadviseur
Laten we onze ogen niet sluiten voor de realiteit. In de verre toekomst (nadat de natuurlijke hulpbronnen zijn opgebruikt, en er alleen gebruik gemaakt kan worden van zonne en windenergie ) zijn kerncentrales niet weg te denken.
criticus
@ michel jonker
u overdrijft.
Tegelijkertijd laat u de waarheid van mijn stelling zien. Iedereen weet dat bergen direct invloed hebben op klimaat direct erachter.
Op dit moment zijn we in staat weerspvoorspellingen te doen, meer dan 3-4 dagen is echter onnauwkeurig, omdat we het systeem niet begrijpen.
En dat is het systeem waarin we en mass energie aan willen onttrekken?
Ik zeg niet dat het gevaarlijk is, ik wijs alleen op het simpele feit dat we de effecten ervan niet kunnen overzien.

Ter herinnering: er is zoiets als de wet van behoud van energie, hetgeen simpelweg wil zeggen dat je niet ergens energie aan kunt onttrekken zonder dat dit gevolgen heeft.

Of die gevolgen aanvaardbaar zijn? Ik weet het niet, misschien zijn ze verwaarloosbaar. Maar op dit moment kunnen we er niets over zeggen, omdat we het systeem (nog)niet kennen.
Kortom: ook aan windenergie zijn risico's verbonden, ook al zouden we dat het liefst niet willen weten
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
@criticus
Nee, ik maak alleen uw absurde logica zichtbaar. De opwekking van kern-energie gaat gepaard met aantoonbare, en ook aangetoonde (Harrisburg, Tsjernobyl, Fukushima e.a. ) risico's.

U plaatst hiertegenover volstrekt hypothetische, niet aantoonbare en door u niet nader omschreven "risico's" van windenergie.

Tja, als we onze ogen stijf dicht doen en niks willen weten, dan is het in beginsel ook mogelijk dat het handmatig oppompen van water in een stadsfonteintje levensgevaarlijk is.

@Wanq
De olieramp in de Golf van Mexico is, als het om het risico op verlies van mensenlevens gaat, vele malen beter beheersbaar dan bijv. de meltdown van een kerncentrale.

Uiteraard is die olieramp wel een goede reden om je af te vragen of er in de diepzee wel naar olie geboord zou moeten worden.

De ontwikkeling die nu gaande is, is dat men een waanzinnige energieconsumptie als excuus gebruikt om op steeds riskantere manieren energie te winnen.

De redenering zou juist andersom moeten zijn: de risico's die gepaard gaan met een steeds verdere uitbreiding van onze energiewinning, zouden ons ertoe moeten aanzetten om onze consumptie te versoberen en meer te investeren in duurzame, veilige energiewinning.
criticus
@ M Jonker
Datzelfde riep men ooit ook over CO2 toename.
Overigens zijn de eerste onderzoeken van wageningen Universiteit en Universiteit Utrecht er al, die een toename van regen linken aan grote windmolenparken.
Zo hypothetisch is het dus niet.

Feit blijft dat we ingrijpen in een systeem dat we niet kennen, noch doorgronden.
En daramee weten we dus niet of de risco's beheersbaar zullen zijn of niet.
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
@criticus
Wat u bedoelt met het "linken" van verschijnselen aan elkaar - in dit geval windmolenparken en een (lokale?)toename van regenval - is me niet duidelijk. Het leggen van een associatieve "link" kan precies hetzelfde zijn als het opperen van een "hypothese".

Of bedoelt u dat er bij die onderzoeken statistisch significante samenhangen tussen regenval en windmolenparken zijn gevonden? Ook dan zou het vooralsnog alleen om hypotheses gaan, zolang oorzaak en gevolg niet zijn vastgesteld en bewezen.

Veel mensen schermen, net als u, met "onderzoeken", zonder duidelijk te maken wat die onderzoeken nu werkelijk uitwijzen, en hoe hard die conclusies zijn.

Over de risico's van kerncentrales kunnen we inmiddels wel spijkerharde conclusies trekken. Eén daarvan is dat er in een jaar of dertig al meerdere malen (bijna-)rampen zijn gebeurd die volgens kansberekeningen slechts eens in de honderdduizend jaar zouden optreden.

Waarom vind u die tot dusverre imaginaire risico's van wind-energie zo belangrijk? Waarom die afleidingsmanoeuvre? Waarom niet gewoon geconstateerd dat wind-energie, voor zover onze beste kennis op dit moment reikt, duizend, tienduizend of honderdduizend maal zo veilig is als kern-energie?
criticus
U vraagt naar het waarom.
Dat is eenvoudig uit te leggen.
Ik ben van mening dat men te klakkeloos roept dat windenergie veilig en duurzaam is. Windenergie lijkt wel het tovermiddel. Geen olie, gas of kernenergie meer, maar windenergie en aardwarmte ontrekking zijn allemaal hartstikke duurzaam en veilig, is de algehele publieke opinie.

Ik ageer daar tegen door te stellen dat we dat namelijk helemaal niet kunnen weten.
En dat we ons daar dus niet op moeten verkijken.
Nogmaals: ik stel dus NIET dat windenergie of aardwarmteonttrekking onveilig is, ook dat weten we namelijk niet.

Ik wijs alleen op het feit dat de mensheid de afgelopen 100 jaren van alles en nog wat heeft gedaan en ingegrepen heeft in talloze systemen, die op dat moment nog niet begrepen werden met allerlei neveneffecten die niet altijd positief waren.

En ondanks dat, gaan we gewoon door met ingrijpen in nog grotere systemen....
Ik denk dat we dus kritisch moeten blijven, dat geldt voor tav de nieuwe vormen van energie , maar ook tav kernenergie.
criticus
Overigens, het onderzoek betreft een masterthesis waarin mbv een rekenmodel gekeken is naar de impact van een groot offshore windmolenpark op het klimaat.

Als u zoekt op windpark rain offshore en wageningen komt u het vanzelf tegen.
Er zijn meer van dit soort onderzoeken gedaan, ook in eht buitenland, en elke keer is de conclusie hetzelfde. Op lokaal niveau vinden klimatologische wijzigingen plaats als het om grotere windmolenparken gaat.

Men doet geen uitspraken over de effecten op mondiaal niveau, vermoedelijk omdat dat nog steeds te complex is.
criticus
Ach, dit is gewoon weer het zoveelste bewijs dat de huidige generatie politici zich liever laten leiden door emoties en de waan van de dag dan door een gedegen visie onderbouwd met feiten.

Maar ja, wat verwachten we van mensen die hun positie bereiken door slechts hoog op een lijstje te staan bij gebrek aan beter? Er wordt immers gevist uit slechts 3% van de nederlandse bevolking..
Advertentie