Klimaatopwarming kan de doodsteek zijn voor Saba

Op Saba moet de bevolking tijdens het orkaanseizoen extra op haar hoede zijn. Door de steeds zwaardere stormen komt de leefbaarheid er in de toekomst nog sterker onder druk te staan. In een ding geloven ze heilig op Saba: maatregelen in Europa helpen ook de Nederlanders in het Caribisch gebied.

‘The unspoiled queen’ is de slogan waarmee Saba zich op de kaart zet als de plek in Nederland met de grootste biodiversiteit. Maar het KNMI voorspelt voor Saba sterker wordende orkanen en heviger regenbuien als gevolg van de klimaatopwarming.

Irma, José en Maria

Orkanen, zoals Irma in 2017, scheren er nu al met 150 kilometer per uur over de rots van 13 kilometer doorsnee tussen de Atlantische Oceaan en de Caribische Zee. Irma maakte op Saba  30 gezinnen dakloos en in het hele Caribisch gebied 1,7 miljoen. Vlak daarna kwamen José en Maria op bezoek.

Groene longen

Orkanen zijn niet het enige klimaatgevaar voor Saba. Het koraal rond het eiland verkeert bijvoorbeeld in slechte staat, nu al. Koraalriffen – een mix van plant en dier – gelden als de groene longen van de zee: ze zorgen voor zuurstof voor het onderwaterleven, net zoals een park dat doet voor bovengronds leven in een stad. Dat koraal staat enorm onder druk door de opwarming van de aarde en dus ook de zee, zegt Ayuma Kuramae Izioka van de Saba Management Unit namens de Saba Conservation Foundation (SCF). Die stichting beheert drie nationale parken: het hoogste punt van ons koninkrijk, Mount Scenery, Saba Marine Park en de Saba Bank in de Caribische Zee.

100 rijden

Verblekend koraal is een teken dat micro-algen ontbreken. Blauwalgen verstikken het en wat dat betreft is het nu reeds code rood. ‘Op Saba leven de mensen van toerisme, vooral van duikers. En visserij maakt een groot deel uit van de economie. Wat moeten de mensen dan zonder visserij en toerisme?’, vraagt Kuramaa Izioka zich af. Er is in haar ogen maar een manier: de klimaatinspanningen zo snel mogelijk opvoeren, wereldwijd. ‘Alle maatregelen die zijn bedacht, zouden gisteren al ingevoerd moeten zijn. Straks is het te laat.’ Ook broeikasgasmaatregelen in Nederland kunnen helpen, in de landbouw, maar bijvoorbeeld ook door weer 100 kilometer per uur te gaan rijden, vertelt Andries Bonnema – eigenaar van El Momo cottages op Saba.

Milieubeleidsplan

Overigens worden de rijksinspanningen intussen wel opgevoerd. Zo komt er 35 miljoen euro voor natuur en milieu extra in heel Caribisch Nederland. Voor dat geld kunnen de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba projectplannen indienen bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). Die 35 miljoen komt bovenop de jaarlijkse 1,3 miljoen voor natuurbehoud en beheer, de 0,5 miljoen voor nationale parken en de 7,2 miljoen voor herstel van schade aan het koraal rond de drie gemeenten die in het Natuur- en Milieubeleidsplan (NMBP) voor Caribisch Nederland staan.

Miljoenen zee-egels

Op Saba proberen ze er ook het nodige aan te doen om de klimaatschade te verminderen. Zo werkt de Saba Conservation Foundation aan de inzet van zee-egels, gefinancierd vanuit het NMBP van LNV. Het idee is dat zee-egels de blauwalgen opeten, waardoor nieuwe aanwas van koraal kan groeien. Maar er zijn te weinig zee-egels – minder dan een zee-egel per vierkante meter en dat moeten er minimaal zeven zijn. Dat betekent dat er miljoenen zee-egels bij moeten komen. Die oplossing is bedacht door de Hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden. Momenteel onderzoeken hun studenten en studenten van Wageningen Marine Research hoe dat kan werken en hoe je zee-egels kunt kweken en dan kunt uitzetten.

‘Het is hier een paradijs’, zegt eilandbewoner Harvey Hassell. ‘Schrijf dat alsjeblieft op. Maar het moet wel zo blijven.’ En dat betekent maatregelen lokaal en elders op de aardbol, zoals in Europa.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 14 van deze week.